Samenleving verwaarloost de jeugd
De Nederlandse samenleving verwaarloost de jeugd en daarmee ook haar eigen toekomst. Ouders willen zelf zo lang mogelijk jong zijn en slagen er daarom niet in om basiswaarden aan hun kinderen over te dragen, wat weer leidt tot maatschappelijke schade en onvrede. Tot die conclusie komen onderzoekers Frits Spangenberg en Martijn Lampert van onderzoeksbureau Motivaction in het boek De grenzeloze generatie en de eeuwige jeugd van hun opvoeders.
Het boek dat ingaat op jongeren tussen de 15 en 23 jaar is maandag overhandigd aan premier Jan Peter Balkenende. Het mentaliteitsonderzoek is gemaakt op basis van ruim tien jaar waardenonderzoek onder 22.000 Nederlanders.
Het grote verschil met voorgaande generaties is dat steeds meer ouders het niet meer weten. Ze vinden opvoeden complex en ondertussen zijn ze vooral bezig zelf „jong en mooi” blijven. „Ze willen niet als volwassenen met hun wijsheid en levenservaring jongeren benaderen, maar het vooral tof hebben met hun kinderen. En dat is echt wat anders dan vroeger”, stelt Lampert.
In een notendop concluderen de onderzoekers dat de jeugd weliswaar de gelukkigste ter wereld is, maar ondertussen hebben jongeren wel steeds meer problemen die opvoeders en Bureau Jeugdzorg niet meer onder controle krijgen. Het gaat om schooluitval, schulden, obesitas, alcoholmisbruik en publieke agressie, staat in het boek. Individualisme en hedonisme zijn de nieuwe koerswijzers.
Onder de jeugd is sprake van een toenemende tweedeling, aldus Lampert en Spangenberg. 41 procent van de jeugd is niet zo zelfredzaam, pragmatisch ingesteld, ondernemend en onafhankelijk als de bijna even grote groep van 42 procent die dat juist wel is. De eerste groep heeft moeite met de complexiteit van de samenleving en vraagt eigenlijk om veel meer sturing. Het betreft voornamelijk de laagopgeleide groep jongeren die kwetsbaarder is.
De onderzoekers vinden dat ouders de regie weer in handen moeten nemen en scholen moeten stellen waar ze voor staan en wat ze verwachten van leerlingen en hun ouders. De samenleving verwacht van de overheid dat die niet op de hype regeert, maar een lange termijnvisie ontwikkelt met daarin het antwoord op wat het aan de komende generatie wil meegeven, aldus de onderzoekers.
Balkenende zei blij te zijn met de analyse die is gemaakt, want daarin zit voor hem ook direct het perspectief: „Op allerlei manieren moeten we elkaar respectvol gedrag voorhouden. Anders wordt het helemaal niks. Werken aan waarden vraagt om toewijding en dat is een kwestie van lange adem. De jeugd is misschien wat op drift, maar wij kunnen een anker uitgooien.”
Frits Spangenberg, onderzoeker en oprichter van Motivaction over het onderzoek op Radio 1
