Rutte en Wiebes zeggen sorry, maar de Kamer blijft sceptisch over Groningen-aanpak
Tijdens een debat werden excuses gemaakt aan Groningen door premier Rutte en minister Wiebes voor de aardbevingen, maar de Kamer is niet tevreden.
Premier Mark Rutte bood Groningen vanavond excuses in drievoud aan. Omdat veiligheid in het gaswinningsgebied nooit een rol heeft gespeeld, omdat de overheid de ernst van de situatie veel te lang heeft onderschat en omdat bij het schadeherstel snelheid en voortvarendheid het steeds hebben afgelegd tegen juridische precisie. Rutte: “Vanaf het begin is onderschat wat een enorme kluif dit is.”
De premier was voor het eerst naar de Tweede Kamer gekomen, speciaal om bij een debat over Groningen aanwezig te zijn. Zijn excuses konden op waardering van de Kamer rekenen, hoewel die nog altijd sceptisch staat tegenover het kabinet.
“Er moet iets tegenover de excuses staan”, zei GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee. “De gaskraan moet sneller dicht, en er moet een resultaatverplichting met een heldere datum tegenover staan, waar we het kabinet op kunnen afrekenen.”
Het kabinet moet op eieren lopen als het gaat over de gaswinning, zo bleek vanavond meerdere keren. PVV-Kamerlid Alexander Kops was verontwaardigd, omdat de premier vorige week zei dat versneld afbouwen van de gaswinning kan leiden tot doden in Limburgse verzorgingshuizen, bij een koude winter. Kops: “Groningen en Limburg worden zo tegen elkaar uitgespeeld.”
Koude winters
Dat was niet de bedoeling, verklaarde Rutte. “Wat ik wilde zeggen is dat je risico’s neemt, zeker in koude winters, zolang een belangrijk deel van Nederland nog van het gas afhankelijk is.”
Daarom kan de gaskraan waarschijnlijk niet sneller dicht, zoals de Tweede Kamer wenst. Die hoopte dat het kabinet het recente advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zou opvolgen. Het SodM adviseerde de gaswinning in het komende jaar al terug te brengen van
19 miljard kuub naar 12 miljard kuub, de grens waaronder het risico op aardbevingen minimaal wordt.
Ook minister Wiebes (economische zaken en klimaat) begon zijn bijdrage in de Tweede Kamer met excuses. Hij had bij een bezoek aan Groningen, na de grote aardbeving van 22 mei bij Westerwijtwerd, gesproken van een ‘bevinkje’. Wiebes: “Dat was een buitengewoon domme verspreking. Tijdens een bezoek aan Groningen is het extra stom om zo’n enorm domme verspreking te maken.”
De verspreking is de meest recente reden waarom het vertrouwen in de minister binnen sommige partijen tot een minimum is gedaald. De SP kondigde in de middag al aan dat de partij waarschijnlijk een motie van afkeuring zou indienen tegen de minister.
Generaal alsjeblieft
PvdA’er Henk Nijboer stoorde zich aan de kanttekeningen die Wiebes vanavond maakte bij de maatregelen die hij maandagavond per brief aan de Kamer had aangekondigd. Nijboer: “De premier biedt net zijn excuses aan over juridische precisie die boven de snelheid is gegaan, maar ik heb nog nooit zo vaak de woorden ‘juridisch’ en ‘precisie’ gehoord als van deze minister de laatste tien minuten.”
De door Wiebes aangekondigde maatregelen moeten eindelijk vaart brengen in de vastgelopen schadeafhandeling en versterking in Groningen. Zo wil het kabinet het ‘stuwmeer’ van 18.000 schademeldingen wegwerken door 9000 getroffenen een algemene schadevergoeding van 5000 euro aan te bieden, of door facturen van reparaties tot 10.000 euro in één keer te vergoeden. Die regeling moet gelden voor schades van vóór 1 januari van dit jaar. Wiebes en Rutte stonden welwillend tegenover de vraag van de Kamer om die datum te verschuiven naar 1 juni, zodat ook schades veroorzaakt door de beving bij Westerwijtwerd in aanmerking komen.
Ook bij deze maatregel werd de woordkeuze van het kabinet met afkeuring begroet. SP-Kamerlid Sandra Beckerman: “Het kabinet noemt dit een ‘generaal alsjeblieft’. Moeten de Groningers dankjewel zeggen?”
Rutte, Wiebes en minister Ollongren van binnenlandse zaken bezoeken morgen Groningen om daar met bestuurders en betrokkenen te spreken over de aangekondigde maatregelen.
Lees ook:
De klap na de klap, dát doet Groningers pas pijn
Twee weken lang liep Trouw rond in Noordoost-Groningen en sprak met bewoners, ondernemers, makelaars, hypotheekadviseurs, onderzoekers en schade-experts. Vijf dagen later vond de beving in Westerwijtwerd plaats. Een verslag.
