Schippers heeft het makkelijker dan Veldhuijzen van Zanten

Het contrast tussen de twee bewindspersonen die deze week in de Tweede Kamer hun begroting verdedigen is groot. VVD-minister Edith Schippers van volksgezondheid, welzijn en sport (VWS) is gepokt en gemazeld in de politiek. Haar staatssecretaris, Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA), werd een jaar geleden patsboem zonder enige politieke ervaring losgelaten op een van de zwaarste dossiers die in Den Haag te vergeven zijn: de ouderen- en gehandicaptenzorg.

De minister is nuchter en afstandelijk. Bij haar komen de emoties niet snel bovendrijven. De staatssecretaris is juist wel emotioneel. Ze is zeer betrokken, met name bij de ouderenzorg waarin zij als arts en manager werkzaam was tot zij staatssecretaris werd. Het moet voor haar moeilijk te verteren zijn dat uitgerekend zij wordt gezien als een kille saneerder die mensen hun persoonsgebonden budget (pgb) wil afpakken en die tot overmaat van ramp de getroffenen met valse beloften een rad voor de ogen probeerde te draaien.

Zo groot als het gemak waarmee de minister, een vertrouweling van premier Mark Rutte, zich in de politiek beweegt, zo groot is de onhandigheid van de staatssecretaris. Zie eens hoe ze vorige week tijdens een vergadering van de Kamercommissie voor volksgezondheid over het persoonsgebonden budget de voorzitter van de vergadering letterlijk de mond probeerde te snoeren. Dit terwijl de voorzitter het publiek, nota bene ten behoeve van de staatssecretaris, tot kalmte probeerde te manen. "Mag ik zelf bepalen of ik afgeleid word", beet de bewindsvrouw de voorzitter toe, daarbij verongelijkt naar het plafond starend. Kennelijk maakt zij graag de dienst uit, zelfs zij als zij - zoals de parlementaire mores wil - ergens te gast is. Achteraf bood zij overigens wel excuses aan.

Schippers wist een historisch akkoord te sluiten met de ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Historisch, omdat hiermee een maximale stap wordt gezet naar meer marktwerking (prestatiebekostiging in het jargon van de minister) in de ziekenhuiswereld: vrije prijsonderhandelingen over zeventig procent van de 'produkten' die ziekenhuizen leveren. Ziekenhuizen die goed presteren zullen groeien, de minder presterende instellingen zullen achterblijven. Dit alles in de hoop dat de kosten, en daarmee de zorgpremies, in de hand gehouden kunnen worden. Op papier heeft de minister haar zaakjes nu aardig voor elkaar. En mocht de praktijk anders uitpakken dan zijn we al een paar jaar verder.

Nee, dan de staatssecretaris. Op haar belangrijkste dossier moddert zij vooralsnog maar voort. Ja, ze gaat, precies zoals het regeerakkoord (of liever: de PVV) dat voorschrijft, per 1 januari 2012 850 miljoen euro extra investeren in de zorg voor ouderen en gehandicapten binnen instellingen. Voor een bijna even groot bedrag bezuinigt ze op het persoonsgebonden budget (pgb), geld waarmee mensen thuis zelf zorg kunnen inkopen. Maar haar aanvankelijke belofte dat mensen die straks geen pgb meer hebben vanuit de traditionele thuiszorg precies dezelfde zorg op maat geleverd krijgen, heeft ze veranderd in een 'streven naar'. Dat klinkt een stuk bescheidener. En dat is maar goed ook, want in de sector zelf valt te beluisteren dat ze haar keiharde belofte over flexibele zorg van pgb-kwaliteit nooit waar had kunnen maken.

De minister geldt als een pragmatisch politicus. Zeker, haar beleid toont hier en daar liberale trekken. Het meest sprekende voorbeeld daarvan was het besluit om roken in kleine café's zonder personeel weer toe te staan. "Ik hou niet van betuttelen", zei ze in Trouw. Maar bij haar is de ideologie niet overheersend. Zo mogen ziekenhuizen weliswaar groeien, maar de eerstkomende jaren in totaal niet met meer dan 2,5 procent. En dat is volgens Schippers' liberale partijgenoot Anne Mulder een lelijk stalinistisch element in haar overigens prima beleid.

Is de minister op VWS het zondagskind en ligt alle ellende uitsluitend op het bordje van de staatssecretaris? Alles behalve. Schippers ligt, om maar wat te noemen, overhoop met huisartsen, psychologen, psychiaters en antirook-lobbyisten. Maar toch: haar problemen zijn peanuts vergeleken met die van de staatssecretaris.

Begroting
De totale begroting voor de zorg in 2012 is

€ 63 miljard

De grootste post is de langdurige zorg in de AWBZ

€ 25 miljard

undefined