Senaat wil uitstel fel bekritiseerd lerarenregiser

De PvdA stelt vandaag in de Eerste Kamer voor om de invoering van het lerarenregister met minimaal negen maanden uit te stellen. Staatssecretaris Sander Dekker (VVD) heeft er wel oren naar om niet op 1 augustus te beginnen met het verplicht vastleggen van de opleidingen en bijscholingsactiviteiten van leraren in het register, maar later. "Het belangrijkste is dat de Eerste Kamer nu een principebesluit neemt. Vervolgens moeten we natuurlijk zorgen voor een realistisch tijdspad. Daarbij geldt het aloude adagium: zorgvuldigheid gaat voor snelheid", aldus een woordvoerder van het ministerie.

De invoering van het lerarenregister stuit op veel weerstand omdat de beroepsgroep vreest dat 'van bovenaf' verplichtingen en adminstratiedruk worden opgelegd. Er zouden onnodige kosten moeten worden gemaakt voor dure opleidinginstituten. De groep 'Leraren in actie' zet grote druk op de Eerste Kamer om niet in stemmen met de wet. Deze actiegroep haalde de afgelopen maanden 28.000 handtekeningen op met een petitie. Veel leraren zouden nauwelijks weet hebben van de 'professionaliseringsslag' die zij moeten maken. Er zou, kortom, te weinig draagvlak zijn voor de wet.

Zo ver lijkt het overigens vandaag niet te komen. De PvdA gaat, onder voorwaarde van uitstel, wel instemmen met het lerarenregister. "We willen de routekaart naar de invoering van het register aanpassen", zegt senator Esther-Mirjam Sent. Ook het CDA gaat het debat 'positief' in, al zijn er nog vragen, zegt senator Greetje de Vries-Leggedoor. Het lijkt er dan ook sterk op dat Dekker het lerarenregister door de Eerste Kamer zal loodsen. Volgens de PO-raad, de sectororganisatie voor het primair (basis) onderwijs, is achter de schermen druk onderhandeld. Ook over bijvoorbeeld een 'veiligheidsclausule'. Mocht de invoering van het register op problemen stuiten, dan moet die kunnen worden teruggedraaid.

Registratie en bijscholing

Vanaf 2022 zullen alle 250.000 Nederlandse leraren aan basisscholen, middelbare scholen en mbo's met hun onderwijsbevoegdheden geregistreerd moeten staan en bovendien bijscholing moeten volgen. Doen zij dit niet, dan dreigt ontslag. Die mogelijkheid ontstaat in de wet op zijn vroegst in 2026.

Inmiddels hebben 68.000 leraren het register ondertekend, van wie 34.000 ook echt alle informatie hebben ingevuld. Doel van de wet is om de kwaliteit van leraren en onderwijs te verbeteren en het beroep meer aanzien te geven. Onbevoegde leraren, die nu regelmatig worden ingezet om ziekte of tekorten op te vangen, komen dan niet meer aan de bak.

Dekker schrijft aan de Eerste Kamer dat hij verwacht dat leraren 45 minuten per jaar bezig zijn met het invoeren van professionaliseringactiviteiten. De vraag is wel welke cursussen leraren moeten volgen om aan hun profesionalisering te voldoen. Een commissie van leraren en wetenschappers is daar nu mee bezig. Zij krijgen de wettelijke taak om de criteria op te stellen voor bevoegde leraren.

Ondertussen zien de scholen de bui al hangen: gaat de commissie bij die criteria voldoende rekening houden met de wensen van schoolbesturen? "Iedere school bevindt zich in een andere fase. Welke bijscholing je als school noodzakelijk acht voor het lerarenteam, hangt heel erg samen met welke richting je op wilt", zegt een woordvoerder van de VO-raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs. "Wij willen ook betrokken worden bij de invoering van het lerarenregister."

Bovendien vragen scholen zich af of je een leraar wel mag ontslaan als hij onvoldoende bijscholing volgt. "Niet herregistreren van bevoegdheden is geen geldige ontslaggrond in de wet", schrijven PO-, VO-, en MBO-raad in een gezamenlijke brief. De scholen zijn bang dat ze straks met afgeschreven leraren op de loonlijst komen te zitten.

De PO- raad is opgetogen dat uitstel van de invoering van het register nu op tafel ligt. Een woordvoerder: "Wij hebben meer tijd nodig om het fatsoenlijk te regelen."