'Religie brengt vooral kwaad'
63 procent van alle Nederlanders heeft er negatieve associatie bij. Jongeren zijn iets milder.
Religie brengt volgens de meeste Nederlanders meer kwaad dan goeds teweeg. 63 procent komt tot die slotsom. Dat blijkt uit het onderzoek naar geloof en spiritualiteit van politicoloog André Krouwel en godsdienstpsycholoog Joke van Saane van de Vrije Universiteit, uitgevoerd door onderzoeksbureau Ipsos, in opdracht van Trouw.
Niet alle ondervraagden onderschrijven de stelling dat religie vooral kwaad doet in dezelfde mate. De meeste mensen (26 procent) zeggen dit 'een beetje' te vinden. Toch is 19 procent van de ondervraagden het 'eens' met de stelling, en nog eens 18 procent is het 'helemaal eens'.
Atheïsten (een kwart van de Nederlanders) zien het meeste kwaad in religie. Van deze groep is 88 procent het erover eens dat de balans in het nadeel van religie uitvalt. Hoe geloviger iemand daarentegen is, hoe minder hij of zij ervan overtuigd is dat religie weinig goeds voortbrengt. Van de gelovigen (uit het onderzoek komt naar voren dat iets minder dan een vijfde van de Nederlanders gelooft in een persoonijke God) vindt slechts 21 procent dat religie eerder een schadelijke kracht uitoefent dan een gunstige invloed heeft.
Onder ietsisten (die geloven in 'iets als een hogere macht of kracht', 27 procent van de bevolking) en agnosten (die zeggen niet te kunnen weten of er een God of hogere macht of kracht bestaat; ongeveer een derde van de Nederlanders) tekent zich niet zo'n groot verschil af. Wel zitten de opvattingen van agnosten iets dichter tegen die van de atheïsten aan, en zijn de ietsisten het iets meer eens met de gelovigen.
In het onderzoek is niet gevraagd naar wat men met 'kwaad' bedoelt, of wat men precies onder 'religie' verstaat. Daarom zeggen de cijfers vooral iets over het imago van religie als fenomeen: mensen vellen tegelijkertijd hun oordeel over de islam, het christendom en het jodendom. Overigens is de enquête gehouden in december, nog voor de aanslagen in Parijs.
Toch denkt hoogleraar geschiedenis van Nederland James Kennedy dat de ondervraagden vooral aan de islam hebben gedacht. "Daar kom je toch bij uit als je nagaat waar deze gedachte vandaan komt. Anti-religieus denken heeft sinds de aanslagen op de Twin Towers en het opkomend moslimradicalisme in Europa een hoge vlucht genomen."
Volgens hoogleraar internationale betrekkingen Duco Hellema speelt ook mee dat 'als je religie zegt, je ook instituut zegt'. "Tegenwoordig hebben bijna alle instituten een slechte naam. Ook overheid en politiek hebben daar last van." De afgelopen tijd heeft religie niet bepaald haar beste gezicht laten zien. "Denk aan het misbruikschandaal in de katholieke kerk."
Opvallend is dat onder de jongste groep ondervraagden, die van 18 tot 34 jaar, anti-religieuze gedachten het minst leven. 50 procent van de jongeren zegt dat religie meer kwaad dan goeds brengt.
Verdieping 8 Bron van alle kwaad?
undefined
