'Snelheidsslot moet een beloning zijn'
Hoewel een snelheidsbegrenzer in de auto tweehonderd verkeersdoden kan schelen, zou de overheid niet moeten aansturen op verplichte invoering voor hardrijders.
Door het systeem te criminaliseren, wordt het nooit breed geaccepteerd, zo vreest Jan-Willem van der Pas, onderzoeker aan de TU Delft. Hij is betrokken bij de evaluatie van een proef waaraan tachtig snelheidsduivels in Noord- en Zuid-Holland deelnemen en promoveert morgen op het onderwerp.
Volgens Van der Pas zijn er grote kansen voor het slot in samenwerking met een lagere verzekeringspremie of aanschafbelasting van auto's. Die mogelijkheden konden wel eens verloren gaan, zo stelt hij, als het kabinet de begrenzer verplicht stelt voor notoire hardrijders. Oud-minister Eurlings stelde dat in 2008 voor, waarop zijn opvolger Schultz dit jaar een proef startte. De begrenzer zorgt ervoor dat de gebruiker niet harder kan dan de geldende maximumsnelheid. Een noodknop kan dat voor 1,5 minuut opheffen.
Hoewel het ministerie van infrastructuur schimmig doet over het experiment, is het einddoel volgens de mede-beoordelaar eenvoudig. Mensen die hun rijbewijs kwijt raken, maar dat voor hun werk nodig hebben, krijgen zo de kans om (met het slot) te kunnen blijven rijden, stelt hij.
De resultaten worden eind dit jaar bekend gemaakt, maar Van der Pas is nu al negatief. "Niemand gaat vrijwillig zo'n ding inbouwen als doodrijders daar verplicht mee rondrijden. Omdat het slot de vrijheid van de automobilist inperkt, is acceptatie een probleem. Hierdoor wordt dat erger. Dat is een gemiste kans, want een derde van de 640 verkeersdoden wordt veroorzaakt door te hard rijden. Als iedereen zo'n slot had, kan dat tweehonderd doden schelen."
Een kans om het systeem als beloning in plaats van straf in te voeren, bood volgens hem het experiment 2todrive. Bij deze proef, die in november begint, kunnen jongeren al vanaf 16,5 jaar met autorijles starten.
"Had nou dáárvoor het snelheidsslot gebruikt. Jongeren zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor ongevallen door te hard rijden. Ze hadden alvast aan het systeem kunnen wennen. Maar ja, dit is een kabinet van straffen, niet van belonen."
Maar is die bereidwilligheid om dat systeem in brede zin te gebruiken er überhaupt? Op enkele proeven na, rijdt niemand in Europa immers met zo'n ding. Volgens Van der Pas is die er zeker. Hij wijst op een enquête die een collega eerder dit jaar samen met de ANWB en de Vlaamse tegenhanger VAB hield onder zo'n zevenduizend automobilisten. Daaruit bleek dat de helft positief is over een apparaat dat hen wijst op een te hoge snelheid. Van die groep ziet een kwart een 'dwingend systeem' wel zitten. Dat kan een begrenzer zijn, maar ook een gaspedaal dat bij een te hoge snelheid weerstand biedt.
