Rondvliegende boeketten en zoenen van opgewonden heren

Dat werd een hete middag, met opgewonden heren, voetgestamp, rondvliegende boeketten, handtekeningtaferelen en weerzienszoenen waarbij de diva glunderend haar een jaar oude zoontje aan iedereen showde. Opera dus!

Op het programma: 'Maria Stuarda' (1834) van Gaetano Donizetti in de alleroorspronkelijkste versie, die in 1986 in Stockholm gevonden werd. Voor wie bekend is met de opera zoals die meestal te horen is, bracht dat een aantal verrassingen met zich mee, zoals het sprankelende openingskoor, de nog lastiger coloraturen voor de beide diva's en opvallende instrumentbelichtingen in een zeer heldere, doorzichtige orkestratie.

Donizetti en zijn librettist kozen in navolging van Schiller (op wiens drama de opera gebaseerd is) partij voor de katholieke Mary Stuart. De anglicaanse Elisabeth I komt echt als de jaloerse 'bitch' uit de verf. Een dramatische romantisering van de historie die Donizetti met muziek van grote meeslependheid omspeelde. Gaf Schiller nog het laatste woord aan Elisabeth in een hoogst aangrijpende scene waarin zij boven de executiezaal in twijfel vervalt, Donizetti gaf zijn zingende martelares Maria Stuarda de laatste wonderschone strofen om iedereen nog eens van haar onschuld te overtuigen.

Twee koninginnen, twee diva's op het toneel, dat kan voor problemen zorgen. De prima donna's Ronzi en Delsere vochten hun strijd (onder meer om de amoureuze gunsten van Donizetti) niet alleen met bravoure op het toneel maar ook achter de coulissen uit. De twee diva's in Amsterdam, Miricioiu en de op korte termijn ingevallen Doris Soffel deden dat gelukkig niet. Ze werden gelijkelijk behandeld door organisatie en publiek. Miricioiu mocht heel onopvallend na het eerste toneel opkomen, maar kreeg wel een daverend welkomstapplaus. Soffel besteeg na het eerste toneel van het tweede bedrijf de trap en oogstte minstens evenveel bijval. Hun timbres kwamen wonderwel overeen, zodat hun beider Tudor-afkomst heel geloofwaardig klonk.

Miricioiu zette met La Stuarda haar tweede stap in de beoogde Donizetti-cyclus van Tudor-koninginnen. Twee seizoenen geleden zong zij met veel succes Anne Boleyn in 'Anna Bolena' (1830) en in 1994 zal zij bij de Vara de rol van Elisabeth I zingen in 'Roberto Devereux' (1837). Met een ongelooflijke inzet en stemschoonheid gaf Miricioiu de onfortuinlijke koningin gestalte. Nog niet eerder zong zij hier met een dergelijke beheersing en concentratie. De geciseleerde coloraturen klonken ragfijn en de topnoten zaten goed en zuiver. Miricioiu was op haar best in de lang uitgesponnen cantilenen, waarin zij je meevoerde langs onbevroede momenten van tedere verstilling. De lang aangehouden tonen zacht boven het koor uit bijvoorbeeld of haar plotsklaps door een hoorn begeleidde melodische strofe in het duet met Leicester deden bij een ieder in de zaal de adem stokken.

In de dramatische verwensing tijdens de gefingeerde ontmoeting van beide vorstinnen hield Miricioiu zich in; vroeger zou zij met veel meer uiterlijk vertoon gehandeld en gezongen hebben. Het slot van het tweede bedrijf was echter helemaal voor Miricioiu. Het was een half uur van opperste vocale schoonheid en emotie via muziek.

Doris Soffel bleek een perfecte Elisabetta met net dat harde randje in haar stem waardoor zij vervaarlijk kon uithalen. Zij was de enige die de rol eerder had gezongen en dat was te merken aan haar souvereine beheersing van noten en dramatische voortgang. Dat laatste bleek iets teveel voor Gegam Grigorian (Leicester), die weliswaar met veel aplomb zong maar teveel met de partituur bezig was. Dirigent Paolo Carignani moest hem meerdere malen op sleeptouw nemen. Giovanni Furlanetto was een schitterende Talbot die van zijn duet met Miricioiu een hoogtepunt maakte. Edward R. White (Cecil) klonk met een wat opgeduwde stem niet erg comfortabel.

De jonge Paolo Carignani (protege van Chailly) had een bijzondere grip op de partituur. Soms net iets te macho-achtig hield hij alles en iedereen in het gareel maar wist daarbij in het orkest de meest prachtige begeleidingen tevoorschijn te toveren. Het Radio Symfonie Orkest reageerde subliem op hem; een geboren opera-talent.

De fans van Nelly moeten tot 1994 wachten voor een volgend optreden alhier. De echte fans reizen echter af naar Wenen waar zij volgend seizoen de Stuarda op het toneel zal zingen, of gaan in de rij liggen om haar Anna Bolena volgend jaar op het toneel van de Brusselse Munt te zien.