Rapport over aardbevingen nadert, Groningen staat op scherp

Volgens woordvoerder Wouter de Vries is het niet uitzonderlijk dat de politie risico's in kaart brengt bij een bezoek van een hoogwaardigheidsbekleder als minister Kamp. Over de acties zegt hij: "We weten wat hier speelt en wat de mensen die hier wonen meemaken. Ze willen dat hun stem wordt gehoord." Vooralsnog gaat de politie er echter vanuit dat het laten horen van die stem bij de komst van Kamp geen problemen zal opleveren.

Het afgelopen jaar had Noord-Groningen te maken met meer en zwaardere aardbevingen als gevolg van gaswinning - met een record van 12.000 schademeldingen. Op basis van de uitkomsten van elf onderzoeken die Kamp zelf gelastte, moet het kabinet een besluit nemen. Ook zijn dan het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen en het nieuwe winningsplan van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) openbaar. Het is een moeilijke afweging voor het kabinet want het aardgas levert de staatskas jaarlijks miljarden euro op. De gaskraan voor 20 procent dichtdraaien staat al voor 2,2 miljard aan minder inkomsten.

Gaskraan moet dich
Vanuit de provincie zelf, bij monde van commissaris van de koning Max van den Berg, is gevraagd om een forse compensatie van zo'n miljard euro. Die moeten de leefbaarheid en de economie in het gebied een flinke impuls geven. Maar actievoerders willen ook dat de gaswinning fors wordt beperkt of de kraan zelfs helemaal dicht gaat om het aardbevingsrisico te verminderen.

Voor de hele week hebben diverse groepen acties aangekondigd. Zondag werd John Lanting van Schokkend Groningen al opgepakt voor zijn bezetting van de NAM-locatie in 't Zandt. Inmiddels weer op vrije voeten kondigde hij gisteren een 'gigantisch grote actie' aan.

Groningers in Opstand Oldambt bezette gisteren de NAM-locatie in Scheemda. Ook de Groninger Bodem Beweging (GBB) gaat actievoeren. Ze willen demonstreren bij beschadigde monumentale gebouwen. Morgen protesteren ze in Doodstil.

'De mensen zijn benauwd dat hun huis hun dood wordt'
John Lanting (53) spil van actiegroep Schokkend Groningen., opgericht in mei 2013 en ca. 175 geregistreerde sympathisanten

Wapenfeiten: "Gewelddadig zijn wij niet, maar ik durf verder te gaan waar een ander ophoudt. Zondag hebben we de locatie van de Nederlandse Aardoliemaatschappij in 't Zandt bezet. Ik ben gearresteerd en een paar uur vastgehouden, anderen zijn doorgegaan naar de locatie Leermens. Vorige maand hebben we flessen nepbloed over het hek van de Nam-locatie Warffum gegooid. Ik heb ook eens de dienstauto van minister Kamp bijna klemgereden, toen hij in Groningen was. Hij wist niet hoe snel hij weg moest komen."

Kamp moet: "Groningen goed nieuws brengen. De kraan honderd procent dicht. Vorig jaar is er meer gas onder onze voeten weggehaald dan het jaar ervoor. Dat neem ik de minister heel erg kwalijk, namens Schokkend Groningen, maar ook persoonlijk.

De mensen moeten snel worden geholpen. Aardbevingsbestendige huizen. Wie wil verhuizen, moet mogelijkheden krijgen.

Er is hier heel veel leed, psychisch leed, zelfs relatieproblemen. De mensen zijn benauwd dat hun huis hun dood wordt, door de bevingen. Ik heb mensen tot kalmte moeten manen. Dat gaat zover dat ze de gaskranen zelf wel willen dichtdraaien. Hier moet meer geld naartoe. Niet het miljard van de commissie Meijer, over twintig jaar verdeeld; wij gaan voor meerdere miljarden per jaar."

'Ik kom woningen tegen die waardeloos zijn geworden'
Pieter Huitema (35) advocaat en initiatiefnemer van de Stichting Waardevermindering door Aardbevingen Groningen (WAG), opgericht op 24 april 2013 en ca. 300 deelnemers

Wapenfeiten: "We hebben zelf onderzoeken laten verrichten onder huizenverkopers. Wij zien dat de verkoopbaarheid en de waarde van de woningen is aangetast ten gevolge van de aardbevingen. We hebben mensen gevraagd of ze in het gebied willen blijven, mochten ze hun woning verkopen. Iets van een kwart wil weg. Dat is een hele vraaguitval.

Meer dan zestig procent van onze respondenten kampt met gevoelens van angst: men wil weg, maar kan de woning niet verkopen. Ik werk nu aan de dagvaarding. We stellen de NAM aansprakelijk voor de schade bestaande uit waardevermindering."

Kamp moet: "Hij moet komen met een compensatie voor individuele huiseigenaren. Ik kom woningen tegen die compleet waardeloos zijn geworden. Ik denk dat hij met het antwoord komt dat hij al eerder gaf, namelijk dat hij geen waardevermindering vaststelt. Dat is dan omdat er gewoon te weinig huizen worden verkocht om dat te kunnen zien. Wij hebben het op een andere manier onderzocht, zodat we er wel iets over kunnen zeggen.

Misschien doet hij politiek correct en geeft hij het gebied een smak geld. Daar hebben huiseigenaren niks aan, dat geld gaat toch naar de gemeentes of de provincie."

'Minimaal een miljard voor Groningen, los van de schade'
Corine Jansen (65) voorzitter Groninger Bodembeweging (GBB), opgericht in 2006 en 1500 leden

Wapenfeiten: "Maandag hebben we een boekje met honderd schades aan commissaris van de koning Max van den Berg aangeboden. En er komt nog een reeks manifestaties. Wij zijn echter meer een belangenvereniging dan een actiegroep. Wij hebben veel tijd gestoken in een betere schadeprocedure van de NAM, al zijn we er nog lang niet.

Vorig jaar hebben we een fotoboek over de mensen achter de schade overhandigd aan minister Kamp. We proberen met iedereen in gesprek te blijven. In oktober hebben we zelf een rapport naar buiten gebracht met alternatieven voor de gaswinning, van onze denktank van gerenommeerde wetenschappers."

Kamp moet: "Zich conformeren aan het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen. Dat betekent minimaal veertig procent gaswinningsreductie. Hij moet verder het advies van de commissie Meijer van de provincie Groningen omarmen. Dus: minimaal een miljard voor Groningen, los van schadevergoedingen.

Ook willen wij een onafhankelijke instantie die ervoor zorgt dat dat miljard goed wordt besteed en dat de schades goed worden afgehandeld. Minister Kamp moet erkennen wat er in Groningen aan de hand is."