SER: Vluchtelingen hebben meer hulp nodig bij zoeken naar werk

Asielzoekers met een verblijfsvergunning komen moeilijk aan het werk, concludeert de Sociaal Economische Raad (Ser) vandaag. Dat ligt deels aan het huidige inburgeringsbeleid. De Ser vindt dat statushouders meer begeleiding nodig hebben, dat gemeenten beter moeten samenwerken en dat het Rijk obstakels moet wegnemen die goede integratie in de weg staan. Veel van de problemen die de Ser signaleert zouden moeten worden opgelost met het nieuwe inburgeringsstelsel dat 2021 van start gaat. Maar de gesprekken tussen gemeenten en het Rijk daarover zijn deze week vastgelopen.

Het huidige inburgeringsbeleid werkt niet, concludeert de Ser, niet voor het eerst en niet als enige. Eenzelfde conclusie trok de raad in twee eerdere rapporten, net als onder meer de Nationale Ombudsman, het Kennisplatform Integratie & Samenleving en de Rekenkamer. Een kwart van de asielzoekers die in 2014 naar Nederland kwam heeft werk gevonden, twee derde is afhankelijk van een bijstandsuitkering. Statushouders lopen het risico in armoede te eindigen, en dat geldt in het bijzonder voor vrouwen en laaggeletterden.

Dat het roer dus om moet, daar is eigenlijk iedereen het over eens. Minister Wouter Koolmees (D66) van sociale zaken kondigde in juli 2018 aan dat het inburgeringsbeleid drastisch op de schop zou gaan. In het kort komt de verantwoordelijkheid straks bij de gemeenten te liggen. Daarmee zouden veel problemen zijn opgelost, schrijft de Ser. Al waarschuwt de raad wel dat een grote groep statushouders, namelijk iedereen die de afgelopen jaren een verblijfsvergunning kreeg en iedereen die de komende twee jaar nog een vergunning krijgt, daar niets aan heeft.

De tweede waarschuwing gaat over geld. Dat is precies waarop de gesprekken tussen gemeenten en het ministerie van sociale zaken deze week stukliepen. De gemeenten willen een onafhankelijk onderzoek naar hoeveel geld er nodig is voor de taken die ze op hun bordje krijgen, maar de minister wil dat niet, schrijft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) in een verklaring. Met de problemen in de jeugdzorg in het achterhoofd – waar grote tekorten heersen sinds gemeenten er verantwoordelijk voor werden, maar geen extra geld kregen – wil de VNG de verantwoordelijkheid voor de inburgering niet op zich nemen zonder te weten hoeveel dat gaat kosten.

Het rapport van de Ser is wat dat betreft te lezen als een steun in de rug. Volgens de raad moet er structureel geld bij willen de gemeenten de taken die ze straks krijgen goed kunnen uitvoeren. Het ministerie laat weten dat zij het overleg met de VNG graag wil hervatten. ‘Het is daarbij belangrijk om te benadrukken dat dit geen bezuiniging is’, aldus een verklaring. ‘Er komt zelfs zeventig miljoen euro structureel bij.’

Vluchtelingenwerk Nederland maakt zich ondertussen ernstig zorgen. Volgens de organisatie is de prijs van ‘wéér een integratiefiasco te hoog om nu te beknibbelen op de middelen die gemeenten nodig hebben om het goed te regelen’.

Lees ook:

De inburgering gaat op de schop, met een heus persoonlijk inburgeringsplan
Geen ontheffingen meer, strengere boetes en iedereen moet meedoen. Het inburgeringsstelsel gaat op de schop. Onder meer de eigen lening voor statushouders verdwijnt.

Syriërs willen werken, bedrijven willen ze hebben - en toch gaat het niet vanzelf goed
Syrische vluchtelingen aan het werk helpen én houden is niet makkelijk, blijkt uit onderzoek. ‘Maar er is veel mogelijk.’