Rel na rel, maar Trump houdt steun en vertrouwen

Amerikanen, de staf van het Witte Huis, president Donald Trump, de hele wereld beleeft momenteel een versie van de film Groundhog Day. Daarin maakt een weerman dezelfde dag vol problemen telkens opnieuw mee. Al pleegt hij zelfmoord, hij wordt elke ochtend weer wakker op dezelfde locatie. Nu is de hoofdrolspeler Donald Trump die in het Witte Huis elke dag een vers schandaal creëert.

Zo kwam gisteren naar buiten dat de president de FBI-directeur heeft gevraagd onderzoek te frustreren. De inmiddels ontslagen Comey moest uitzoeken of Trumps teruggetreden nationale veiligheidsadviseur Flynn ongeoorloofd contact met Russen had gehad. Overbodig onderzoek volgens Trump. Flynn was immers een ‘good guy’, aldus de president.

Zorgen op Wall Street

Als Trump Comey inderdaad gevraagd heeft het onderzoek naar Flynn stop te zetten, dan heeft hij daar volgens de Democraten de rechtsgang mee belemmerd. Dat kan leiden tot zijn afzetting. Toch lijkt de Amerikaanse president er tot nu toe, met steun van de Republikeinen, in te slagen een fatale uitglijder te voorkomen.

Niet alleen bij de Democraten is het vertrouwen in Trump tot een dieptepunt gedaald, ook Wall Street reageerde negatief op de toenemende politieke chaos. Onder de Amerikanen laat de populariteit van de president te wensen over.

Toch lijkt een zogeheten impeachment na deze zoveelste crisis niet nabij. Daarvoor zit de president nog veel te stevig in het zadel. De Republikeinse Partij blijft ondanks alle onthullingen vierkant achter Trump staan en de partij heeft sinds de verkiezingen nog nooit zoveel macht gehad: in het Congres, maar ook in de deelstaten. Zolang de Republikeinen de rijen sluiten, is een afzettingsprocedure (waarvoor onder andere een tweederde senaatsmeerderheid nodig is) nog niet aan de orde.

Een opstand in Republikeinse gelederen? Amerika-deskundige Sara Polak van de Universiteit van Leiden noemt het ‘oorverdovend stil’ op dat vlak. “De parlementariërs gaan ogenschijnlijk probleemloos mee met zijn beleid”, zegt zij. “Zij zijn vooral bezig met de belangen van hun eigen staat.”

Luis in de pels

Ook de voorzitters van Senaat en Huis van Afgevaardigden zijn geen luis in de pels meer zoals een democratie vereist. Zij hebben zich loyaal verklaard aan Trump. Slechts een enkeling, zoals senator John McCain, verklaart openlijk dat er iets mis is, maar hij was nooit een groot Trumpfan. Dat geldt ook voor de liberale Republikeinen van de Oostkust.

Ondertussen lopen er diverse onderzoeken van de FBI, Senaat en Huis van Afgevaardigden naar de banden tussen Team-Trump en Rusland. Wat ook nog doorettert is dat Trump in een gesprek met de Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov geheime Israëlische informatie zou hebben gedeeld over een complot van IS.

Dit was zo ongewoon dat direct daarna veiligheidsdiensten NSA en CIA werden ingelicht om eventuele schade te beperken. De actie was ook nadelig voor het vertrouwen van spionagediensten van westerse bondgenoten. Ook over deze bananeschil is Trump nog niet uitgegeleden.

Op een enkele tegenstem na handhaven de Republikeinen de laat-maar-gaan-toer. De Republikeinse voorzitter van de toezichtscomité van het Huis van Afgevaardigden Jason Chaffetz twitterde dat hij Comey volgende week wil verhoren over de laatste rel die in het Witte Huis is ontstaan. Eerder kreeg Chaffetz de kritiek dat hij de belangenverstrengeling van de zakenman en president Trump niet onderzocht. Deze week vroeg hij de FBI hem alle Comey memo’s en opnames te sturen.

Maar voorzitter Richard Burr van het senaatscomité inlichtingen zei dat The New York Times na zijn onthulling over het bestaan van Comey’s memo’s die zelf maar tevoorschijn moet toveren. Burr vergat gemakshalve dat ook hij ze zelf kan opeisen. “Het illustreert dat de Republikeinen de lijken in de kast niet willen vinden”, concludeert Polak.

En Trump zelf? Die houdt vast aan zijn eigen strategie door van zich af te bijten. “Geen andere politicus is zo oneerlijk behandeld door de media”, zei hij bij een diploma-uitreiking van de kustwacht. Dat herhaalde hij vandaag nog een fijntjes op Twitter.

Alle vertrouwen

Woensdagavond heeft het Amerikaanse ministerie van Justitie een speciale onderzoeker aangesteld om het onderzoek naar de mogelijke Russische inmenging in de verkiezingen van 2016 te leiden. De roep hierom kwam zowel uit Democratische als Republikeinse hoek.

Maar of de onderzoeker de president op de hielen gaat zitten is nog maar de vraag. Het is Robert Mueller, directeur van de FBI tot vlak voor de grote aanslagen van 2001 in New York. Enkele jaren later volgde vernietigende kritiek van een onderzoekscommissie.

President Trump heeft al aangegeven het volste vertrouwen te hebben in een goede afloop. 'Een grondig onderzoek zal enkel bevestigen wat we al weten - dat er geen enkele inmenging is geweest in mijn campagne van welke buitenlandse entiteit dan ook', zo zei hij in een officiële verklaring.

Lees ook: Overzicht: hoe Trump continu doet wat hij eerder afkeurde.