Rechercheur voor coldcases krijgt hulp van een digitaal brein

Nederland telt 1500 zogeheten coldcases. Dat zijn onopgeloste misdrijven, waarop in ieder geval een straf van 12 jaar staat. Er zijn nog minimaal 1000 moordzaken die wachten op een ontknoping.

Maar met welke, soms dertig jaar oude zaak moet je beginnen? 35 procent van de zaken die worden opgepakt, eindigen met een verdachte of zelfs een veroordeling. De meeste zaken kwamen in een stroomversnelling doordat nieuwe informatie werd verkregen van getuigen, of nadat sporen zoals DNA hadden geleid naar een potentiële dader.

Er zijn successen te melden. Zo werden de moorden op Milica van Doorn (1992) en Miriam Sharon (1990) opgelost en de zogeheten Posbankmoord van 2003. Mooi, allemaal maar niet voldoende, zo vinden de rechercheurs van de coldcaseteams. Grote winst valt te boeken als duidelijker wordt welke van de 1500 dossiers het meest kansrijk zijn.

Bij die prioritering wordt nu kunstmatige intelligentie ingezet. Nu nog moeten rechercheurs met de hand door de dossiers, teneinde een beeld te krijgen van een spoor. Dat spoor wordt vervolgens afgezet tegen de nieuwste technieken. Dat proces kost volgens de politie vijf tot dertig dagen. Als de hele voorraad aan zaken op die manier wordt behandeld, duurt het nog tientallen jaren voordat een duidelijk beeld ontstaat welke dossiers de grootste kans hebben te worden gesloten met een veroordeling.

Analyseren

Volgens een woordvoerder van de politie is met een bedrijf uit de ict-sector gekeken of een systeem kan worden gebouwd dat snel gedigitaliseerde dossiers leest en van een analyse voorziet. Dat zal nog een hele klus worden, want slechts 15 procent van de papieren dossiers is gedigitaliseerd. Lezen en analyseren is nog niet voldoende. Het nu ontwikkelde systeem moet ook gaan rangschikken. Feitelijk komt het erop neer dat na rekenwerk van de computer wordt gemeld in welk dossier de kans het grootst is dat een dader wordt gevonden. Het proces van analyseren moet zo een besparing in tijd opleveren. De politie denkt zelfs dat een analyse niet meer dan een dag hoeft te kosten.

Een onopgeloste moord is voor de nabestaanden uiterst pijnlijk. De politie hecht er dan ook veel waarde aan om te melden dat het computerrekenwerk niet meer is dan een hulpmiddel en dat het uiteindelijk de rechercheurs zijn die het werk uitvoeren.

Het nieuwe 'brein' wordt nu alleen gebruikt voor coldcases. De politie sluit niet uit dat het ook gehanteerd gaat worden bij nog lopende onderzoeken.

Lees ook: Cold-case kalender ook voor klanten van reclassering

In 2017 kwamen er zo'n 800 tips binnen over cold-cases. Dat is aanzienlijk meer dan de 164 tips uit 2016 toen er nog geen coldcase kalender beschikbaar was.