Rampzalige daling van de huizenprijzen

Ten eerste betreft het hier de prijzen van eengezinswoningen. De gemiddelde prijzen van appartementen stegen juist 2000 euro (september 150.000, oktober 152.000). Bovendien zijn dalingen in het najaar geen uitzondering. In 2001 verliep de gemiddelde koopsom van eengezinswoningen volgens gegevens van het Kadaster als volgt: 210.000 (september), 208.000 (oktober), 211.000 (november) en 209.000 (december). Volgens Kadaster-woordvoerder Abeke Schreur was er in 2000 ook sprake van een teruggang in de maand november, waarna in december de koopsomontwikkeling weer opveerde.

Kortom, wie stevige conclusies wil verbinden aan een eventuele 'duikvlucht' van de huizenprijzen, doet er beter aan om de vierde-kwartaalcijfers van 2002 af te wachten. In december is vaak nog sprake van een opleving die het evenwicht van twee magere maanden herstelt. Twee magere maanden. Want, wat waar is moet gezegd worden, ook in november moest de koper van een eengezinswoning 2000 euro minder neertellen voor zijn woning in vergelijking met de maand daarvoor.

Op jaarbasis is er echter nog steeds sprake van een stijging, met 3,3 procent. Een stijging die rasoptimisten als de Nederlandse Vereniging van Makelaars op hun beurt dankbaar aangrijpen om de negatieve berichtgeving af te vlakken.

Van een daling is wel sprake bij het aantal transacties. In september, oktober en november 2002 bedroegen deze respectievelijk 11.425, 11.841 en 11.568. Menig makelaar zal met verlangen terugblikken naar dezelfde periode vorig jaar toen de transacties respectievelijk 11.346, 13.340 en 12.711 bedroegen.

Blijft nuancering en een juiste interpretatie van de feiten op zijn plaats, toch is het opmerkelijk dat de media uitgerekend dit jaar iedere 1000 euro die van de gemiddelde koopsom afgaat door de ergste doemscenario's vergezeld laat gaan. Lag er in voorgaande jaren niemand wakker van een paar duizend euro meer of minder en werd dit veelal afgedaan als 'seizoensschommelingen', nu wordt driftig gespeurd naar een 'tendens' dat de huizenprijzen dalende zouden zijn. Want dat is de vrees die momenteel leeft en die ook uit andere bronnen blijkt.

Zo liet De Nederlandsche Bank (DNB, www.dnb.nl) in haar kwartaalbericht van september 2002 weten dat het negatieve beursklimaat wel degelijk haar sporen nalaat in de woningprijzen, waarbij vooral het duurdere woning segment wordt beïnvloed. Ook toonde DNB uit een analyse van historische gegevens aan dat gedaalde aandelenprijzen zich na acht tot veertien kwartalen kunnen vertalen in dalende huizenprijzen.

Dit zwaard van Damocles komt met name in 2003 boven ons hoofd te hangen. De klad in de huizenprijzen zou voor een grote groep woningeigenaren een zoveelste financiële domper betekenen. Maar dan wel een van aanzienlijke omvang en met grote gevolgen. Aangezien de meeste mensen een groter deel van hun vermogen in hun huis hebben gestoken dan in aandelen, zou een daling van de huizenprijzen namelijk wel eens desastreuzer voor de consumptieve bestedingen kunnen zijn dan dalende aandelenprijzen.