Professionele luis-in-de-pels van de Turkse macht

PIETERNEL GRUPPEN en REDACTIE BUITENLAND

Toen journalist Ahmet Sik (1970) gisterochtend in Istanbul werd opgepakt, zal hij wellicht hebben teruggedacht aan zijn vorige arrestatie, een krappe zes jaar geleden. In alle vroegte viel de politie op 3 maart 2011 bij hem binnen, haalde zijn huis overhoop en nam zijn computer en archief in beslag. 'Als je hem aanraakt, moet je branden', riep hij destijds terwijl hij de politieauto in werd geleid.

Met dat laatste doelde de onderzoeksjournalist op het materiaal voor zijn boek over prediker Fethullah Gülen. 'Het leger van de imam', over het leven, werk en de beweging van Gülen, kon de auteur niet afronden. Het boek, waarin hij wilde aantonen dat politie en leger geïnfiltreerd waren door de Gülenbeweging, werd nog voor publicatie verboden.

Het lijkt misschien ironisch dat Sik nu wordt opgepakt omdat hij het Turkije van president Erdogan zou hebben beledigd. De grote vijand van Erdogan is, sinds de mislukte coup van afgelopen zomer, immers Gülen. Maar zo gek is het niet: Sik is altijd kritisch jegens de macht, wie die macht ook in handen heeft. In zijn bijdragen die hij vanaf begin jaren negentig voor kranten als Cumhuriyet, Radikal en het blad Nokta schreef, deinsde hij er nooit voor terug de macht te bekritiseren.

De reden waarom Sik in 2011 werd opgepakt, was officieel niet het nog ongepubliceerde Gülen-boek. Steen des aanstoots vormden zijn publicaties over het Ergenekonproces, waarin een groep militairen en kemalisten (aanhangers van de seculiere vader des vaderlands Atatürk) ervan beschuldigd werd de regering-Erdogan omver te willen werpen. Hoewel hij door zijn onthullingen het proces mede aan het rollen had gebracht, werd Ahmet Sik aangeklaagd voor lidmaatschap van het netwerk.

Zijn arrestatie wekte in 2011 grote verontwaardiging in binnen- en buitenland. Een groep van 125 journalisten, schrijvers en kunstenaars zorgden ervoor dat zijn boek over Gülen onder een andere titel alsnog verscheen. Toen hij tweehonderd dagen zat opgesloten, trokken zo'n duizend demonstranten naar het Taksimplein om zijn vrijheid te eisen. Het Europese Hof van de mensenrechten in Straatsburg tikte Turkije bovendien op de vingers vanwege 'het onredelijk lange voorarrest' van de onderzoeksjournalist.

Na een jaar werd Sik vrijgelaten. De periode achter de tralies hebben zijn opvattingen over de taak van de journalist niet veranderd, zei hij vorig jaar in een interview met Seemo (South East Europe Media Organisation). Daarin betreurt hij dat de Turkse media de macht niet uitdagen.

Zelf bleef hij dat wel doen, ook na de mislukte staatsgreep afgelopen zomer. Niet alleen Gülen maar ook Erdogan zou volgens hem voor de rechter moeten worden gebracht, zo zei hij tegen het Duitse persbureau DPA.

Onduidelijk is nog welke tweets en columns nu precies tot Siks aanhouding hebben geleid. Verder valt nog te bezien of er rond Siks arrestatie nu net zoveel lawaai zal worden gemaakt als zes jaar geleden. Al was het maar omdat hij inmiddels de aandacht moet delen met 81 andere journalisten en schrijvers die in de gevangenis zitten. Tegelijkertijd met Siks arrestatie begon in Istanbul het proces tegen journalisten Asli Erdogan, Necmiye Alpay en Inan Kizilkay.

in het nieuws omdat...

hij gisterochtend in Istanbul werd opgepakt vanwege 'terroristische propaganda' en 'het beledigen van de Turkse overheid'.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden