Publiciteitsoorlog Venezuela naar kookpunt

Voedsel, medicijnen en muziek. Daarmee wordt in Venezuela een harde strijd om de macht uitgevochten. Plaats van actie: de grens met buurland Colombia. Op een brug over de grensrivier, aan de Colombiaanse kant, vraagt de oppositie vanavond met een benefietconcert ‘Venezuela Aid Live’ aandacht voor de schaarste en honger in Venezuela. De oppositie wil vanuit de Colombiaanse grensstad Cúcuta de humanitaire hulp, die de afgelopen week uit de VS is gearriveerd, de Venezolaanse grens overbrengen. Aan Venezolaanse kant draafden regeringsgetrouwe artiesten op onder het motto ‘Hands off Venezuela’.

Precies een maand geleden riep oppositieleider Juan Guaidó zichzelf uit tot interim-president. De ambtstermijn van Nicolás Maduro was op 10 januari afgelopen, en zijn herverkiezing was frauduleus dus daarmee was het presidentschap vacant, zo redeneerde de oppositie. Guaidó kreeg meteen de steun van de VS, en nog een vijftigtal landen in Latijns Amerika en Europa.

Maduro wil de humanitaire hulp tegenhouden. Hij heeft de grootste brug over de grensrivier geblokkeerd met containers en een andere, kleinere brug met het podium en publiek voor zijn revolutionaire tegenconcert. De vraag is wat hij verder gaat doen. De lange grens tussen beide landen is onherbergzaam, oncontroleerbaar en zit vol smokkelpaadjes. De Venezolaanse douane kan mensen die kriskras door het landschap lopen met pakjes en dozen onmogelijk tegenhouden.

Toch gaat de strijd dit weekeinde niet om het ledigen van de noden van de Venezolanen. De strijd gaat om publiciteit. Guaidó is razend populair onder de bevolking en heeft buitenlandse steun, maar hij controleert geen territorium, leger of douane. Hij moet het dus hebben van beeldvorming. Het concert en de hulpactie zijn in dat opzicht een slimme stunt.

Dilemma

In Venezuela heerst honger. Voedsel is onbetaalbaar. Veel mensen eten nog maar een keer per dag. Medicijnen zijn schaars of peperduur. En de regering doet er niets aan. In deze context levert de humanitaire hulp die Guaidó aan de grens laat opstapelen een dilemma op voor Maduro. Laat hij de hulp binnen, dan maakt zijn opponent Guaidó mooie sier met zijn Amerikaanse pakketten. Maar houdt hij die tegen, dan staat hij te kijk als een bruut die zijn bevolking laat creperen.

Maduro hielp de door Guaidó gedroomde framing zelf ook een handje. De autocraat liet zich voortdurend filmen met oorlogstaal en schietende reservisten, om te tonen dat hij klaar is voor ‘de naderende Amerikaanse invasie’. Maduro’s wapens en agressie kunnen niet sterker contrasteren met de dozen babyvoeding en het vrolijke concert waarmee Guaidó zich afficheerde. Het wachten is alleen nog op de beelden van burgers die, Maduro’s toorn trotserend, met voedsel op de schouders de grensrivier doorwaden, het hongerende land binnen. Daar kan geen militaire invasie tegenop.

Dat betekent niet meteen het einde van Maduro. Maar Guaidó is er wel in geslaagd hem uit zijn comfortzone van chantage, repressie en valse machtsspelletjes te halen waardoor hij jarenlang kon doen wat hij wilde. De oppositie heeft goede kaarten om deze publicitaire slag te winnen. Maduro rest ‘damage control’, en dat maakt het ook riskant. Eerder vandaag vielen zeker twee doden en waren er meer dan tien gewonden bij de grens met Brazilië. Volgens de eerste berichten waren dat burgers die hulp probeerden over te brengen. Onduidelijk was of het een fout was van een lokale commandant of een poging om de vele mensen die vandaag aan de Colombiaanse grens in actie willen komen, bang te maken.

Lees ook:

Hulpverleners in Venezuela hebben last van Amerikaanse hulpactie

Hulporganisaties in Venezuela waarschuwen: de Amerikaanse hulpactie, waar Nederland nu ook aan bijdraagt, brengt hun mensen in het land in de problemen.

Deze gaarkeuken in Caracas helpt Venezolaanse kinderen wél

De machtsstrijd in Venezuela spitst zich deze week toe op één vraag: wie krijgt het snelste voedsel en medicijnen bij het hongerende volk? Hulppakketten en benefietconcerten vormen het wapenarsenaal. De bevolking levert haar eigen gevecht.