Sarkozy aangehouden; campagne mogelijk gefinancierd door Kadafi

Koffertjes met geld, schimmige tussenpersonen en een wrede alleenheerser met onbeperkte middelen. Dat zijn de ingrediënten van de Kadafi-zaak. Voor de campagne die hem in 2007 in het Elysée bracht, zou Sarkozy 50 miljoen euro hebben ontvangen van de Libische leider.

Het oud-staatshoofd is niet van zijn bed gelicht, maar meldde zichzelf voor een verhoor in de Parijse voorstad Nanterre. Hij kan 48 uur worden vastgehouden. Als daar aanleiding voor is kan ‘Sarko’ na afloop voorgeleid worden aan de onderzoeksrechter. Die moet in dat geval besluiten of hij officieel als verdachte moet worden aangemerkt.

Het is de eerste keer dat Sarkozy wordt ondervraagd in de zaak, die in 2012 aan te rollen werd gebracht door de nieuwssite Mediapart. Lange tijd zag het er niet heel ernstig uit voor hem. Het dossier rustte vooral op de verklaringen van voormalige Libische officials en een Libanees-Franse zakenman met goede contacten in de partij van Sarkozy, Ziad Takkieddine.

Takkieddine verklaarde in november 2016 - op het moment dat Sarkozy een gooi deed naar een nieuwe kandidatuur voor het presidentschap - dat hij tussen eind 2006 en begin 2007 vijf miljoen euro van Tripoli naar Parijs bracht. Takieddine zou dit geld persoonlijk hebben overhandigd aan Sarkozy’s toenmalige rechterhand, de latere minister Claude Guéant, en aan Sarkozy zelf.

Libische geheime dienst

Het verhaal van Takieddine werd bevestigd door de ex-chef van de Libische militaire inlichtingendienst en het komt ook voor in aantekeningen van een oud-minister van olie, Choukri Ghanem, die in 2012 onder troebele omstandigheden dood werd aangetroffen. Volgens de Libiërs zou Kadafi Sarkozy hebben gesteund omdat deze hem kon helpen om uit een internationaal isolement te komen. In april 2007, een maand na zijn verkiezingsoverwinning, ontving Sarkozy Kadafi voor een groots staatsbezoek in Parijs.

Het besluit om Sarkozy nu te verhoren duidt er waarschijnlijk op dat de magistraten getuigen hebben gehoord of documenten in handen hebben die de verdenking tegen hem versterken. Mogelijk heeft de arrestatie in januari in Londen van een andere intermediair, Alexandre Djouhri, de zaak verder geholpen. Net als Takkiedine werd ook Djouhri wel ingehuurd om de belangen van Parijs te behartigen in Tripoli, zo bereidde hij de verkoop voor van Airbus-toestellen.

Voor Edwy Plenel, de hoofdredacteur van Mediapart dat zich al jaren heeft vastgebeten in Sarkozy, vallen de puzzelstukjes nu in ieder geval op zijn plaats. Hij wijst op een rapport van de anticorruptie-eenheid van het OM waarin staat dat er grote sommen cash omgingen in Sarkozy’s campagne van 2007. "Dit is waarschijnlijk het grootste politiek-financiële schandaal van de Vijfde Republiek" aldus Plenel op het radio-station France Info. "We hebben het hier over een Franse president die werd gekozen terwijl hij deels werd gefinancierd door een dictator." Plenel vraagt zich ook af of de oorlog die Sarkozy in maart 2011 tegen Kadafi begon in 2011 niet ‘een privé-dimensie' had. "Heeft Sarkozy het mandaat van de VN overschreden door het regime omver te werpen en er zo voor te zorgen dat Kadafi vermoord kon worden?"

Maar ook Plenel heeft geen antwoord op de vraag waar het enorme bedrag van vijftig miljoen euro voor bestemd was. Officieel heeft de campagne van 2007 iets meer dan 21 miljoen euro gekost, een bedrag dat toen al als uitzonderlijk hoog werd beoordeeld. Een andere vraag is waarom Kadafi nooit de bewijzen heeft geleverd voor een financiering van Sarkozy. Zijn zoon Saif uitte alleen een verbale beschuldiging, op het moment dat Franse en Britse troepen klaar stonden voor een aanval.