Rechter: Kremlin zit achter poloniummoord op Aleksandr Litvinenko

Het onderzoek dat ongeveer een jaar duurde is uitgevoerd onder leiding van rechter Robert Owen in opdracht van het Britse ministerie van binnenlandse zaken.

Volgens Owen is er geen twijfel over mogelijk dat de Russen Andrej Loegovoj en Dmitri Kovtoen de ex-spion - ofwel: verrader in hun ogen - hebben vergiftigd. Poetin heeft de moord volgens Owen waarschijnlijk persoonlijk goedgekeurd.

Het Russische ministerie van buitenlandse zaken noemt het oordeel van Owen 'bevooroordeeld en ondoorzichtig'. "Wij betreuren dat een puur strafrechtelijke zaak op deze manier politiek gemaakt wordt," aldus een woordvoerder tegen persbureau Reuters.

Andrej Loegovoj zou volgens Owen het vergif hebben toegediend. Loegovoj, die momenteel parlementslid is, ontkent en noemt het oordeel van Owen 'absurd'. "De resultaten tonen alleen maar hoe anti-Russisch Londen is," zei hij.

Polonium
De drie mannen ontmoetten elkaar in 2006 in een hotel in Londen. Volgens Owen werkten Loegovoj en Kovtoen allebei in opdracht van de Russische geheime dienst FSB (opvolger van de KGB). Zij hadden polonium-210 gestopt in de thee die Litvinenko dronk.

Door het polonium vielen binnen enkele weken alle lichaamsfuncties van Litvinenko uit. Hij overleed 22 dagen na de fatale slok thee. De schuld van de twee Russen is al eerder vastgesteld in Engeland, maar Rusland weigert hen tot op heden uit te leveren.

Het is nog steeds een raadsel waarom de twee polonium gebruikten. Volgens de krant The Times kostte de gebruikte dosis zo'n 7,5 miljoen euro. Geen goedkoop vergif dus. Ook maakte het Rusland verdacht: bijna alle polonium-210 wordt in de Russische stad Sarov gemaakt.

(Bericht loopt door onder filmpje)

undefined

Maffiastaat
Litvinenko was een van de eersten die Rusland onder Poetin een 'maffiastaat' noemde. Hij werkte aan een onderzoek over de nauwe banden tussen het Russische regime en de georganiseerde misdaad.

Waarom was Litvinenko zo'n grote bedreiging voor Poetin? Dat had alles te maken met de functie die Litvinenko bekleedde bij de FSB. Hij onthulde dat de FSB betrokken was bij aanslagen op flats in Moskou. Deze actie was eerst op het conto geschreven van de Tsjetsjenen, waarna het Kremlin in 1999 een oorlog begon in Tsjetsjenië. Dat leidde weer tot de opkomst van Poetin zelf.

Litvinenko intussen ontvluchtte Rusland in 2000, toen hij geen gehoor vond voor zijn beschuldigingen van corruptie. Het Verenigd Koninkrijk gaf hem politiek asiel. Daar ontwikkelde hij zich tot een uitgesproken criticus van Poetin.

Consequenties
Het onderzoek van Owen zet de relatie tussen Groot-Brittannië en Rusland op scherp. De weduwe van Litvinenko, Marina pleit voor sancties. De Liberaal-democraten scharen zich achter haar. Voorman Tim Farron: "Dit is een aanval op het het hart van Groot-Britannië, op onze waarden en onze samenleving."

De Britse regering noemt de conclusies uit het rapport over de moord op oud-spion Aleksandr Litvinenko 'extreem verontrustend'. De Russische ambassadeur moet op het matje komen en er worden tegoeden van de twee Russische verdachten bevroren. Dat kondigde de Britse minister van binnenlandse zaken Theresa May aan in het Lagerhuis.

Over economische sancties werd niet gerept. Volgens de conservatieve politicus Crispin Blunt heeft de Britse overheid geen andere keus dan samen te werken met de Russen om de oorlog in Syrië te beëindigen. Dat is volgens hem van groter belang dan de moord op Litvinenko: "Samenwerken met onsmakelijke partners is deel van de noodzaak van diplomatie."