Premier Abe bezoekt omstreden tempel

TOKIO - Precies een jaar na het aantreden van zijn kabinet, bezocht de Japanse premier Shinzo Abe gisteren de Yasukuni-tempel in hartje Tokio. Bij deze tempel worden soldaten herdacht die vielen voor het vaderland, onder wie ook een aantal veroordeelde oorlogsmisdadigers uit de Tweede Wereldoorlog. Buurlanden China en Zuid-Korea zijn geschoffeerd door het bezoek van Abe. Beide landen werden door Japan bezet in de oorlogsjaren, en zien het bezoek van de Japanse premier als verheerlijking van het oorlogsverleden.

De Yasukuni-tempel, waar nu zo veel om te doen is, werd in 1869 door keizer Meiji opgericht als plek om soldaten te eren die sneuvelden in dienst van het vaderland. Er ligt niemand begraven. Bij het tempelcomplex worden slechts de zielen herdacht van ongeveer tweeënhalf miljoen strijders die sinds de oprichting van Yasukuni stierven voor de natie. Het overgrote deel daarvan sneuvelde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onder de doden voor wie wordt gebeden zijn veertien mannen die door een naoorlogs Amerikaans tribunaal veroordeeld zijn wegens ernstige oorlogsmisdaden.

Bij de omstreden Yasukuni-tempel stappen dagelijks busladingen bezoekers uit om rond te kijken of te bidden voor de oorlogsdoden. Iets verderop, bij de nationale begraafplaats Chidorigafuchi, waar zo'n driehonderdvijftigduizend soldaten liggen begraven, is het juist altijd rustig. Deze officiële begraafplaats is amper bekend. Alleen in het voorjaar stromen mensen toe; naast de slotgracht bij het keizerlijk paleis is het een geweldige locatie om de geliefde kersenbloesem te bekijken.

Chidorigafuchi werd in de jaren vijftig aangemerkt als laatste rustplaats voor de resten van niet geïdentificeerde gesneuvelden uit de Tweede Wereldoorlog. Hoewel de Yasukuni-tempel een steen des aanstoots is voor de internationale gemeenschap, trekt niemand zijn wenkbrauwen op over de nationale begraafplaats op steenworpafstand. Chidorigafuchi geldt als 'beschaafde' plek om oorlogsdoden te herdenken.

Voor Japanse politici die de oorlogsdoden willen eren lijkt Chidorigafuchi een prima alternatief. Protesten uit China, Zuid-Korea en andere landen zullen achterwege blijven. Amerika, de belangrijkste bondgenoot van Japan, probeert Tokio te stimuleren om Chidorigafuchi voortaan als herdenkingsplaats te gebruiken. Twee maanden geleden legden de Amerikaanse ministers Kerry en Hagel bloemen bij deze onomstreden oorlogsbegraafplaats.

Ook in Japanse politieke kringen wordt soms geopperd de bezoekjes aan Yasukuni te stoppen of in te ruilen voor een eerbetoon op de nationale begraafplaats iets verderop. Die initiatieven leidden tot niets. De belangrijkste reden daarvoor is de innige relatie tussen de Yasukuni-tempel en de vereniging van familieleden van Japanse oorlogsslachtoffers. Die vereniging - sinds de oprichting bijna altijd voorgezeten door een kopstuk van de machtige LDP-partij - wil de controversiële tempel de vooraanstaande positie laten behouden, onder meer door politici te vragen daar te gaan bidden. Naast de beruchte tempel ligt een museum dat de nationalistische visie op de oorlog uitdraagt. Een kamikaze-vliegtuig op ware grootte hangt aan het plafond. Wereldkaarten moeten duidelijk maken dat Japan gedwongen werd ten strijde te trekken tegen de westerse mogendheden in Azië.

Nadat de hoofdpriester van de Yasukuni-tempel in 1979 aankondigde dat ook zielen van oorlogsmisdadigers in de tempel een rustplaats hadden gekregen, liet de keizerlijke familie haar gezicht daar niet meer zien.

undefined