'Schuld aflossen met klussen'
Goede Gierenfonds werpt zich op humanere, goedkopere vorm van schuldhulpverlening
Een fonds dat schulden van particulieren opkoopt en daarmee schuldenaars nieuw perspectief biedt. Dat is de opzet van het Goede Gierenfonds, een nieuwe vorm van schuldhulpverlening. In Eindhoven start binnenkort een pilot.
Het Goede Gierenfonds is een initiatief van onder anderen Pieter Hilhorst, oud-wethouder (PvdA) van Amsterdam, en Jos van der Lans, voormalig Eerste Kamerlid voor GroenLinks. Zij claimen dat hun plan humaner is voor de schuldenaar en goedkoper voor de samenleving.
Volgens de NVVK, koepelorganisatie voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren, meldden zich in 2013 89.000 gevallen met een schuldhulpvraag, tegen 84.500 een jaar eerder. Het gemiddelde schuldbedrag is opgelopen tot 37.700 euro per huishouden. Hilhorst vindt dat het huidige systeem van schuldsaneren niet deugt. Niet alleen moeten mensen drie jaar op de blaren zitten vanuit de gedachte 'wie schuld heeft moet boeten', ook kost dat de maatschappij onevenredig veel.
Hilhorst: "Een tienermoeder zit in de maatschappelijke opvang met haar kind. Ze is in principe klaar om ergens te gaan wonen, maar heeft nog een schuld van 8000 euro. Daarom komt ze niet in aanmerking voor een woning. Maar die opvanglocatie kost wel 60.000 euro. Dat staat niet in verhouding."
Het Goede Gierenfonds neemt de schuld over en maakt afspraken met de schuldenaar en diens netwerk. Die moeten garanderen dat er niet opnieuw brokken worden gemaakt. De schuldenaar is niet zomaar van zijn schuld af.
Hilhorst: "Hij moet terugbetalen, maar dat kan in natura zijn, bijvoorbeeld dat hij zelf klussen uitvoert in zijn huis van de woningcorporatie of dat zijn of haar familie het budgetbeheer doet, in plaats van een externe partij."
Eindhoven gaat de Goede Gierenaanpak uitproberen, naar verwachting begin 2015 bij twintig huishoudens. Zuidwest-Friesland wordt vermoedelijk de tweede pilotgemeente; daar heeft de Rabobank belangstelling de schulden op te kopen. In Eindhoven wordt onderhandeld met de Start Foundation, opgericht na de verkoop van Start Uitzendbureaus.
Volgens Hilhorst is het een lucratieve business voor financiers: "Uit onderzoek blijkt dat uiteindelijk 90 procent van de schulden wordt kwijtgescholden. Dat betekent dat je een schuld van 37.700 euro voor nog geen 4000 kunt opkopen."
De winst voor de financierders zit hem in de te verwachten uitgespaarde maatschappelijke kosten. De pilots moeten nog concreet worden ingevuld.
In Eindhoven maakt de proef deel uit van een nieuw plan van aanpak voor de schuldenproblematiek. Eindhoven kent gemiddeld 1700 schuldgerelateerde hulpvragen per jaar.
"Het topje van de ijsberg", denkt wethouder Lenie Scholten (GroenLinks). Zij hoopt ook gevallen waarin de schuld nog te overzien is, mee te kunnen laten doen.
De bedenkers van het Goede Gierenfonds voeren ook gesprekken met Rotterdam, Amsterdam en Haarlem over introductie. Groningen heeft eveneens belangstelling. Wethouder Mattias Gijsbertsen (GroenLinks) pleitte vorige week tijdens een werkbezoek van koningin Máxima voor sneller kwijtschelden van schulden.
Koepelorganisatie NVVK vindt het Goede Gierenfonds een verkeerde ontwikkeling. Het huidige systeem waarbij mensen met schulden drie jaar moeten terugbetalen wat in hun vermogen ligt, is volgens de NVVK een redelijk evenwicht tussen eisende partijen en schuldenaar.
En voor die laatste zeker niet te zwaar, zegt NVVK-voorzitter Joke de Kock. "Iemand snel van zijn schuld verlossen als hij zijn huis een beetje opknapt: het is niet rechtvaardig en ook niet uit te leggen, zeker niet aan de schuldeisers. We gaan nu net doen of iemand met schulden zielig is. Maar iemand heeft die kosten wel gemaakt, heeft wel in dat huis gewoond bijvoorbeeld, heeft wel energie gebruikt."
undefined
Gieren, geen vultures
De naam Goede Gieren is gebaseerd op de zogeheten gieren (vultures) in Amerika. Dat zijn partijen die schulden opkopen voor een habbekrats en daarna de schuldenaar zoveel mogelijk uitpersen. Ook de Nederlandse gieren kopen schulden op, maar dan niet om schuldenaars over de kling te jagen, maar om ze perspectief te geven.
undefined
