Poolse scholen sluiten hun deuren en zetten regering onder druk
De Poolse oppositie hoopt bij de Europese verkiezingen garen te spinnen bij de staking van docenten.
Poolse scholen sloten gisteren hun deuren nadat de twee grootste lerarenvakbonden waren weggelopen van de onderhandelingstafel met de Poolse regering.
De timing van de staking komt Warschau zeer slecht uit, want over een paar dagen beginnen de landelijke examens. En dan is de rechts-nationalistische regeringspartij Recht & Rechtsvaardigheid (PiS) ook nog eens verwikkeld in een nek-aan-nekrace voor de Europese Parlementsverkiezingen.
Vorige week kwamen vertegenwoordigers van regeringspartij PiS en de twee grootste Poolse lerarenvakbonden bijeen voor onderhandelingen in Warschau. Terwijl de vakbonden een maandelijkse salarisverhoging van 1000 zloty (230 euro) eisten, wilde de regering graag een compromis verwezenlijken. Afgelopen zondag liepen die gesprekken stuk.
Als reactie liet meer dan 80 procent van de Poolse scholen weten dat zij gisteren hun deuren zouden sluiten. Sommige gingen dicht voor onbepaalde tijd. Volgens de vakbonden is 90 procent van de leraren de straat opgegaan. De regering spreekt dit tegen en zegt dat het om de helft van de leraren gaat.
Het Pools onderwijs betaalt slecht. Afhankelijk van de werkervaring en onderwijsniveau ligt het salarisgemiddelde van leraren tussen de 400 en 1000 euro per maand. Daarmee behoort de Poolse leraar tot een van de slechtst betaalde onderwijzers van de EU. Het gemiddelde maandsalaris van een Europese leraar ligt tussen de 2000 en 3900 euro.
Europese verkiezingen
Daarbovenop worden momenteel drastische onderwijshervormingen doorgevoerd die de werkdruk van leraren verder opvoeren. Zo wordt de zogenoemde middenschool opgedoekt. Twaalfjarigen moeten vanaf september, net zoals in Nederland, direct doorstromen naar middelbaar onderwijs. Middenscholen moeten in de tussentijd fuseren, zich ombouwen tot middelbare scholen of opdoeken, waardoor leraren op zoek moeten naar nieuw werk.
Ondertussen wordt het curriculum voor het middelbaar onderwijs grondig aangepast, met meer aandacht voor onderwerpen die de rechts-nationalistische regeringspartij belangrijk vindt, waaronder Poolse taal en nationale geschiedenis.
Door de onderwijsstakingen is het maar de vraag of alle Poolse scholieren tijdig hun examens kunnen afleggen. De Poolse variant van de Citotoets staat over een paar dagen op de planning, terwijl ook de nationale staatsexamens over een paar weken beginnen.
De Europese verkiezingen bemoeilijken de situatie nog meer. Die zijn in Polen op 26 mei, drie dagen nadat Nederland naar de stembus gaat. Tot voor kort leidde PiS de peilingen. Dat veranderde toen bijna de hele Poolse oppositie besloot zich verkiesbaar te stellen als de Europese Coalitie. De samenwerking tussen christen-democraten, liberalen en socialisten is bedoeld om een pro-Europese meerderheid te garanderen binnen de Poolse zetels in Brussel.
Dat juist de Poolse minister van onderwijs, Anna Zalewska, de hoofdkandidaat van PiS is voor het Europese Parlement, maakt de lerarenstaking het ideale campagneonderwerp voor de pro-Europese oppositie.
Lees ook:
Het Poolse parlement verandert in een vesting: ‘Ze zijn bang voor het volk’
Het Poolse parlement, de Sejm, is eigenlijk alleen nog een podium voor conservatieve PiS-politici. Journalisten, activisten en leden van de oppositie worden door de regering geweigerd.
