Sociale diensten ontdekken flexwerker
Nog niet eens zo lang geleden heetten ze draaideurklanten: de mensen die uit de bijstand in een uitzendbaantje terechtkwamen, een paar maanden werkten om zich dan weer bij de sociale dienst te melden. "Dat is geen oplossing, was toen de gedachte. Wij hadden de traditie om samen met de bijstandsgerechtigde op jacht te gaan naar iets vasters dan flex", zegt René Paas, voorzitter van Divosa. Die vereniging van managers van Sociale Diensten congresseert vandaag en morgen. Paas' boodschap aan hen: 'elk gewerkt uurtje telt'.
'De flex-Wwb'er is een feit', schrijft u in uw jaarverslag dat u vandaag presenteert. Wie is dat?
"Dat is er niet een, dat zijn er heel veel. Van degenen die uit de Wet Werk en Bijstand (WWB) aan het werk gaan, krijgt drie kwart een tijdelijk contract. Flexwerk is gewoon geworden en het wordt nog gewoner naar mate je jonger of lager opgeleid bent."
Is dat de medewerkers van sociale diensten ontgaan, dat u ze er nu zo nadrukkelijk op wijst?
"Wij zochten vaak naar meer structurele oplossingen. Maar de realiteit in deze slappe tijden - of al eerder eigenlijk - is dat bijstandsgerechtigden niet in een vaste baan terechtkomen. Werkgevers proberen vooral hun vaste personeel vast te houden. Ze zijn weinig ontvankelijk voor mensen uit de bijstand. Als ze al iemand willen, dan alleen tijdelijk. Wij zeggen nu: elk uur dat je werkt is meegenomen. Het brengt je dichter bij een echte baan, bij zelfrespect, bij collega's en 's avonds moe thuiskomen."
Hoe zien mensen in de bijstand dat?
"Die aarzelen om een tijdelijke baan te aanvaarden, omdat ze het risico vrezen dat ze terugvallen. Het kost tijd om opnieuw een uitkering aan te vragen. En mensen in de bijstand hebben weinig geld, vaak schulden zelfs. Die kunnen hun kinderen niet voeden als ze even zonder inkomen zitten."
Kan het anders?
"Ja. Soms zijn wij zelf de blokkade en kunnen we met snijden in de bureaucratie al zorgen dat een uitkering aanvragen sneller gaat. Hetzelfde geldt voor de huurtoeslag en zorgtoeslag. Als mensen tijdelijk een inkomen verdienen, raken ze die soms kwijt. Daar gaan wij niet over, maar we kunnen wel naar het kabinet stappen en zeggen dat het van groot belang is dat hervatting soepeler gaat. Datzelfde geldt voor kinderopvang: we kunnen met opvangorganisaties kijken of tijdelijke arrangementen mogelijk zijn. Een kwart van de mensen in de bijstand is alleenstaande ouder."
Ouderen hebben meer moeite om een flexbaan te aanvaarden, staat in uw jaarverslag. En niet iedereen die liever doorzoekt naar een vaste baan krijgt een sanctie aan zijn broek. Is dat wenselijk?
"Mensen moeten wel aan het werk. Er was een tijd dat een uitkering voor ouderen gold als een soort vroegpensioen. Dat kunnen we ons niet meer permitteren. Ik denk dat sociale diensten moeten leren accepteren dat tijdelijk werk ook werk is."
