Politie had verdachte aanslag Berlijn al in het vizier

Volgens verschillende Duitse media, waaronder Der Spiegel, heeft de politie een identiteitsdocument gevonden in de cabine van de truck waarmee de aanslag werd gepleegd. Die zou toebehoren aan een Tunesiër en door de autoriteiten in Kleef, net over de grens bij Nijmegen, zijn uitgegeven. De politie heeft dit nog niet bevestigd.

De zoektocht van de politie is inmiddels uitgebreid naar Noordrijn-Westfalen. In deze deelstaat, die aan Nederland grenst, verbleef de verdachte vermoedelijk voordat hij naar Berlijn ging, melden diverse Duitse media. Die publiceerden ook enigszins gecensureerde foto's van de mogelijke dader, die Anis A. zou heten. Volgens recherchebronnen zou de man echter meerdere namen gebruiken.

De Tunesiër zou in juli 2015 naar Duitsland zijn gereist, waar hij eerst in Freiburg verbleef. Sinds februari dit jaar zat hij vooral in Berlijn.
Tussendoor hield Anis A. zich ook op in de deelstaten Baden-Württemberg en Noordrijn-Westfalen, aldus Ralf Jäger, minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Noordrijn-Westfalen woensdag op een persconferentie. Jäger bevestigde berichten van Duitse media dat de terreurverdachte voor de aanslag kort in Noordrijn-Westfalen verbleef. Die deelstaat grenst aan ons land.

'Staatsgevaarlijke activiteiten'

De Duitse justitie de had de Tunesische verdachte al voor de aanslag op de kerstmarkt in het vizier, aldus Jäger. Er zou al een onderzoek lopen naar Anis A., omdat die werd verdacht van het voorbereiden van 'ernstige staatsgevaarlijke activiteiten'. Jäger zei dat dit onderzoek vanuit Berlijn werd gevoerd, omdat A. zich sinds februari dit jaar vooral in de Duitse hoofdstad ophield.

De gezochte terrorist was in eigen land ook geen onbekende van de politie. De man werd in de Tunesische stad Oueslatia, waar hij op 22 december 1992 het levenslicht zag, bij verstek veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf wegens diefstal met geweld.

Zijn vader liet vandaag via de regionale radiozender Mosaïque FM weten dat zijn zoon ongeveer zeven jaar geleden uit Tunesië verdween en als illegale immigrant in Italië terechtkwam. Daar zat hij vier jaar in de cel wegens brandstichting in een school. Na zijn vrijlating dook hij in 2015 op in Duitsland. Hij had nog wel contact met zijn broers maar niet met zijn vader.

In juni 2016 hebben de Duitse autoriteiten de asielaanvraag van de verdachte afgewezen. Hij kon niet direct worden uitgezet, omdat hij geen geldige identiteitspapieren had. De Tunesische documenten die nodig zijn om de man uit te zetten, zijn pas twee dagen na de aanslag in handen van de Duitse autoriteiten gekomen.

Minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière verklaarde eerder vandaag voor de Duitse televisie dat de politie zeker niet in het duister tast. "Niemand zal rusten voordat de dader of daders gepakt zijn.'' De politie zou verschillende verklaringen van ooggetuigen hebben en DNA-sporen in de cabine van de vrachtwagen hebben gevonden waarmee de aanslag werd gepleegd. In politiekringen werd vanochtend vroeg al de verwachting geuit dat vandaag mogelijk een nieuwe verdachte zal worden gepakt.

'Blijf niet binnen'

De meeste kerstmarkten in Berlijn zijn vandaag inmiddels weer open. De markt bij de Gedächtniskirche waar de aanslag werd gepleegd gaat morgen weer open. De burgemeester van Berlijn riep de bevolking vanochtend op waakzaam te blijven, maar vooral niet bang te zijn. "Het is funest als mensen zichzelf in hun huizen opsluiten en niet meer naar buiten gaan'', zei Michael Müller tegen de ZDF.

Müller had ook kritiek op de Duitse politici die de aanslag aangrijpen voor hun eigen 'partijpolitieke doelen'. Hij doelde hiermee waarschijnlijk met name op de uitspraken van CDU-chef Horst Seehofer, die na de aanslag direct zei dat het asiel- en veiligheidsbeleid op de schop moet. De CSU pleit al langer voor strengere asielwetgeving en wil bijvoorbeeld het leger de straat op kunnen sturen.

Het met IS verbonden persbureau Amaq verspreidde gisteren een verklaring waarin wordt gezegd dat de aanslag werd uitgevoerd door een soldaat van het kalifaat, die gevolg gaf aan de oproep om burgers uit landen die deel uitmaken van de door de Verenigde Staten geleide coalitie tegen IS, aan te vallen.

Eerdere verdachte vrijgelaten

De Tunesiër is niet de eerste verdachte die in beeld is. Aanvankelijk werd gedacht dat de bestuurder van de truck een 23-jarige Pakistaan was die sinds een jaar in Duitsland verblijft. Hij zou via de Balkan naar Duitsland zijn gereisd. Merkel noemde het 'weerzinwekkend' als de dader werkelijk een vluchteling zou zijn.

De Maizière zei dinsdag dat de man bleef ontkennen iets met het incident te maken te hebben. Diezelfde avond besloot justitie in Karlsruhe dat de verdachte moest worden vrijgelaten omdat het onderzoek geen dringende verdenkingen tegen de man opleverde.

Dat de Pakistaanse man werd gearresteerd had te maken met meerdere getuigen die zijn locatie aan de politie doorgaven. Een van hen achtervolgde de man dwars door de Tiergarten, het grote stadspark in de Duitse hoofdstad, schrijft Die Welt. Toen deze ooggetuige de bestuurder te voet zag vluchten, besloot hij hem op gepaste afstand te volgen. Met zijn telefoon in de hand voorzag hij de meldkamer van de hulpdiensten voortdurend van informatie.

Betere databank terroristen

De Europese Commissie wil een betere databank om mensen die Europa inreizen te controleren. Zo moeten terroristen en criminelen sneller worden geïdentificeerd en kunnen lidstaten beter onderling samenwerken. De commissie kwam vanmiddag met het voorstel.

Het gaat om het zogeheten Schengen Informatie Systeem. Dat bevat 70 miljoen dossiers en werd vorig jaar 2,9 miljard keer geraadpleegd.

Van de twaalf mensen die zijn omgekomen zijn er nu zeven geïdentificeerd, liet de Duitse federale recherchedienst BKA dinsdag weten. Het gaat om zes bezoekers van de kerstmarkt die allen de Duitse nationaliteit hebben, en de Pool die doodgeschoten op de bijrijderstoel werd gevonden. Hij was de oorspronkelijke bestuurder van de truck en in dienst van een Pools transportbedrijf.