Rai: maximumsnelheid van 30 kilometer per uur in de bebouwde kom

In 2017 kwam ruim een kwart van de doden in het verkeer om door een ongeval op een 50-kilometerweg binnen de bebouwde kom. Voorzitter Steven van Eijck van de branchevereniging van auto- en fietsindustrie riep tijdens het jaarlijkse Rai Mobiliteitsdiner in Den Haag gemeenten op meer werk te maken van 30-kilometerzones. “Als de snelheid van 50 naar 30 gaat, neemt de remweg enorm af. Van 19 naar 7 meter op een droge weg. Dat kan het verschil tussen leven en dood betekenen.”

Het is drukker geworden in het verkeer, zegt hij. Zowel op de weg als op het fietspad. Er zijn ook nieuwe typen voertuigen bijgekomen zoals de speed-pedelec, de snelle elektrische fiets. “Allemaal ontwikkelingen die we moeten omarmen, maar die ook hun keerzijde hebben. We zijn wel de vertegenwoordiger van de mobiliteitsindustrie, maar niet van de verkeersslachtoffers.”

We begrijpen dat niet iedere automobilist hierop zit te wachten, voegt een woordvoerder van de Rai daaraan toe. “Maar we willen naar nul verkeersslachtoffers in 2050. Dat vergt, net als voor het klimaat, maatregelen die op de korte termijn niet door iedereen met gejuich worden ontvangen.”

Om de doorstroming in de stad niet te belemmeren moet op belangrijke ontsluitingswegen de maximumsnelheid 50 of 70 blijven. Op die wegen moeten er voor fietsers en scooters gescheiden rijbanen of fietspaden komen.

Verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen laat in een reactie weten dat ze er geen voorstander van is om de norm landelijk in te voeren. Het is aan gemeenten om te bepalen op welke wegen binnen de bebouwde kom de maximumsnelheid 30 kilometer per uur is.

De minister heeft gelijk dat gemeenten nu al werk maken van die 30-kilometerzones, zegt Peter van der Knaap, directeur van Swov, het Instituut Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. “Maar het gaat nog heel traag. Het Rijk zou een voortrekkersrol kunnen spelen. Het zou goed zijn als de bewijslast wordt omgedraaid, als een gemeente moet beargumenteren waarom de maximumsnelheid 50 moet zijn. Bovendien is een landelijke norm beter voor de voorspelbaarheid in het verkeer.”

Sinds de jaren negentig is er in Nederland een behoorlijke inhaalslag geweest, maar veel 30-kilometerwegen zijn niet adequaat ingericht. “Waardoor de feitelijke snelheid toch weer een stuk hoger is dan die 30 kilometer”, zegt Van der Knaap. “Wij zien daardoor toch dertig à veertig doden per jaar.”

Geloofwaardig

Daardoor is het van belang dat een 30-kilometerweg geloofwaardig wordt ingericht en niet uitnodigt tot harder rijden. En zorg voor goede handhaving, zegt de verkeerskundige. “Wat nog niet zo eenvoudig is. In Amsterdam kwam elke scooter eens in de twee jaar een snelheidscontrole tegen. Toch heeft dat niet geholpen.”

Het Swov bepleit al langer de 30-kilometernorm en is blij met het gewicht dat de Rai nu in de schaal gooit. Van der Knaap ondersteunt het idee van Rai-voorzitter Van Eijck om op rondwegen en doorgaande verbindingen 50 of 70 aan te houden. “Als je 8 kilometer lang door stedelijk gebied moet rijden en je mag nergens harder dan 30, dan vergt dat wel veel van de automobilist.”

En de luchtkwaliteit?

In theorie leidt 50 kilometer per uur rijden tot meer vervuiling dan 30 per uur, zegt Maarten Krol, hoogleraar meteorologie en luchtkwaliteit. “Maar waarschijnlijk maakt de uitstoot bij een constante snelheid van 30 of 50 km per uur weinig uit. Rijgedrag is wel van belang: trek je geleidelijk op, dan vervuil je minder.” Ook doorstroming is van belang, zegt Joost Wesseling van het RIVM. “In stedelijk gebied ga je van stoplicht naar stoplicht. Emissie is daar vooral afhankelijk van de mate waarin verkeer doorrijdt. Je kunt de snelheid verlagen, maar als het verkeer vast komt te staan, geeft dat meer emissie.”
Naïm Derbali

Lees ook:

Ambitieus kabinetsplan: geen verkeersslachtoffers meer

De daling in het aantal verkeersslachtoffers stagneert. Het kabinet kondigde vanochtend aan dat het samen met provincies, gemeenten en maatschappelijke organisaties de verkeersveiligheid wil verbeteren.