Sinds 15 februari is de avonturier Steve Fossett officieel d...

Op 3 september 2007 vloog Fossett in z’n eentje boven de woestijn in Nevada, op zoek naar een goede zoutvlakte (een playa) waarop hij met een auto een snelheidsrecord kon breken.

De man was, zou je kunnen zeggen, multi-avonturier – vooral fameus in de specialismes ballonvaren en zeilen. Autoraces ’deed hij erbij’. In 1996 had hij al eens meegedaan aan de 24 uur van Le Mans.

Fossett maakte fortuin in de optiehandel. Hij had sinds 1980 zijn eigen bedrijf, Lakota Trading. Maar hij kwam tot het inzicht dat hij eigenlijk niets anders deed dan werken, niet toekwam aan belangrijker zaken, en hij besloot te gaan doen wat hij ècht leuk vond: records vestigen. Als twaalfjarige padvinder, in 1956, had hij immers al zijn eerste berg beklommen en dat smaakte toen al naar meer. In 1985 zwom hij het Kanaal over, maar in die jaren werkte Fossett nog wel.

Vanaf de jaren negentig besteedde de avonturier al zijn energie aan pogingen records te breken. Hij was er succesvol in, al lukte het vaak niet bij de eerste poging. Maar ook zijn mislukkingen – noodlandingen in India, luchtruimconflicten met Libië, diverse bijna-ongelukken – haalden de kranten.

In vijf sporten brak hij meer dan 116 records, waarvan er zestig nog intact zijn. Hij was de eerste die in zijn eentje per ballon rond de aarde vloog (2002), de eerste die vliegend de aardbol rondging zonder te tanken (2005), hij verbeterde het record zeilen-rond-de-wereld door zes dagen sneller te zijn dan het record (2004), hij vloog over de Andes in een hangglider (2006). Gevraagd waarom toch, antwoordde hij dat uitdagingen die hem naar de rand van zijn kunnen en uithoudingsvermogen brachten hem nu eenmaal trokken.

Er is uitgebreid naar Fossett gezocht. Niet alleen door zoekploegen die zelf de woestijn in gingen, ook op een nieuwe manier: duizenden vrijwilligers vergeleken recente Google Earth-beelden van het woestijngebied met oudere luchtopnames, om te zien of ze een vliegtuigwrak ontwaarden. Het mocht niet baten.

’Bij velen bekend maar nooit gelezen; niemand heeft hem in de kast staan’: zo omschreef ooit de Trouw-recensent het oeuvre van Alain Robbe-Grillet. Dat vond de recensent jammer, want hij noemde hem ’een bijzonder interessante figuur’. Afgelopen zondagnacht overleed Robbe-Grillet, op z’n 85ste. Hij had al langer hartproblemen.

Robbe-Grillet was een van de voortrekkers van de literaire vernieuwing die in de jaren vijftig door Frankrijk waarde. In de filmwereld had je de filmers van de Rive Gauche-beweging, ook wel nouvelle vague genoemd (met mensen als Jean-Luc Godard), die zich tegen de clichés van Hollywood richtte. In de literatuur had je de beweging van de ’nouveau roman’, met mensen als Nathalie Sarraute en Claude Simon.

Oude eisen die aan een roman werden gesteld – een hoofdpersoon die een ontwikkeling doormaakt, bijvoorbeeld – werden overbodig verklaard. Robbe-Grillet, goed gebekt, strijdlustig en sarcastisch, leidde de nouveau roman-beweging.

Hij kwam uit Bretagne, was landbouwingenieur geworden en werkte een tijdje in de Caraïben, maar moest om gezondheidsredenen terugkeren. Op de boot terug naar Frankrijk schreef hij het eerste boek dat echt gepubliceerd werd: ’Les Gommes’ (1953). Eerder had hij al ’Un régicide’ (1949) geschreven, maar uitgever Gallimard wilde dat boek niet uitgeven.

Robbe-Grillet werd de theoreticus van de nouveau roman-beweging. In verschillende artikelen in de jaren vijftig (later gebundeld tot het manifest ’Pour un nouveau roman’) zette hij uiteen dat het ouderwets was om een roman te beoordelen op plot, handeling, ideeën of personages. Het moest on-psychologischer, neutraler, objectiever.

Hij schreef ook een beroemd geworden filmscenario: voor ’l’Année dernière à Marienbad’ van filmer Alain Resnais (1961).

Volgens sommigen was de film onbegrijpelijk; volgens anderen werd hij terecht beroemd, ook wordt het de kijker niet duidelijk of de liefdesgeschiedenis waarover de film gaat inderdaad heeft plaatsgevonden (of niet) en evenmin wat waar is, en wat fantasie.