Satanisten zoeken naar een goed feestje
Het Kwaad is overal. De piloot van uw vakantievlucht kan een zelfmoordenaar zijn, uw dochters vriend een jihadist, de nieuwe buurman een zware crimineel. Hoe gaan we om met het kwaad in de wereld en in onszelf? Verslaggeefster Harriet Salm onderzoekt het in een serie vanuit vele oogpunten. Vandaag: aanhangers van de 'Church of Satan' in New Jersey over de schoonheid van de duivel.
Koning Seti de Eerste gedraagt zich uitstekend. De boa constrictor van satanist Darren Deicide (38) mag vrij rondsluipen door de kamer, ook als er bezoek uit Nederland is. Maar de wurgslang ligt rustig rond de hals van zijn baasje. "Je hoeft niet bang te zijn", verzekert Deicide. "Hij is niet giftig en hij wurgt alleen ratten."
Darren Deicide is een van de duizenden - exacte cijfers geeft de kerk niet - wereldburgers die zich hebben aangesloten bij de Kerk van Satan. Hun centrale administratie is gevestigd in New York, bij hogepriester Peter Gilmore en zijn vrouw en hogepriesteres Peggy Nadramia. Nadramia verwijst naar twee kerkleden in New Jersey die bereid zijn te praten over wat het Kwaad voor satanisten betekent.
Vanaf het station van Jersey City voert een wandeling van tien minuten langs achtereenvolgens de grote zaal van de Jehovahs Getuigen, de Grieks-Orthodoxe kerk en even verderop de rooms-katholieke St Joseph parochie. Amerika is een religieus land. Maar de Church of Satan toont zich niet aan de buitenwereld. Dat zou tot problemen met kwaadwillende fundamentalistische christenen kunnen leiden. We moeten bij een onopvallend woonhuis aanbellen.
Uitgesneden skeletten
Deicide - zwarte lange jas, grijze broek, wit overhemd - gaat voor naar een souterrain. Op de koffietafel enkele seksbladen, een complete box van The Twilight Zone, een handboek magie. Aan de muur een spiegel tussen in hout uitgesneden skeletten. Een standaard met een paar zwarte kaarsen.
"Je bent nu in het huis van een satanist dus ik zal je wat sterks te drinken aanbieden, gin of misschien bier? Ik brouw mijn eigen bier van hop uit de tuin", zegt Deicide lachend. We houden het bij water.
Eén aanname neemt hij meteen weg: er bestaat nergens een kerkgebouw waar leden van de Kerk van Satan elkaar ontmoeten. "Religie is voor ons puur privé. Een satanist maakt van zijn eigen huis zijn kerk." We zijn dus gewoon in zijn woonkamer beland.
Deicide is niet de naam die in zijn paspoort staat. Het is een publiek pseudoniem, hij is onder die naam bekend als satanist en als blueszanger. Maar hij heeft ook een 'heel normale' baan, een tweede leven, waar men niet weet van zijn satanisme. En dat wil hij graag zo houden. "Als ze weten dat je satanist bent, nemen collega's toch een andere houding aan. Soms een betere, maar meestal een slechtere."
Artiestennaam
Aden Ardennes (26), bovenbuurman, voegt zich bij het gesprek. Bril, blond, kleine draakjes als oorbellen. Hij trekt voortdurend aan zijn elektronische sigaret en heeft nog natte haren van het douchen. Ardennes is net wakker. Het is zes uur in de avond. Lachend: "Feestje gehad, het is nogal laat geworden."
Ook hij is lid van de Church of Satan en kiest voor een artiestennaam, die hij tevens gebruikt bij het schrijven van boeken over voornamelijk seks en bij het organiseren van seksfeesten, een hoofdactiviteit buiten zijn werk. Wat voor werk ze in hun normale leven doen, vertellen de twee niet. Ardennes: "Er zijn mensen met vooroordelen over satanisten, waarom zouden we ons daaraan blootstellen?"
En zo komen we op hun levensvisie. Zelfopoffering is nonsens. Het hoogste doel in het leven van een satanist is het zichzelf naar de zin te maken. Deicide: "Wij accepteren dat het universum volstrekt onverschillig is voor ons bestaan. En wij staan proactief in het leven en zetten onszelf in het centrum."
Ze geloven in geen enkele godheid, en ook niet in satan, vertellen ze, waarmee een tweede aanname: dat satanisten de duivel aanbidden, aan flarden gaat.
Vrijheid
Deicide: "Wij zijn atheïsten. Mensen die zeggen: ik heb toegang tot een god, en deze god heeft gezegd dat jij dit of dat moet doen, daar hebben wij niks mee. In essentie is dat indoctrinatie en hersenspoeling." Toch is satan voor hen wel een mooi symbool. Hij staat voor trots, vrijheid en individualisme. Ardennes: "De vrijheid om te doen wat ik wil. Om mezelf te zijn zonder me te verontschuldigen."
Satan betekent ook verzet tegen gangbare religies die in hun ogen een verderfelijke scheiding maken tussen het lichaam en de ziel. Ardennes: "We zijn allemaal beesten, ook de mensen. We eten, slapen en hebben seks."
Deicide: "Mensen zijn door hun spirituele capaciteiten wel in staat, in tegenstelling tot beesten, zichzelf ontzettend voor de gek te houden. Een mens kan zijn natuurlijke impulsen ontkennen met zijn geredeneer. Homoseksualiteit is een duidelijk voorbeeld, dat is lang gezien als een geestelijke ziekte. Nog steeds zeggen veel religies: sla dood die behoeftes in jezelf, die je maken tot wat je bent."
Ardennes, zelf homo: "Mensen zijn verontschuldigers geworden. Kijk, ik heb nog nooit een bonobo gezien die zich verontschuldigt omdat hij masturbeert. Ik begrijp niet waarom een mens daarvoor sorry zou moeten zeggen."
Ze noemen zichzelf morele relativisten. "Het hangt er maar net vanaf met wie je praat of een bepaalde daad goed of slecht gevonden wordt", vindt Deicide.
Allemaal slecht
Neem de aanslag op het WTC in New York op 11 september 2001. Veel Amerikanen zullen zeggen: dat was het pure kwaad. Maar de daders zien het juist als een goede daad. Ardennes: "We zijn allemaal slecht. Amerikanen bombarderen ook onschuldige kinderen in Afghanistan."
Wat er op het wereldtoneel gebeurt, is niet meer dan een soort spektakel voor mij, zegt Deicide. "Ik zit in mijn stoel en zie het menselijke beest aan het werk. Ik zie het verder als mijn eigen verantwoordelijkheid om te volgen wat er in de wereld gebeurt, om op tijd maatregelen te nemen voor mezelf. Als er vanwege terroristische dreiging te veel veiligheidsmaatregelen komen in mijn directe omgeving, dan vertrek ik."
Ook hier gelden puur individuele grenzen. Ardennes: "In mijn ogen zijn alle dingen die mijn leven slecht maken het kwaad. En goed zijn alle dingen die mijn leven plezierig maken."
Om het kwaad te bestrijden kent de Kerk van Satan haar eigen methode: de magie. We staan op en lopen naar een zijkamer met laag plafond. Daarin een enkel raam, een grote rieten stoel, boekenkasten en een tweepersoonsbed. Deicide: "Dit is mijn rituele kamer. Hier kan ik me alleen of in gezelschap helemaal uitleven. Ik voel me hierin echt een koning. Die stoel is mijn goddelijke zetel."
Intellectuele deel
Voor het oog staan er niet heel veel duistere zaken in dit magische hol, enkele attributen, zoals een schedel van een hert met een tekst uit de satanische bijbel uitgezonderd. Die kreeg hij van een vriend. Deicide: "De rituele kamer moet een plek zijn waar je het intellectuele deel van je geest compleet uit kunt zetten, en je kunt overgeven aan wat Anton LaVey noemt het psychodrama. Je speelt op dramatische wijze een verlangen of een emotie na."
Hoe dat in zijn werk gaat? "Stel: iemand heeft jou pijn gedaan, wat onrechtvaardig was, maar er is geen gewone manier om het recht te trekken. Het wordt een kwaadaardig gezwel in je brein. Je denkt altijd aan die persoon, dat zit je dwars. Dan visualiseer je in de rituele kamer je wraak. Je bedenkt een vloek. Iets heel ergs dat die persoon overkomt. Je visualiseert echt dat dit met hem gebeurt. En dan kun je het loslaten."
Ardennes lachend: "En onderuit zakken en bekijken hoe die persoon ten onder gaat."
Er doen veel wilde verhalen de ronde over satanische rituelen: baby's die op altaars worden geslacht, jonge maagden geofferd. "Allemaal onzin", verzekeren beide satanisten. "Dat zijn mythes die geen grond hebben." Boos maken ze zich over mensen die het satanisme misbruiken voor criminele acties. Die horen in hun kerk niet thuis.
Levensgenieters
We keren terug naar de woonkamer, waar Koning Seti even bij Ardennes op schoot dreigt te kruipen voor hij op de tafel gaat slapen. Hij heeft al twee maanden niks gegeten. Dat hoort zo bij slangen, vertelt zijn baasje. Maar hij raakt nu in de 'jachtfase'. Steeds vaker zwaait hij onrustig met zijn kop heen en weer. Binnenkort zal Deicide een rat voor hem kopen.
Hoe serieus moeten we deze Church of Satan, die geen kerk is, nemen? Ardennes: "Satanisme gaat over plezier. Mijn doel in dit leven is genieten." Provoceren hoort erbij. En blasfemie. "Wij vinden het heerlijk om concepten die anderen hebben, te verdraaien voor ons eigen doel. Het is deel van een show. Wij zijn op zoek naar een goed feestje. En als het met een naakte man op een altaar werkt, of meerdere, of een jonge dame, waarom niet?"
Deicide: "Seks met minderjarigen mag niet, dat staat in onze regels. Onze filosofie is meer dan alleen plezier maken." De filosofie van de Church of Satan zet hem aan tot studie en geeft hem betekenis in het leven.
"Anderen halen die betekenis uit een externe kracht. Als je een goede Amerikaanse consument bent, geeft een iPhone 6 of een mooi huis betekenis aan je leven. Die betekenis komt dan van de mening van een ander, van de waardering van de buurman. Dat willen wij niet. Wij construeren zelf onze waarden, bepalen zelf wat we goed en slecht vinden, wat we willen doen en wat niet."
"Velen vinden dat vreemd, keuren dat af. Maar het kan ons echt helemaal niks schelen wat de samenleving vindt. Wij zijn outsiders. En dat vinden wij heerlijk."
Ardennes: "Oh yeah."
Koning Seti de Eerste verroert zich niet als we deze Church of Satan weer verlaten.
Dit is de zevende aflevering in van serie Het Kwaad. Vorige delen: 30 mei, 6, 13, 20, 27 juni, 4 juli.
Satans kerk
De Kerk van Satan is opgericht in 1966 door Anton LaVey (overleden in 1997). LaVey vond dat het christendom onterecht al het kwaad in de wereld op de duivel afschoof, terwijl juist het christendom de basis was van veel ellende. Vandaar dat hij de Church of Satan bedacht.
Het individu staat centraal in zijn leer, en dat individu heeft als doel het leven voor zichzelf zo prettig mogelijk te maken.
Satanisten kennen elf leefregels, zoals: Als je je in het openbaar begeeft, stoor dan niemand; Als iemand jou stoort, vraag hem te stoppen; Als hij niet stopt, vernietig hem dan.
Ook zijn er negen 'regels van Satan', zoals: 'Satan staat voor wraak in plaats van de andere wang toekeren.'
Volgens hogepriesteres Peggy Nadramia heeft de kerk 'duizenden leden' over de hele wereld, exacte cijfers geeft zij niet. Ook in Nederland zijn er leden, volgens haar. Een mail met vragen naar een Nederlandse satanskerk-website blijft onbeantwoord.
Voor 200 dollar kunnen meerderjarigen zich inschrijven bij het hoofdkwartier in New York, bij hogepriester Peter Gilmore en zijn vrouw Nadramia. Er zijn geen administratieve afdelingen in andere landen, alles wordt centraal geleid.
Criminoloog Tjalling Anne Beetstra promoveerde in 2009 op een onderzoek naar de Church of Satan. Een kerk is het niet, zegt hij; de Nederlandse rechter heeft begin jaren negentig geoordeeld dat het geen kerkgenootschap was en zodoende ook geen belastingvoordeel kon krijgen. Beetstra heeft het liever over een cult, een subcultuur. "Een product van de jaren zestig, een combinatie van seks en magie die veel mensen aansprak in die tijd. Het gaat over het herdefiniëren van de grenzen van seksueel gedrag en het afzetten tegen het christendom. Vrij onschuldig, hoor, het is lang leve de lol."
"In de jaren '90 is er een groep uit Amsterdam met de hoofdvestiging in de VS in contact gekomen. Ze ontmoeten elkaar in kleine groepjes bij mensen thuis, ik denk dat dit nog steeds zo is. Het gaat om enkele tientallen mensen, schat ik."
Het is in Nederland nooit bewezen dat kinderen slachtoffer werden van satanische rituelen of van andere criminele zaken in naam van deze kerk. Ook in de VS zijn geen bewijzen geleverd van ernstig misbruik door de Church of Satan, zegt Beetstra.