Rusland wil Jehova's verbieden: ze zijn gevaarlijk en 'extremistisch'

Dat blijkt uit een aanklacht die de website van het Russische Hooggerechtshof heeft gepubliceerd. Datum en verdere informatie ontbreken, maar als het OM de zaak wint, komt het kerkelijke hoofdkwartier nabij St. Petersburg te boek te staan als een extremistische organisatie.

De aanklacht vloeit waarschijnlijk voort uit een paar invallen die de politie de afgelopen tijd heeft gedaan. Vorige maand viel ze binnen bij het hoofdkwartier en nam ze 70.000 pagina’s aan documenten in beslag. In december sommeerde ze het kerkelijk bureau alle informatie over haar 2277 lidkerken over te dragen en in november kreeg de Siberische tak onaangekondigd een politie-eenheid over de vloer. Daarbij zou ‘extremistische’ lectuur zijn gevonden.

Eerder hebben de autoriteiten al een handvol lidkerken gesloten, 34 Jehova-teksten bestempeld als extremistisch en 16 kerkgangers in het cachot geworpen. Lokale overheden komen ook regelmatig met maatregelen om de kerk dwars te zitten.

Amerikaanse wolven in schaapskleren

Het doel van Justitie is nu duidelijk, zegt de kerk: een totaalverbod. Moskou wordt nerveus van alle groepen die haar gezag niet volledig erkennen, en de naar schatting 175 duizend Russische Jehova’s hebben de schijn tegen. Ze worden gezien als Amerikaanse wolven in schaapskleren, ook al zijn veel van hen geboren Russen.

Een paar jaar geleden dook een handboek van een regionaal politiekorps op waarin wordt gewaarschuwd dat Jehova’s ‘waarschijnlijk in contact staan met de speciale diensten van de VS’. Een compleet verzinsel, voor zover bekend. De kerk is ontstaan in de Amerikaanse staat Pittsburgh en opereert nu vanuit New York, maar diplomatieke macht heeft ze niet. Wel komt de kerk regelmatig juridisch in de problemen omdat ze kwesties van seksueel misbruik binnenskamers zou willen oplossen. Uittreders verwijten de kerk bovendien sektarisme. Wie openlijk twijfelt aan zijn geloof of van zijn geloof valt, zou uit de gemeenschap worden gestoten.

De Russische afkeer heeft vast ook te maken met het feit dat aanhangers van het Wachttorengenootschap, zoals de kerk eigenlijk heet, leven met de verwachting dat het ieder moment gedaan kan zijn met het wereldse gezag. De wederkomst van Jezus zou nabij zijn. En het aardse paradijs dat hij gaat stichten, is alleen bestemd voor getuigen en wordt geleid door een Hemelse Regering. Het hoofd daarvan is Jezus - niet Vladimir Poetin.

'Extremisme is ons vreemd'

Als het OM succes heeft, zal dat ‘enorme consequenties hebben voor de godsdienstvrijheid’, waarschuwt de kerk op haar website. “Extremisme is totaal vreemd aan de op de Bijbel gebaseerde overtuigingen en moraal van de Jehovah’s Getuigen.” Vervolging wegens extremisme noemt ze een justitiële dwaling.

Na de inval in november vocht ze al terug met een filmpje op haar website. Dat zou afkomstig zijn van bewakingscamera’s van haar hoofdkwartier en toonde hoe gemaskerde mannen (volgens de kerk Russische agenten) boekjes uit hun kleding halen en in kasten leggen. De vondst van ‘extremistische’ boekjes was dus doorgestoken kaart, meent de kerk.

Stalin en Hitler: ook Jehova-haters

Het optreden van Justitie roept bij sommigen nare herinneringen op, want de nazi’s en Sovjets zaten hen ook op de hielen. Stalin liet in 1951 zo’n 9000 Jehova’s oppakken en naar Siberië escorteren, en Hitler stuurde hen naar vernietigingskampen. Waar Joden een davidsster kregen, moesten de Jehova's een paarse driehoek dragen. Hun weigering om het nazisme te erkennen en in het leger te dienen maakte hen landverraders, vond Hitler. Hij tuigde zelfs binnen de Gestapo een aparte eenheid op om Jehova’s te registeren. Kinderen werden weggehaald bij hun ouders, zij kregen patriottistische Duits onderwijs.

De Russische kerk blijft strijdbaar. “Mijn ouders moesten in ballingschap in Siberië”, zegt woordvoerder Yaroslav Sivulskiy tegen The Guardian. “In die kampen bleven ze gewoon hun geloof belijden. Dat is bij ons niet anders.”