Schouten / Een Big Mac graag

Bijvoorbeeld een saignant gebakken hamburger met ravigotte saus. Of een parelhoen in plaats van een kipburger. Ongeveer zoals je bij Zeeman een driedelig pak van Armani vraagt. Maatwerk in plaats van de gebruikelijke confectie. En dan nu Prins Charles die een of andere voedselconsulente van Abu Dhabi (even opzoeken hoor, ik heb het ooit geweten maar het is een land dat telkens opnieuw aan je aandacht ontsnapt) aanraadde om de hamburgers van McDonald’s te verbieden ten einde de kennelijk torenhoge suikerziekte in haar land te bestrijden (even terzijde, we mogen ons onderhand wel afvragen wat voor film dat moet worden, die over het leven van Prins Charles, maar de titel staat vast ‘Slips of the tongue’). Ik ben ook geen grootbezoeker van McDonald’s maar zo nu en dan overvalt mij een onweerstaanbare zin om een Big Mac in mijn hoofd te steken. Het is juist de onveranderlijke eenvormigheid van het product die me naar binnen lokt, altijd en overal dezelfde smaak, op en top Amerikaans want Amerikanen houden niet van verrassingen; rijd hun snelwegen maar eens af, na elke exit volgen identieke restaurants en motels. Zo’n illusieloos betrouwbaar product als de Big Mac heeft beslist ook iets aantrekkelijks. Nooit begin ik opeens te watertanden bij de gedachte aan een blanquette de veau bij restaurant Paardenburg maar hamburgerzin kan je soms echt overvallen. In mijn jeugd bestond McDonald’s in Nederland nog niet, wij haalden op zondag een ijsje bij ijssalon Veld op de Zijlweg en waren gelukkig. Het is dus maar gissen of mijn ouders er op tegen waren geweest. Als je pas als volwassene de wereld van fastfoodrestaurants betreedt is het toch wat anders; je mag nu eenmaal al stemmen, je bent baas over jezelf, je eet waar je zin in hebt, een echt avontuur is het niet om zo’n hamburger te consumeren. Toch sta ik er soms graag voor in de rij, te midden van onduidelijke medeburgers die ik anders niet tegenkom, opgewonden gezinnen, hongerende hangjongeren, eenzame kneuzen. Een bezoek aan de alomtegenwoordige hamburgertent heeft culinair misschien niet zoveel om het lijf maar het is een sociologische gebeurtenis van belang. Eten van een papieren servet op een plastic dienblad aan een formica tafeltje, wat wil een wereldburger nog meer? Maar het mooist zijn toch de McDonald’s-vestigingen in Amerika zelf. Er zijn er daar zoveel dat je soms het gevoel krijgt dat er niet voldoende consumenten voor zijn. Eenzaam licht de grote gele M in de avond op en even later sta je in je eentje tegenover zes puisterige pubers die je allemaal willen bedienen. De enige andere klant is een zwerver die van zijn laatste centen de goedkoopste kipnugget heeft gekocht en die nu smakkend naar binnen werkt. Heel veel troostelozer kan het niet maar toch kan ik er soms innig naar verlangen, wat Jaffe en Charles er ook van vinden. Alsof je in een schilderij van Hopper bent beland.