'Schande dat Jeugdzorg mij niet kon beschermen'

Een nieuwe commissie doet vooronderzoek naar misstanden bij uit huis geplaatste kinderen tussen 1945 en nu. Zeker zeventig mensen hebben zich de afgelopen maanden al gemeld, zo meldde de commissie vandaag. Hier het verhaal van Nathanaël Mulder. Hij werd als pleegkind getreiterd en uitgehongerd. Hij probeert zijn leven op de rit te krijgen. Dat kost moeite. En therapie, om de trauma's te verwerken.

Maaike Bezemer

Het liefst van alles wil Nathanaël Mulder (29) erkenning. Dat hij jarenlang in een slechte situatie is opgevangen, is bevestigd door hulpverleners, pleegzussen én door de inspectie. Maar bezwaarprocedures bij de instelling die hem plaatsten, liepen op niets uit. "Als je geen erkenning krijgt, dan gaat het je slopen."

Omdat zijn alleenstaande moeder en oma niet voor hem konden zorgen, heeft Mulder van 1992 tot 2010 bij een pleegmoeder gewoond, ook alleenstaand. Hij was daar slachtoffer van fysiek en vooral psychisch geweld. "Ik ben getreiterd, uitgehongerd. Mij werd verweten dat ik joods was en ik kreeg gewoon varkensvlees op mijn bord. Een leraar en buren hebben het meldpunt kindermishandeling, ingelicht, maar toch kon deze pleegmoeder 33 jaar lang kinderen opvangen. Ik heb er 47 zien langskomen."

Toen hij in het gezin kwam, was hij zeven. Hij had een afgeleefde kamer, nauwelijks eigen spullen. Hij mocht amper douchen of schone kleren aantrekken. Omdat hij langzaam at, moest hij vaak de volgende dag hetzelfde eten. De pleegmoeder had psychische problemen, ze kon hem dagenlang negeren. Ze schold hem uit voor autist. Ze gaf hem verkeerde medicatie.

De details staan in brieven van zijn zus, van een vroegere begeleider én van de pleegvader die hem als tweejarige al even opving en hem daarna nog af en toe opzocht. De laatste schrijft dat de gezinsvoogden zich hebben laten misleiden door de pleegmoeder, ondanks verschillende meldingen over de afrekencultuur en de angst die in haar huis heerste.

Inmiddels probeert Mulder zijn leven op de rit te krijgen. Hij was tot 2014 lid van een werkgroep die zich bezighoudt met Unesco-projecten op het gebied van onderwijs en culturele diversiteit. Schulden - de pleegmoeder had ten onrechte een persoongebonden budget voor hem aangevraagd - zijn kwijtgescholden. Binnenkort gaat hij verhuizen, en probeert hij het contact met zijn eigen moeder en oma weer op te bouwen. "Ik vind dat ik best ver gekomen ben", vertelt hij. " Het kost moeite, en therapie. Het is traumatiserend geweest en dat werkt door in wie ik ben, in hoe ik leef."

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Nieuwe commissie
Vandaag presenteert de nieuwe commissie onder leiding van hoogleraar pedagogiek Micha de Winter haar aanpak. Onderwerp zijn alle minderjarigen die sinds 1945 onder verantwoordelijkheid van de overheid in pleeggezinnen en instellingen zijn geplaatst. Het is slechts een vooronderzoek. De commissie heeft tot 1 mei om uit te vinden of een goede studie over zo’n lange periode wel mogelijk is.

Lees vandaag in Trouw een interview met Micha de Winter.

Getuigenverklaring
De brieven moeten dienen als getuigenverklaring. Nathanaël Mulder is in 2010 op zichzelf gaan wonen, de pleegmoeder is in 2011 overleden, maar hij wil dat de fouten erkend worden.

De inspectie heeft naar aanleiding van zijn klachten onderzoek gedaan naar de werkwijze van de bewuste jeugdzorginstelling, Parlan in Noord-Holland Noord. De situatie in het pleeggezin destijds 'kan als ongewenst gezien worden', concludeerde de inspectie in 2013. Mulder: "Ik ben blij met die erkenning van de overheid."

De inspectie stelde ook vast dat de instelling de situatie in het gezin achteraf had geëvalueerd en verbeteringen had doorgevoerd. Screening en risicotaxatie van pleeggezinnen is nu op orde. En ook na plaatsing wordt de veiligheid van kinderen systematisch gecheckt. Wat betreft zijn individuele zaak verwijst de inspectie terug naar Parlan. De behandeling van klachten over de zorg, doet de jeugdzorginstelling zelf, zo is wettelijk vastgelegd.

Die procedures zijn vooralsnog op niets uitgelopen, zegt Mulder. "Er is door leidinggevenden tegen mij gezegd: ik wist er niets van. Ze hadden het móeten weten. In het VN-kinderrechtenverdrag staat dat je geen kinderen mag mishandelen. Als kind heb je recht op onderwijs, en een veilige omgeving. Ik ervaar het als een schande dat die rechten niet zijn nageleefd, dat mensen mij niet konden beschermen, en dat het ook nu nog lastig is om gehoord te worden."

Mulder snapt dat Micha de Winter zich evenmin zal buigen over zijn individuele geval. Toch is het goed als slachtoffers bij een onafhankelijke commissie hun beklag kunnen doen, vindt hij."Het is heel raar dat ik mijn verhaal moet doen bij de persoon die ook de jeugdzorg vertegenwoordigt. Ze hebben moeite fouten te erkennen, al staan ze zwart op wit. Als er schade is vastgesteld, dan moeten ze betalen, zo werkt dat."

Bij de commissie-Samson dacht hij al: dat moet niet alleen gaan over seksueel misbruik, maar veel breder over geschonden kinderrechten. "Je voelt je minderwaardig als je geen gehoor vindt."

In een eerdere versie van dit artikel stond abusievelijk vermeld dat Nathanaël Mulder jongerenvertegenwoordiger bij Unesco was. Hij was lid van een werkgroep die zich bezighoudt met Unesco-projecten op het gebied van onderwijs en culturele diversiteit en werkt niet voor de VN-organisatie.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden