Regio stelt teleur, geen baan voor arbeidsgehandicapten
Mensen met een arbeidshandicap krijgen grote problemen bij het vinden van werk, omdat de samenwerking tussen bedrijven, overheid en UWV die dat mogelijk moet maken nauwelijks van de grond komt.
Met ingang van het nieuwe jaar ligt de bemiddelingstaak bij 35 arbeidsmarktregio's onder aansturing van gemeenten. Maar de samenwerking tussen gemeenten, het UWV en ondernemers verzandt in de meeste arbeidsregio's in veel gepraat en weinig doen, constateerde de Inspectie SZW van het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid dit voorjaar al. Arbeidsgehandicapten komen daardoor snel achter de geraniums, in plaats van op de werkvloer.
In elke arbeidsregio moet een zogenoemd werkbedrijf de bemiddeling op zich nemen. Mensen die lang niet hebben gewerkt - door een handicap, aandoening of andere omstandigheden - kunnen daar aankloppen voor vacatures en begeleiding naar een baan bij een regulier bedrijf. In deze werkbedrijven zouden de huidige sociale werkplaatsen (SW-bedrijven) een grote rol krijgen. Maar volgens Cedris, de brancheorganisatie voor sociale werkgelegenheid, weet de helft van de werkplaatsen nog niet hoe ze op 1 januari verder moeten.
De gemeenten zijn vrij laat, erkent Job Cohen, voorzitter van Cedris. Het zou fijn zijn als er snel duidelijkheid is, maar hij heeft liever dat de samenwerking met SW-bedrijven goed wordt geregeld dan haastig. Ook benadrukt hij dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt na 1 januari nog steeds bij SW-bedrijven terecht kunnen. "Misschien vangen ze dan bot, omdat de zaken nog niet goed zijn geregeld. Dan kunnen ze het bij de gemeente proberen."
Wel beleid, geen uitvoering
In de praktijk betekent dit dat arbeidsgehandicapten in veel regio's niet weten waar ze terechtkunnen voor bemiddeling. In slechts twee regio's, Drechtsteden en Etten-Leur, zag de inspectie begin dit jaar dat er een begin was gemaakt met de uitvoering van beleid, constateerde de inspectie.
In nog eens 14 van de 35 arbeidsmarktregio's waren wel afspraken gemaakt over het beleid, maar ontbrak elke uitvoering. Alle regio's hadden wel enthousiast honderden documenten opgestuurd naar de inspectie, maar verreweg de meeste papieren kwamen niet verder dan een visie. Deze visies verschilden ook nog eens nauwelijks van elkaar. En dat is belangrijk, omdat er daardoor bijna geen rekening wordt gehouden met regionale verschillen. Terwijl het idee achter de arbeidsmarktregio's was, dat op regionaal niveau beter rekening kan worden gehouden met de wensen van lokale werkgevers, specifieke kenmerken van de bevolking en knelpunten.
Stroperig proces
Juist dit maatwerk was volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de ultieme reden om gemeente de regie te geven over het naar werk begeleiden van werklozen en mensen met een arbeidshandicap. "Gemeenten kunnen de bruggenbouwers in het arbeidsmarktbeleid zijn. Het zoeken van vacatures, stageplaatsen en passende opleidingen vindt immers in de regio en op lokaal niveau plaats", stelde VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma vijf jaar geleden tevreden over deze rol.
Gemeenten regelen als verantwoordelijke partij wel allerlei overleggen tussen de partijen, maar daar blijft het bij. Werkgevers noemen het proces stroperig.
De vereniging van de gemeentelijke sociale diensten, Divosa, erkent dat het werk van de organisaties in de 35 regio's lang in de overlegfase is blijven hangen. Volgens Divosa gaat het beter en zijn veel regio's nu op de goede weg. De VNG kan dat niet bevestigen.
Trouw-abonnees lezen vandaag in de krant de reportage van Ingrid Weel, die op bezoek ging bij de succesvolle sociale werkvoorziening Op/maat in West-Friesland.
