Ruim kwart ziekenhuizen financieel onder de maat

Van de 69 algemene ziekenhuizen in Nederland waren er vorig jaar 41 financieel goed gezond en 53 gezond. Vijftien scoorden een onvoldoende. Hoewel ziekenhuizen door de bank genomen financieel behoorlijk solide zijn, zijn er ook minpunten. Hun rendementen daalden vorig jaar en de verschillen tussen de 'goeden' en de 'slechten' werden groter.

Dit concludeert BDO Accountants en Adviseurs dat voor de zevende keer een overzicht en een vergelijking maakte van de financiële situatie van algemene ziekenhuizen - de academische vallen daar niet onder. De onderzoekers baseerden zich op de jaarverslagen van de ziekenhuizen over 2015. Van één hospitaal, Amstelland, was zo'n publicatie niet beschikbaar. De accountants keken puur naar de financiële huishouding. Gegevens over, bijvoorbeeld, de kwaliteit van de geleverde zorg namen zij niet mee.

Het Laurentius Ziekenhuis in Roermond kwam, net als vorig jaar, als meest solide uit de bus. Het kreeg het rapportcijfer 10. Ook zeven andere ziekenhuizen kregen die topscore. Zeven van die acht scoorden in 2014 ook al hoog. Het Antonius Ziekenhuis in Sneek (dat in 2014 nog een 5 kreeg) voegde zich bij de top.

Om zo'n hoge score te krijgen moeten de ziekenhuizen onder meer een behoorlijk rendement halen: 3 procent van hun omzet of meer. Een goed rendement is nodig omdat ziekenhuis anders (te) weinig overhouden om te investeren, meent BDO.

En investeren moeten ze, zei Chris van den Haak van BDO bij de presentatie van de cijfers. In digitalisering, in nanotechnologie, in 3D-printers, in preventie en in samenwerking met andere partijen in de zorg om zo, bijvoorbeeld, onnodige operaties te voorkomen. Volgens Van den Haak is het 'zorgelijk' dat het gezamenlijke rendement van de 68 ziekenhuizen in 2015 met 30 miljoen euro terugliep tot 253 miljoen euro. Het gemiddelde rendement van ziekenhuizen bedroeg vorig jaar 1,5 procent.

De onderzoekers beoordeelden de ziekenhuizen verder onder meer op solvabiliteit (de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen - zeg maar: eigen geld en geleend geld). En op de mate waarin zij rekeningen, rente en aflossingen kunnen betalen.

28 ziekenhuizen scoorden een 8 of hoger, 41 ziekenhuizen haalden minimaal een 7. De onderzoekers deelden 15 onvoldoendes uit. Die waren over het algemeen zwaarder dan in 2014. Toen lag de gemiddelde onvoldoende op een 4,5 - in 2015 was dat een 3,5. Dat betekent dat het aantal ziekenhuizen dat een gerede kans loopt op een faillissement vorig jaar is gestegen. Negen van de vijftien zijn 'kleine' ziekenhuizen met een omzet van minder dan 150 miljoen

Onder aan de lijst bungelt het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer (score: 1). Dat meldde gisteren 'zich te herkennen in het door BDO geschetste beeld', maar voegde daaraan toe dat het voor 10 miljoen euro aan kosten gaat besparen. Ook het Spijkenisse Medisch Centrum scoorde een 1. Opvallend laag scoorden ook het Ikazia in Rotterdam (een 3) en het Havenziekenhuis in dezelfde stad (een 4).

Eenmalige, onverwachte en incidentele kosten of baten kunnen een grote rol spelen bij de financiële positie van ziekenhuizen. Zo kreeg het Antonius in Sneek vorig jaar een 'beschikbaarheidsbijdrage' van 6 miljoen euro, een tegemoetkoming in de kosten voor regionale ziekenhuizen. Dat bedrag fleurde de financiële huishouding enorm op.

Opvallend is ook dat sommige ziekenhuizen die in 2013 zeer solide waren, twee jaar later een vette onvoldoende haalden. Dat gold onder meer voor het Ikazia, Stichting Treant Ziekenhuiszorg (Emmen) en het Waterlandziekenhuis in Purmerend.

undefined

Fusie leidt in eerste jaar tot extra kosten

Heeft de fusiegolf in de ziekenhuiswereld nog geleid tot betere financiële resultaten van de ziekenhuizen? Nee, vooralsnog niet, oordeelt BDO Accountants en Adviseurs in zijn jaarlijkse studie over de financiën van ziekenhuizen. Van de negen ziekenhuizen die in 2014 en 2015 bij een fusie waren betrokken, waren er zes waar de financiële positie verslechterde. Bij één ziekenhuis bleef die 'stabiel', bij twee verbeterde die. BDO tekent aan dat een fusie in het eerste jaar vaak leidt tot extra kosten. Maar stelt ook dat 'nog niet voldoende duidelijk is of een fusie echt helpt om te komen tot een betere financiele performance.'

undefined