Samenwerking tussen CSU en CDU van Merkel onder druk: Seehofer dreigt functie neer te leggen
De Duitse regeringscrisis heeft zondagavond een verrassende wending genomen nadat Horst Seehofer zijn partij heeft aangeboden op te stappen als minister van Binnenlandse Zaken. Het is nog onduidelijk of zijn CSU dat accepteert. Vertrekt Seehofer, dan lijkt de ‘asielstrijd’ tussen zusterpartijen CSU en CDS in het voordeel van bondskanselier Merkel beslist, en kan zij waarschijnlijk door regeren. Maandagochtend volgt nieuw overleg over de situatie.
Seehofer bood zondagavond aan om zijn politieke functies neer te leggen als partijchef en minister. Dat gebeurde na een urenlange vergadering van de CSU-partijtop. De spanning was op voorhand om te snijden. Zaterdag had een twee uur durend crisisoverleg tussen Merkel en Seehofer niets opgeleverd, Merkel noemde de situatie “zeer ernstig”. Seehofer kondigde voor de vergadering aan na afloop met een persoonlijke verklaring te komen. “Het gaat hier ook om de geloofwaardigheid van een voorzitter”, zei hij. De verklaring liet urenlang op zich wachten.
Het was de ‘dag van de beslissing’, zoals die in Duitse media heette. Seehofer had Merkel een ultimatum gesteld om Europese ‘oplossingen’ voor asiel en migratie te vinden, die net zo goed zouden werken als zijn eigen plan: mensen bij de Duitse grens terugsturen als ze al in een ander EU-land staan geregistreerd. Dat stond in zijn ‘masterplan migratie’ dat hij vorige maand wilde presenteren. Merkel keerde zich tegen het idee: zij wil geen Duitse soloacties.
Seehofer gaf haar daarop tot 1 juli: als ze voor die datum niet met maatregelen kwam die hem zouden overtuigen, dan zou hij zijn zin doorzetten, al was dat tegen haar wil. Al voor aanvang van de CSU-vergadering verklaarde hij niet tevreden te zijn met wat Merkel de afgelopen dagen op Europees niveau heeft bereikt: de migratiedeal van de Europese Raad vorige week, plus een aantal bilaterale afspraken met andere EU-landen sloot. Merkel ziet dat anders, ze zei dat deze afspraken net zo effectief zijn als wat Seehofer met een Duitse alleingang aan de grenzen zou bereiken.
Toezeggingen
Ze stuurde dit weekend een document van acht pagina’s naar coalitiegenoten SPD en CSU om dat uit te leggen. Daarin kondigde ze ook enkele plannen aan. Ze stelde dat mensen, die al in andere EU-landen asiel aanvroegen in de Ankerzentren kunnen worden ondergebracht, die Horst Seehofer plant. Dit zijn aankomst- en uitzetcentra ineen. Na een versnelde procedure kunnen deze mensen dan meteen worden teruggestuurd, schreef Merkel. Seehofer wees dit idee dit weekend direct van de hand.
Ook schreef Merkel dat veertien EU-landen een ‘toezegging op politiek niveau’ hadden gegeven om toekomstige vluchtelingen, die eerder in een van die landen waren, weer op te nemen als Duitsland ze terugstuurt. Italië en Oostenrijk zaten daar echter niet bij en vanuit die twee landen komen veel vluchtelingen naar Duitsland. Wie er verrassend genoeg wel in het lijstje staan: Polen, Hongarije en Tsjechië, die in Europa als Merkel-critici gelden. De drie landen ontkenden zaterdag direct dat ze zulke toezeggingen hadden gedaan.
Van haar eigen CDU-bestuur kreeg Merkel zondag ondersteuning. Ondertussen heeft de SPD een eigen 5-puntenplan voor migratie bedacht, dat de fractie vandaag bespreekt. Tot dusverre keken de sociaal-democraten lijdzaam toe hoe de christen-democraten met elkaar overhoop lagen en de regering aan het wankelen brachten. Met het plan positioneert de SPD zich volgens omroep ARD inhoudelijk tussen de twee kemphanen in.
Lees ook: Een migratie-akkoord dat iedereen kan pruimen
Het migratie-akkoord op de Europese top roept veel vragen op. Geen enkel land binnen en buiten de EU staat te popelen om het voortouw te nemen bij de afspraken.