Schouten / De kunst van het afpoeieren
Het meisje mocht me iets aanbieden. Zo zei ze dat: ik mag u iets aanbieden. Het ’iets’ was een internetabonnement. Ik heb al een internetabonnement, zei ik. Maar wat zij mij aanbood was vast voordeliger, zei ze. Ik voelde dat ik al weer te ver was meegegaan. Dat ik direct had moeten zeggen: geen belangstelling. Als een Jehova’s getuige had ze nu haar voet tussen de deur.
Maar terwijl het meisje nog wat doorlispelde over de ongelooflijke aanbieding die ze me deed lukte het me met bovenmenselijke kracht om alsnog te roepen ‘geen belangstelling’ en zo snel mogelijk de hoorn erop te gooien, want ze zou me ongetwijfeld verder proberen te verleiden. Ik vind het lastig om mensen van de deur of de telefoonlijn weg te sturen. Dat komt doodat ik vroeger zelf langs de deuren moest, met wat heette zendingsbladen, voor het goede doel van onze kerk. Vreselijk en vernederend vond ik dat en sindsdien zie ik alle colporteurs en telefonische aanbieders nog altijd als stumperds die het tegen hun zin doen, die met angst in het hart aan- en opbellen.
Hoezo mócht ze me trouwens opbellen? Wie had haar toestemming gegeven? Wellicht was het haar baas: bel die Schouten maar eens op en biedt hem iets aan, hij verdient het, die man doet zoveel voor de maatschappij? Zo’n telefoontje suggereert altijd dat er iemand achter alles zit, die veel van ons weet en ons van tijd tot tijd aanspreekt.
Gewoonlijk ben ik geneigd colportage en telefonische verkoop als een klein maatschappelijk gebrek te zien, iets waar ik een beetje last van heb maar dat het levensgeluk niet in de weg staat. Ik ben er een beetje Spartaans, of misschien calvinistisch in: je moet niet alle vervelende dingen uit de weg gaan. Misschien dient het ergens toe. Maar met ingang van vandaag heeft de gemaksmaatschappij mij in de greep. De Tweede Kamer wil dat mensen die niet lastiggevallen wensen te worden, door verkopers worden ontzien. Er bestaat nu een register waar je je als aanbiedings-abstinent kunt aanmelden. Een soort ’nee-nee-sticker’ op je telefoon: Infofilter.nl. Daar heb ik mij op geabonneerd. Het abonnement van de non-abonnementen.
Misschien is het ook een kwestie van leeftijd. Mijn dochters staan nog open voor de aanbiedingen dezer wereld. Een van hen laat zich zelfs regelmatig verrassen met gratis geschenken die per post worden thuisgestuurd en je het gevoel geven dat er veel mensen met je bezig zijn. Maar langzamerhand treedt het verlangen naar rust en kluizenaarschap in. Op een gegeven moment wil je niet meer gebeld worden en rustig kunnen avondeten. Je plakt eindelijk de nee-nee sticker op de deur of zelfs eentje met ‘Hier waak ik’, met de kop van een vervaarlijke herdershond erop. Je neemt ook niet langer elk telefoontje op.
Stel je een stadje in het verleden vol. Het marktplein stroomt gezellig vol omdat er kwakzalvers en jongleurs hun waren en kunstjes verkopen. Maar bij mij zitten de luiken dicht en ik tel mijn centen. Zover is het met mij gekomen. Omdat ik de kunst van het afpoeieren niet machtig ben.
