Rechters kun je omkopen
John Grisham: De Aanklacht (The appeal). Bruna, Utrecht. Vertaald door Hugo Kuipers. ISBN 9789022989845; 335 blz. euro 19,95.
We weten het nu wel, denk je bij elke nieuwe Grisham. En inderdaad: ook in ’De aanklacht’ vechten weerloze mensen in een falend Amerikaans rechtssysteem tegen een rijke en meedogenloze tegenstander.
Ditmaal neemt een sympathiek klein advocatenkantoor het voor een jonge weduwe op tegen chemieproducent Krane. Jarenlang heeft het bedrijf giftig afval gestort in Cary County, Mississippi. Het drinkwater raakte vervuild, zo ernstig dat mensen er ziek van werden. Een aantal overleed aan kanker, onder wie de man en het zoontje van de cliënte. De fabriek is inmiddels vertrokken naar Mexico, een spoor van ziekte, werkloosheid en rouw achterlatend. De producent wijst iedere betrokkenheid af en zonder hard bewijs is het moeilijk procederen tegen zo’n grote partij.
Maar het advocatenechtpaar Payton haalt diep adem, trekt de buikriem aan en begint een jarendurend proces. En wint. Meer dan veertig miljoen dollar schadevergoeding wijst de rechter toe. Maar die worden nooit uitbetaald. Het bedrijf, oftewel tycoon Carl Trudeau, heeft daar gewoon geen zin in, ook al omdat letselschadeadvocaten toestromen om namens andere slachtoffers en would-be slachtoffers te claimen. Krane gaat in hoger beroep.
Typische Grisham-elementen, en hij bouwt er een verbluffend verhaal mee op. Vanuit de Newyorkse jetset regelt Trudeau dat het hof de uitspraak in hoger beroep in zijn voordeel zal beslechten. Hogere rechters in Amerika worden gekozen en met veel geld zijn verkiezingen te winnen. En dus lezen we over de samenstelling van de campagnestaf, opzwepende bijeenkomsten, manipulerende christelijke voormannen, vuile propaganda, fondsenwerving. Grisham geeft alle ruimte aan zijn authentieke woede over een amoreel systeem waarin rechters de sympathie van de kiezer moeten winnen. Adembenemend, vooral met de presidentsverkiezingen in het vooruitzicht.
