Rie Cramer, de mevrouw van de zoete versjes en plaatjes expositie

Hoewel, is dit wel typisch Rie Cramer? Of vormt dit genre, waaraan zij bij een breed publiek haar bekendheid ontleent, slechts een van haar activiteiten? Dat laatste is min of meer het uitgangspunt van de tentoonstelling 'Een gedroomde wereld' in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Het daar geëxposeerde werk van de in 1977 op 90-jarige leeftijd gestorven Cramer is afkomstig uit de collectie van mevrouw mr. M. A. B. Goldschmidt.

In haar voorwoord bij de - helaas zwart-wit - catalogus oordeelt deze dat Rie Cramers werk voor de meesten nog steeds een synoniem is voor jeugdherinneringen, voor “het nostalgisch verlangen naar de veilige kinderwereld.” Terwijl Cramer, die zeer produktief was, ook heel andere werk leverde: decors en kostuums, omslagen voor folders en programma's voor toneelvoorstellingen, toneelstukken van eigen hand.

Ook het bedrijfsleven gaf haar opdrachten; zij tekende bijvoorbeeld een 'Blue Band-meisje', destijds even bekend als nu het 'Zeeuwse (“geen cent te veel”) Meisje'. Of een reclamefoldertje voor Van Nelle waarin kinderen worden opgeroepen hun moeders koffie van dit merk te laten kopen zodat zij voor het boek 'Zomerland' kunnen sparen. Of - wij zijn nu eenmaal een volk van spaarders en zegeltjesplakkers - het verhaal van 'De Spekkie Spaarduit Club', voor de Spaarbank te Rotterdam.

Dromerig

Ze schreef romans en reisverhalen, maakte modetekeningen, aardewerk gebruiksvoorwerpen en poppen. Zij was niet alleen in ons land maar ook daarbuiten bekend; met eigen boeken en als illustratrice van beroemde sprookjes als die van Grimm, Andersen en 1001 Nacht. Mooie, dromerige illustraties maakte zij voor de Engelse uitgave van de sprookjes van Hans Andersen: 'Duimeliesje', 'De Sneeuwkoningin', 'De kleine zeemeermin', 'Assepoester'; op de tentoonstelling zijn daarvan enkele originelen te zien.

Toch overheerst, ook na het bekijken van deze tentoonstelling, het beeld van de lieve Rie Cramer. Steeds keren de tekeningen terug van kinderen met aardige toetjes en vriendelijke, zonnige karakters, al wil er wel eens eentje midden in de lente verkouden zijn.

Of het aan de tentoonstelling ligt of aan mij of aan het gegeven dat mensen en instellingen zich moeilijk kunnen losmaken van een eenmaal verkregen imago weet ik niet, maar Rie Cramer blijft voor mij toch de mevrouw van de plaatjes en de versjes als: 'In de Mei, in de Mei,/ Zijn de kleine kindjes blij!/ Zonder hoed en zonder jasje/ Lopen zij in 't groene grasje,/ Plukken bloempjes van de wei, In de Mei'.

Maar wat is daartegen? De expositie is er niet minder aardig om.