Snakken naar een teugje frisse lucht
Stad des doods, één grote gaskamer: het zijn zo maar wat beschrijvingen van Teheran die de afgelopen week voorbij kwamen. Echt schoon is de lucht boven de Iraanse hoofdstad vrijwel nooit, maar nu is het wel heel erg mis; Teheran ligt onder een extreem dik pak smog, die het de stad omringende Alborz-gebergte totaal aan het zicht onttrekt.
De luchtvervuiling is zelfs zo erg dat de Iraanse autoriteiten op maandag en dinsdag de kleuter- en lagere scholen in de provincie Teheran al sloten. Woensdag kwamen daar de middelbare scholen bij. Thuisblijven is het beste wat je kunt doen, zo liet de Iraanse regering weten.
Dat is leuk en aardig maar er moet wel brood op de plank. Veel mensen trekken zich daarom niets aan van het advies om binnen te blijven. Op de wegen barst het nog steeds van automobilisten en voetgangers. Een enkeling draagt een mondkapje maar dit medisch accessoire - dat Iraniërs ook bij verkoudheid nog wel eens uit de kast halen - is duidelijk minder populair dan een aantal jaren geleden. Mensen lijken het bijna normaal te vinden, die extreme luchtvervuiling. Verstand op nul, kop in het zand en lekker met je motor de weg op of een rondje joggen in het park.
Iraanse kunstenaars zijn echter minder gelaten over de ernstige luchtvervuiling. Ruim 5700 van hen ondertekenden deze maand een brief aan president Rohani waarin ze de regering dringend oproepen om maatregelen te treffen. In de brief staat onder meer dat 'het ministerie van milieu heeft berekend dat 35 miljoen Iraniërs te lijden hebben onder de luchtvervuiling en dat deze zorgt voor 21.000 doden per jaar.' Ook wordt benadrukt dat er regeringen in de wereld zijn die er wel in slagen om de luchtvervuiling in metropolen binnen de perken te houden.
Naast de ongunstige geografische ligging van Teheran - een kommetje tussen de bergen waaruit vieze lucht nauwelijks weg kan stromen - is de benzine een belangrijke veroorzaker van al het vervuilingsleed. Sinds de internationale sancties tegen Iran van kracht werden, werd het land genoodzaakt om die benzine zelf te produceren. Deze is van slechte kwaliteit en zeer vervuilend. Nu de sancties zijn opgeheven, zou Iran zijn olie weer in het buitenland kunnen laten raffineren, zodat er schonere benzine kan worden gebruikt. Alleen is dat nog niet gebeurd. Ook het enorme aantal auto's op de weg draagt flink bij aan het probleem. Veel families bezitten meer dan één exemplaar en het land lijkt geobsedeerd door de lucratieve productie ervan.
Ondertussen klagen veel mensen dezer dagen over hoofdpijn en brandende ogen. Ook lijkt bijna iedereen opeens oma's, oudtantes en achterneven te hebben die zomaar overlijden. Toeval? De ziekenhuizen stromen in ieder geval vol met mensen met ernstige ademhalingsmoeilijkheden.
Toch worden er wel degelijk maatregelen genomen, al kunnen die onmogelijk als bevredigende oplossingen worden gezien. Zo staan er langs hele drukke, 'vieze' wegen ambulances opgesteld om burgers die onwel worden direct op te vangen. Daarnaast mogen inwoners van Teheran hun auto alleen nog maar gebruiken op even of juist oneven dagen, afhankelijk van hun nummerbord. Deze maatregel is permanent van kracht in het centrum, maar geldt nu voor de hele stad.
Iran zou echter Iran niet zijn wanneer ook aan wereldse maatregelen geen religieus tintje wordt gegeven. Geestelijk leider ayatollah Ali Khamenei kondigde maandag een fatwa af; zonder goede reden je auto gebruiken in tijden van luchtvervuiling is 'haram'; volgens de religie verboden.
undefined
