Schouten / Pater afgetroefd door dominee
Pater van Kilsdonk heeft z’n beeld. Het is een borstbeeld geworden en het staat in de Brabantse gemeente Zeeland, waar de pater geboren is; het is gemaakt door de kunstenaar Dennis Coenraad.
Of het heel erg líjkt durf ik niet te zeggen want ik heb het nog niet in levende lijve mogen aanschouwen. Op de foto die me onder ogen kwam vond ik de bril wat overdreven uitgevallen, maar dat heb je vaker met gebeeldhouwde monturen. Ik dacht in ieder geval niet: ’hè, wie is dat nou?’, zoals in het geval van die monsterlijke droedel van André Hazes op de Albert Cuyp-markt of de kop van president Kennedy op de Amsterdamse Kennedylaan. Het gaat bij beelden weliswaar om het gebaar maar het is toch leuk als de afgebeelde persoon ook enige gelijkenis vertoont. Natuurlijk ken ik pater Jan van Kilsdonk. Iedereen van mijn generatie die in Amsterdam gestudeerd heeft kent hem. En zoals vele anderen heb ik mijn hart wel eens bij hem gelucht en bezocht hij me zo nu en dan op mijn studentenkamertje. Eerder dit jaar kende Groenlinks Amsterdam hem al het Roze Lieverdje toe, vanwege zijn strijd voor de homo-emancipatie maar ik kan u verzekeren dat ook hetero’s bij ’m terecht konden. Over het Lieverdje gesproken. Afgelopen weekend wandelde ik, op weg naar het Nederlands Kampioenschap Poetry Slam te Utrecht, waar ik zou gaan jureren, door het straatje dat genoemd is naar zijn locatie: Achter de Dom. Het was een mooi moment, avondval, een handjevol medewandelaars, je kon je rustig in de middeleeuwen wanen. Daar viel mijn oog op een bronzen beeld van een jongeman, die nogal uitdagend de wereld aankijkt, een generatiegenoot van het Amsterdamse Lieverdje zo te zien. Hoewel zijn oogopslag me bekend voorkwam wist ik niet wie het was, maar de sokkel bracht zoals altijd uitkomst: François Villon, Frans middeleeuws dichter en vagant: ’Gij mensenbroeder die ons overleeft, / gedenkt ons zacht, gedenkt ons niet vilein.’ Wat deed de Franse dichter in ’s hemelsnaam midden in Utrecht? Had hij er ooit voorgedragen, iemand beroofd? Die zoeken we op. Thuisgekomen kwam ik erachter dat Villon in 1961 themafiguur was geweest voor het zoveelste lustrum van het Utrechtsch Studenten Corps, dat in plaats van de gebruikelijke klassieke held maar eens een alternatieveling had gekozen als schutspatroon. Vier maanden lang liep een als Villon verklede figuur door Utrecht en speelde episodes uit het leven van de roemruchte dichter. Nu begreep ik ook waar ik de karakteristieke oogopslag van herkende want de jongeman die François Villon indertijd gespeeld had en die ook model had gestaan voor het beeld achter de Dom was de theologiestudent Nico ter Linden, inmiddels allang opgeschoten tot alombekend dominee en bijbelverteller. En dus klopt het verhaal niet dat ik rond de verse buste van pater Van Kilsdonk hoorde, namelijk dat hij de eerste pastor in Nederland is die bij leven zijn eigen beeld zou kunnen zien. In elk geval dominee Nico ter Linden ging hem voor, zij het in vermomming. Noteer dat alstublieft, wie weet komt het ooit van pas.
