'Samenvoeging Groningen en Haren is voorgekookt plan'

Ze had er een onprettig gevoel bij. 'Haar' landelijke Haren is duidelijk: het wil niet worden samengevoegd met de stad Groningen, maar het lijkt alsof er rapport na rapport wordt geproduceerd om die herindeling toch mogelijk te maken.

Dus besloot Karma Sierts al die stukken kritisch door te nemen. Als afgestudeerd sociologe van de Rijksuniversiteit Groningen heeft ze zelf jarenlang onderzoek gedaan, dus ze weet waarover ze spreekt, zegt ze. "Ik geloofde mijn ogen niet. Uit alles blijkt dat de samenvoeging een vooropgezet plan is."

De inwoners van Haren hebben in 2014 in een burgerraadpleging laten weten tégen een huwelijk met de stad Groningen te zijn. "Je zou verwachten dat de provincie juist de verschillen tussen Groningen en Haren koestert. Een grote stad met groeiambities naast een aangrenzende groene gemeente. Maar de provincie laat zich voor het karretje spannen van de stad Groningen."

Het tweede kabinet-Rutte stelde in 2012 dat een robuuste gemeente uit ten minste 100.000 inwoners moet bestaan, met als toevoeging dat dit aantal in dunbevolkte gebieden lager kan liggen. In 2013 verscheen een rapport van de provincie dat dit uitgangspunt uitwerkt. Groningen telt dan 23 gemeenten; het advies luidt om dit naar zes terug te brengen. Groningen heeft last van hoge werkloosheid en sterke krimp, en kleine gemeenten kunnen die grote problemen niet aan. Daarom moet Haren (20.000 inwoners) samengaan met de gemeente Groningen (200.000 inwoners) en Ten Boer (8000 inwoners).

Volgens Sierts heeft de provincie met een serie rapporten proberen aan te tonen dat Haren financieel in zwaar weer verkeert én bestuurlijk uiterst zwak is. Volstrekt ten onrechte, zegt ze. "De gegevens zijn gemanipuleerd om tot dat valse beeld te komen." Veel gemeenten hebben door de financiële crisis een knauw opgelopen. Haren ook. "Maar de fundamentele draagkracht is niet aangetast. Haren is in meerdere opzichten een 'sterk' dorp met veel huisbezitters en lage werkloosheid. We zijn niet voor niets tweede in de ranking van 'beste woongemeente 2016' van weekblad Elsevier."

De gemeente Haren gaf in 2014 bureau Berenschot de opdracht te onderzoeken wat er nodig is voor een zelfstandige en financieel gezonde gemeente. Berenschot schetst weliswaar de lage algemene reserve en hoge schuldpositie, maar presenteert ook een serie maatregelen die zelfstandigheid mogelijk maakt in de periode tot 2022. Bezuinigingen op het hoge voorzieningenniveau, hogere ozb en Haren zou intensiever moeten samenwerken. "De gemeente voerde al maatregelen door, en een vervolgonderzoek van Berenschot was logisch geweest."

De provincie gaat echter in zee met B&A, een bureau dat veel weet van welzijn, werk en zorg, maar geen reputatie heeft op het gebied van herindeling en overheidsfinanciën. Daarom schakelt de provincie Deloitte in voor een 'financiële stresstest'. Dat bureau vergelijkt Haren met zes willekeurige gemeenten van gelijke omvang, maar niet met een landelijk gemiddelde - wat gebruikelijker is. Sierts: "De manipulatie zit vooral in het feit dat de managementsamenvatting van de stresstest afwijkt van het hoofdrapport. Het rapport meldt positieve ontwikkelingen als gevolg van het ombuigingsprogramma in 2015. Deze ontbreken in de samenvatting."

Nog kwalijker is volgens Sierts dat Deloitte een hoofdstuk schrijft over de financiën van Haren in het rapport van 2 juni 2016. "Dit geeft een nog veel negatievere samenvatting. Het geeft een zeer suggestieve en onjuiste voorstelling van zaken", zegt Sierts. "Vervolgens zegt de Groningse gedeputeerde Patrick Brouns (CDA) in de plaatselijke pers dat het laatste rapport vernietigend is. 'Haren is praktisch failliet', zegt hij."

Het burgercomité dat haren probeert zelfstandig te houden, schakelde als tegenzet het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) in. Dat oordeelde vorige maand dat herindeling niet goed is voor Haren, en niet nodig. En de financiële situatie van de gemeente Groningen is ongeveer even zwak. Van drie zwakke gemeenten is onmogelijk één sterke gemeente te maken. Daarom wil Haren, ook na die stapel rapporten, vooral alléén verder.

undefined