Selectie uit Indonesie ruikt naar willekeur

Het beste alibi om iets aan film te doen is echte kunst: video's over Anne Teresa de Keersmaeker, documentaires over Arturo Toscanini en Otto Klemperer. Zes films van voor 1950, geselecteerd vanwege het kleurenprocede, zijn ook heel veilig. Voor 'Cinema Indonesia' bedacht men zelfs een dubbel excuus.

Samen met een muziek- en dansprogramma vormt dit filmprogramma het niet-westerse gedeelte van het Holland Festival, dit jaar gewijd aan Indonesie. Als tegenhanger van de door traditie geinspireerde podiumkunsten tonen de speelfilms de sociale werkelijkheid van het huidige Indonesie. De films zijn geselecteerd op hun maatschappelijke betrokkenheid: 'deze filmmakers halen de inspiratie voor hun films uit de Indonesische samenleving en geschiedenis'.

Ruim

Dat is een ruime afbakening, en het pakket films van 'Cinema Indonesia' blijkt dan ook tamelijk willekeurig. 'Pareh - Het lied van de rijst', een 'klassieker' van Mannus Franken uit 1935, is geen Indonesische film en valt er sowieso buiten.

Van de overige tien films zijn er twee uit de jaren vijftig, een uit 1979, vijf uit de jaren tachtig en twee uit 1992. Waarom die spreiding? Een aantal films toont de Indonesische visie op de eigen geschiedenis - onder andere het befaamde epos over Atjeh, 'Tjoet nja'dhien' - maar de openingsfilm lijkt weer meer bij het muziek- en dansprogramma thuis te horen. Makers lijken belangrijker dan films, want waarom zit de 'romantische, komische musical' van pionier Usmar Ismail er anders bij?

Commercie

De Indonesische filmindustrie wordt beheerst door commercie, imitatie van westers amusement en de strijd tegen video. Nooit bereikt een Indonesische film hier het reguliere circuit, we zijn aangewezen op eenmalige vertoningen op festivals. Zelfs als het vreselijk is, leren we meer over de Indonesische cinema dankzij een aantal recente films dan door een krampachtige selectie van oudere films die waardig zijn bevonden voor Nederlandse ogen.

Wie film serieus neemt, hoeft een excuus voor vertoning niet buiten de film te zoeken.