Religieuze of politieke overtuiging voedt wantrouwen in wetenschap
Scepsis over klimaatverandering komt van politiek rechts. Scepsis over vaccinaties komt van religieus rechts. En scepsis over genetisch gemodificeerd voedsel komt door algeheel wantrouwen in de wetenschap.
Dat beeld doemt op uit een studie van Nederlandse en Britse wetenschappers. Twijfel over wat wetenschappers zeggen is er op vele fronten, concluderen zij, en is gestoeld op heel verschillende motieven.
Deze onderzoekers, onder wie Bastiaan Rutjes van de Universiteit van Amsterdam en Romy van der Lee van de Vrije Universiteit, deden hun werk in de Verenigde Staten, een land dat tot in zijn hoogste kringen gespleten is over wetenschap. Het beeld in Nederland kan anders zijn, dat hopen ze nog uit te vinden, maar in de Amerikaanse studie steken hoe dan ook bruikbare lessen. Beter uitleggen hoe het zit, gaat niet werken als je op politieke of religieuze weerstand stuit. Dat is vooral in het klimaatdebat het geval. Ook mensen die op de hoogte zijn van de wetenschappelijke bewijzen voor de invloed van de mens op het klimaat, laten zich leiden door hun politieke overtuiging.
Mensen alleen op wetenschappelijke gronden overtuigen dat ze zich moeten laten vaccineren gaat evenmin lukken, nu vanwege religieuze bezwaren. Maar bij genetisch gemodificeerde voeding ligt het anders; hier wordt het wantrouwen vooral gevoed doordat mensen niet goed bekend zijn met de onderliggende wetenschap. Dat wantrouwen kan door goed communicerende wetenschappers worden verminderd, denken de onderzoekers.
Wetenschap wantrouwen is niet wetenschap waardeloos vinden. Conservatieve Amerikanen hechten misschien weinig geloof aan wat klimaatwetenschappers stellen, maar ze vinden wel dat er geld moet naar onderzoek. Alleen zwaar religieuze Amerikanen hebben voor de wetenschap geen dollar over.
