Sluier = jodenster

Chahdortt Djavann, de uit Iran naar Parijs gevluchte schrijfster, staat vierkant achter het sluierverbod op Franse openbare scholen. Haar pamflet 'Weg met de sluier!' speelde een belangrijke rol in het nationale debat. Eind vorige week was ze in ons land. ,,Het wordt hoog tijd dat ook Nederland ontwaakt.''

Ton Crijnen

Chahdortt Djavann heeft geen last van een minderwaardigheidscomplex. Op de vraag of het door haar geschreven pamflet 'Bas les voiles!' (weg met de sluier) een rol heeft gespeeld bij het recente besluit van het parlement in Parijs om, in eerste lezing, de moslimsluier uit het Franse openbare onderwijs te bannen, antwoordt ze zonder aarzelen: ,,Een erg belangrijke zelfs!'' Om nadere uitleg gevraagd: ,,Veel politici zijn door mijn boekje anders gaan denken over de sluier. Ze begrijpen nu hoe noodzakelijk het is hem zoveel mogelijk uit het publieke domein te verbannen. Hopelijk gaan meer Europese regeringen het voorbeeld van Frankrijk volgen.''

Djavann -klein, slank, scherp gezicht, felle ogen- praat zoals ze schrijft: direct, heftig en weinig ruimte latend voor nuanceringen. Onderbrekingen worden niet geduld. In haar striemend pamflet tegen de sluier-het begrip 'hoofddoek' is haar te beperkt-komen zinnen voor als: 'Tegen het handjevol islamitische vrouwen (...) dat behoorlijk werk heeft en ervoor gekózen heeft de sluier te dragen, zou ik willen zeggen dat perversiteit bestaat: er zijn naar verluidt prostituées die hun lichaam verkopen zonder dat dit echt noodzakelijk is, louter voor hun plezier'. En: 'Als ze (moslimmannen) zo dol zijn op sluiers, laten ze die dan zelf dragen!'

Geen wonder dat islamitische fundo's deze Franse variant van Ayaan Hirsi Ali geen warm hart toedragen. Dat is wederzijds. Volgens Chahdortt Djavann moeten de Europese landen iedere islamist zonder pardon aan de poort zetten.

Deze harde, compromisloze opstelling heeft alles te maken met persoonlijke ervaringen in haar vaderland Iran. Ze was tien toen ayatollah Khomeiny daar aan de macht kwam en de islamitische republiek instelde. Vanaf haar dertiende moest Djavann, afkomstig uit een a-religieuze familie, gesluierd rondlopen. ,,Ik was een wandelende gevangenis.'' Tien jaar later vluchtte ze via Turkije naar Frankrijk. Daar studeerde ze antropologie en werd schrijfster. Haar vertoog tegen de sluier maakte haar tot een internationaal bekende figuur. Eind vorige week was ze in ons land om de Nederlandse vertaling van haar boekje te promoten.

Bent u tevreden over de Franse antisluierwet?

,,Het is een belangrijk signaal richting islamisten, maar men had wat mij betreft nog veel verder mogen gaan. Elk westers land kent strenge wetten tegen kindermishandeling. Minderjarige meisjes verplichten een sluier te dragen -of dat nu de hoofddoek, de gezicht en handen bedekkende hijaab of de, het hele lichaam verhullende, nikaab betreft- is net zo goed kindermishandeling. De sluier maakt vrouwen vanaf hun jeugdjaren duidelijk dat ze ondergeschikt zijn aan de man. Daarom had in Frankrijk de sluier totaal verboden moeten worden.''

U stelt het dragen van een hoofddoek gelijk aan het geheel of gedeeltelijk wegsnijden van de clitoris bij jonge meisjes. Wat is de overeenkomst?

,,Het feit dat het in beide gevallen gaat om een vorm van verminking van de vrouwelijke identiteit. Het verplicht dragen van de sluier brandmerkt het lichaam van meisjes evenzeer als clitoridectomie, met alle fysieke, morele, psychische en sociale gevolgen van dien. In het laatste geval wordt hun de mogelijkheid van seksueel genot ontnomen, in het eerste krijgen ze een schuldcomplex aangepraat: elke geile blik van een willekeurige man is hun schuld; hadden ze zich maar zediger moeten gedragen.''

Wat wilt u met uw boekje duidelijk maken?

,,Onder meer dat we niet moeten geloven wat de islamisten ons voorspiegelen: dat de sluier een religieus symbool is. In werkelijkheid misbruiken ze deze mythe als politiek drukmiddel om de democratische waarden in het Westen uit te hollen en de moslimgemeenschap hier met hun barbaarse ideeën te injecteren. Vergeet niet, achter iedere gesluierde moslima staat een man met een baard. Dat hebben in Parijs beide betogingen tegen het sluierverbod bewezen.''

Als het geen religieus symbool is, hoe komt het dan dat de hoofddoek in het openbaar onderwijs in Frankrijk op religieuze gronden wordt verboden, waardoor men ook dragers van kruisjes en keppeltjes treft?

,,Dat moet u niet aan mij vragen. Ik ben de Franse regering niet. Ik ben een schrijfster en blijf volhouden dat de sluier geen religieus symbool is, hoogstens een uiting van religieus fanatisme en obscurantisme. Een groot deel van de moslims in het Westen staat zelfs onverschillig tegenover de islam.''

Wat geeft u eigenlijk het recht om voor moslimvrouwen te bepalen dat de sluier geen religieus symbool is? Als zij dat zo ervaren is dat toch hun goed recht?

,,Ik ben bepaald niet de enige die dat zegt. Er zijn veel mannen en vrouwen met een islamitische achtergrond -zelfs diep gelovigen- die hetzelfde beweren. Zij constateren met mij dat in de Koran nergens staat dat vrouwen een sluier moeten dragen. Nergens!''

Is het niet wat al te gemakkelijk om, zoals u doet, van iedere moslimvrouw die een hoofddoek draagt te zeggen dat ze dit onder mannelijk druk doet?

,,In Frankrijk is door journalisten en onderzoekers duidelijk aangetoond dat het merendeel van de jonge moslimvrouwen een sluier draagt omdat hun vader, broer of echtgenoot dat van hen eist. En wee het meisje dat daar tegenin gaat.''

Uit onderzoek onder Nederlandse moslimmeiden blijkt dat de motieven heel divers zijn. De ene draagt een sluier als symbool van de eigen cultuur, de andere uit geloofsoverwegingen, weer een ander om zich af te zetten tegen de autochtone omgeving die moslims slecht accepteert. En dan zijn er ook nog moslima's die het dragen van een hoofddoek zien als middel tot emancipatie, of om zich te beschermen tegen de wellustige blikken van mannen.

,,Het feit dat ieder van die vrouwen een ander motief opgeeft bewijst dat het dragen van de sluier niet algemeen als religieuze verplichting wordt gezien. Wat het culturele argument betreft; als vrouw ontleen je je culturele identiteit niet aan een lap stof, maar aan de wisselwerking met anderen. De sluier is juist een teken van uitsluiting. Daarmee vergroot hij ook de kloof tussen moslims en niet-moslims.''

,,Als moslimmeiden in Nederland beweren dat het dragen van de sluier hen heeft geholpen bij hun emancipatie dan zeg ik: 'jullie zijn niet geëmancipeerd dankzij het dragen van de sluier, maar door het feit dat jullie een westerse opvoeding hebben genoten in een land waar de rechten van de mens worden gerespecteerd'. Hadden die meiden in Iran, Afghanistan, Iran of het platteland van Pakistan geleefd dan was die sluier juist een middel geweest om ze elke vorm van emancipatie te ontzeggen.''

,,In islamitische staten, zo luidt de verklaring, dient de sluier om mannen te beschermen tegen de erotische uitstraling van vrouwen. Maar in westerse landen als Frankrijk is dat de meest onkuise actie die moslimvrouwen kunnen ondernemen. Want juist een gesluierde vrouw trekt de aandacht van mannen. Haar lichaam wordt er door gereduceerd tot een object van zondig verlangen. Trouwens, in moslimlanden beschermt de sluier vrouwen al evenmin tegen ongewenste intimiteiten en allerlei vormen van seksueel geweld. Dat bewijst de praktijk van alledag.''

Loop je met een verbod op het dragen van hoofddoekjes op scholen niet het risico dat van de weeromstuit het dragen van hoofddoekjes elders alleen maar toeneemt en dat je de fundamentalisten in de kaart speelt?

,,U vergist zich. In Frankrijk is het aantal moslimvrouwen dat een sluier draagt juist verminderd. De eerste betoging tegen het sluierverbod bracht tussen de vijf- en tienduizend vrouwen op de been, de tweede amper duizend. Meiden die de sluier als provocatie droegen, doen dat nu veel minder. Veel ouders die eerst hun kinderen gesluierd naar school stuurden, zien daar eveneens van af. En er zijn inmiddels enkele honderden allochtone groepen tegen de sluier ontstaan: Algerijnse, Marokkaanse, Tunesische, Turkse. Dat zegt veel.''

U vergelijkt moslima's die eigener beweging en zonder druk van de familie een hoofddoek dragen, met de vroegere kapo's in de nazi-concentratiekampen. Dat kunt u toch niet serieus menen?

,,De sluier is de jodenster van de moslimvrouw, zichtbaar teken van haar status als Untermensch. In de Tweede Wereldoorlog was de gele ster een signaal dat elk geweld tegen Joden was toegestaan. In feite heeft de sluier in islamitische landen dezelfde functie. Voor islamisten is de vrouw een kleine Jodin die men naar believen kan onderdrukken, mishandelen en zelfs stenigen. Het liefst zouden de islamisten alle vrouwen hetzelfde lot laten ondergaan als de Joden onder het nazisme. Maar ja, je hebt ze nou eenmaal nodig om je eten te bereiden, je seksuele lusten op bot te vieren, om mannelijke kinderen te krijgen. Vrouwen die zeggen dat ze aan de sluier hun vrijheid danken, verlenen hand- en spandiensten voor hun onderdrukkers. Net als de kapo's (kampoudsten) in Dachau of Ravensbrück. Ik vind mijn vergelijking met het nazisme daarom helemaal niet overdreven.''

,,Dat diezelfde islamisten de wereld willen zuiveren van alle Joden bewijst eens te meer dat antifeminisme en antisemitisme twee kanten van dezelfde medaille zijn. Als een fundamentalist een Jood een hand geeft wast hij zich daarna: dat doet hij ook na lijfelijk contact met een vrouw. Beide zijn in islamistische ogen onreine, minderwaardige wezens.''

Bij het afscheid zegt ze: ,,Het wordt hoog tijd dat ook Nederland ontwaakt.''

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden