Sloopstraat ontmantelt auto tot op 't bot

Geen fabel, laat bedrijfsadviseur L. Reuser weten. Er werkt al zo'n sloopstraat, in Dongen onder de watertoren. Twee zelfs, een prototype en een operationele. Lopende band-systemen waarop de sloopauto geheel wordt ontmandeld, waarna 95 procent van het materiaal weer kan worden gerecycled.

Reuser kwam op het idee toen hij nog directeur was van Stiba, de club die de slopersbelangen behartigt. “Toen ik hoorde dat BMW plannen had om zelf auto's te gaan slopen, om op die manier goedkoop aan materialen te komen, ging bij mij het licht op rood. Dat kon op den duur wel eens de nekslag voor de slopersbranche betekenen.”

Met hulp van technici werd op papier een installatie ontworpen, waarmee op een zeer snelle manier een auto volledig kan worden ontmanteld. Niet alleen het staal (75 procent van het totale materiaal), zoals bij de traditionele sloop, maar àlle onderdelen. Die vrijgekomen materialen kunnen vervolgens keurig gescheiden naar de verwerkingsbedrijven worden gestuurd. Rubber naar rubberverwerkingsspecialisten, kunststof naar kunststofverwerkers en glas naar de glasovens.

Gecontroleerde handel

Maar bij de Stiba zagen ze dat niet zo zitten, en Reuser weet ook wel waarom: “De slopersbranche voelt per traditie niet voor gecontroleerde handel. Met dit systeem zou te veel op papier komen te staan.”

Met subsidie van Economische Zaken is hij daarom samen met het slopersbedrijf Van den Mosselaar in Dongen het prototype gaan bouwen, zei hij de Stiba gedag, en richtte vervolgens Car Recyling Nederland op, toen er eenmaal octrooi op de installatie was verkregen. Doel van de onderneming is zo veel mogelijk van die 3,4 miljoen gulden kostende straten aan de man te brengen. En dat lijkt te gaan lukken. In Amerika draaien er al twee, en ook de Duitsers beginnen er mee.

Het grootste probleem bleken in de beginfase nog de auto's. Van de Mosselaar kreeg er maar zo'n 1 500 per jaar, ouder dan zes jaar. En daar zat de verwerkingsindustrie niet op te wachten. Die stelde, alvorens te investeren, twee duidelijke eisen: grote materiaalstromen en continuiteit bij de aanlevering. Niet zo nu en dan een partijtje rubber strippen, maar 25 ton tegelijk. Dat is in Dongen gelukt, dank zij aanlevering van slopers uit de regio. Jaarlijks kan het bedrijf van Van den Mosselaar, dat nu ook fungeert als demonstratiemodel, rekenen op zo'n 10 000 auto's.

Met zijn sloopstraat lijkt Van den Mosselaar vlot in te spelen op de nieuwe wegenverkeerswet, die 1 janauri van kracht wordt en die eigenaars van nieuwe auto's verplicht eerst een 'verwijderingsbijdrage' (slooppremie) van 250 gulden te betalen, alvorens het kenteken in ontvangst te kunnen nemen. Een soort premie voor een milieuvriendelijke sloop.

“Van den Mosselaar zal er zeker bij zijn”, verzekert directeur G. Eggink van Auto Recycling Nederland, de door de autobranche opgezette organisatie, die het premiefonds gaat beheren en van de jaarlijks binnenkomende 100 miljoen gulden slopers gaat betalen die materiaal aanleveren, dat zo naar de verwerkers kan. ARN sluit daartoe contracten met zowel gekwalificeerde slopers als verwerkers.

In de slopersbranche blijkt over die nieuwe wet overigens nog steeds enige onduidelijkheid te bestaan. Reuser heeft al een 'zeer interessante' handel in kentekens geconstateerd. Eggink bevestigt de geruchten: “Ik ken bedrijven waar ze er kasten vol van hebben. Er zijn er nog steeds die denken op vertoon van het kenteken de premie te kunnen innen. Maar zo werkt het niet. Slopers worden alleen betaald voor stromen selectief gedemonteerde onderdelen.” Overigens gaat het om doorgaans zeer bescheiden bedragen. Het fonds besteedt het gros van de inkomsten aan de financiering van nu nog niet rendabele en verwijdering en recycling.

Naar zeggen van Reuser is in ieder geval die verwijdering met de autosloopstraat snel rendabel te maken, omdat er zeer systematisch en snel wordt gewerkt aan de sorteerband. “In Dongen staat het record op één uur en zestien minuten. Dan is de auto ook volledig ontmanteld en ligt het materiaal soort bij soort; van bedrading, purschuim, kunststof tot banden, motor en glas.” Volgens Reuser is de belangstelling voor industriële sloop groeiend: “We hebben nu dertig offertes voor de sloopstraat lopen.”

Reuser spreekt over een trend, die ook door de auto-industrie wordt gevolgd. “De autoindustrie houdt bij het ontwerpen meer en meer rekening met recycling. 'Design for recycling', noemen ze dat. Of, zoals de Duitsers zeggen, 'Am Anfang schon ans Ende denken'. In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat zoveel mogelijk met dezelfde kunststof wordt gewerkt. En waar dat niet kan, wordt niet meer gelijmd, maar worden de delen met clips aan elkaar verbonden. We hebben opdrachten van industrieën die nieuwe auto's leveren, alleen maar om te kijken hoe snel ze kunnen worden gesloopt en wat er eventueel aan het ontwerp verbeterd kan worden om recycling nog eenvoudiger te maken.” Hij toont een gloednieuwe terreinwagen van Chrysler, die over een paar dagen ook de sloopstraat ingaat.

“Volkswagen is ook een voorbeeld van het groeiend milieudenken bij de industrie. Daar laat men de polyprop bumpers bij DSM recyclen om er nieuwe van te maken.”

Ook de slopersbranche zelf zal, naar de mening van Reuser, op den duur gedwongen worden mee te denken. “Het ligt voor de hand dat steeds hogere eisen aan het afval worden gesteld. De auto in de shredder en de vermalen resten dumpen op de afvalberg, dat zal straks in ieder geval een stuk duurder worden.”