Polen krabbelt terug over wet tegen Russische invloed

Na hevige Europese en Amerikaanse kritiek heeft de Poolse president Andrzej Duda vrijdag aangekondigd dat de omstreden wet over de Russische invloed fundamenteel wordt aangepast. Zo wil Warschau het verbod op het uitoefenen van een openbaar ambt schrappen.

Duda had maandag zijn handtekening gezet onder een wet die voorziet in de oprichting van een speciale commissie, die moet onderzoeken of er de voorbije vijftien jaar mensen in een openbaar ambt onder invloed van Rusland hadden gehandeld. De commissie kreeg de macht om mensen tot tien jaar uit te sluiten van een openbaar ambt, zonder dat ze naar de rechter kunnen stappen.

Duda gaat nu echter een amendement indienen dat de uitsluiting uit het openbare ambt als sanctie schrapt en vervangt door de loutere vaststelling door de commissie dat iemand "onder Russische invloed handelde" en "niet garant staat voor een goede uitvoering van activiteiten van openbaar belang". De negen leden van de commissie zouden ook niet langer door het parlement worden aangeduid.

Controverse

"Dit zal veel controverse wegnemen die is ontstaan over deze wet", meent Duda. De wet was op hevige kritiek gestoten bij de oppositie en juristen, die spraken van een "ongrondwettelijke" en "stalinistische" commissie. Volgens de oppositie was de wet bedoeld om politieke rivalen van de rechts-conservatieve regering in Polen, zoals de liberaal Donald Tusk, in diskrediet te brengen met het oog op de parlementsverkiezingen die later dit jaar in Polen plaatsvinden.

Er was ook internationale bezorgdheid. Zo maakte Eurocommissaris voor Justitie Didier Reynders bezwaar tegen een situatie waarin een administratief orgaan mensen zou kunnen uitsluiten van een publieke functie, zonder toegang tot een rechter. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken uitte de vrees dat de wet "op onrechtmatige wijze gebruikt zou kunnen worden om vrije en eerlijke verkiezingen in Polen te beïnvloeden". (Belga)

Alle schuilkelders in Oekraïne worden nagekeken om te voorkomen dat opnieuw mensen omkomen doordat ze er niet in kunnen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft daartoe opdracht gegeven, heeft hij bekendgemaakt.

Donderdag kwamen in de hoofdstad Kiev drie mensen om het leven door een luchtaanval nadat ze de schuilkelder niet in konden omdat de deur op slot zat. Een van de doden was een meisje van 9. De president suggereerde donderdag al dat hij ook kijkt of er fouten gemaakt zijn door het stadsbestuur. "Er zou een knock-out kunnen volgen", zei hij, kennelijk verwijzend naar de burgemeester, oud-bokser Vitali Klitsjko.

(ANP)

De oorlog in Oekraïne is voor Rusland een "strategische mislukking" gebleken. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gezegd tijdens een bezoek aan de Finse hoofdstad Helsinki. "De macht, belangen en invloed van Rusland zijn hierdoor voor de komende jaren sterk geschaad."

Blinken sprak in Finland over hulp die Oekraïne heeft gekregen van de VS en gelijkgezinde landen, in de vorm van met name militaire steun en sancties. "We hebben stappen gezet om er geen twijfel over te laten bestaan dat wij en onze bondgenoten ervoor zouden zorgen dat iedere centimeter NAVO-grondgebied verdedigd zou worden. En we hebben onophoudelijk gewerkt om bondgenoten en partners samen te brengen om Oekraïne te helpen zichzelf te verdedigen en te voorkomen dat Poetin strategische winst kon boeken."

Finland is sinds kort lid van de NAVO. Blinken sprak ook daarover, verwijzend naar de geschiedenis van dat land. "Het was niet moeilijk voor de Finnen om zich in de Oekraïners te verplaatsen. Ze hebben het zelf ervaren in november 1939, toen de Sovjet-Unie Finland binnenviel." Ook toen werd onterecht beweerd dat de invasie was uitgelokt en werd ten onrechte aangenomen dat een snelle overwinning zou volgen. Toen dat niet lukte, ging Stalin over op een "terreurstrategie".

"Voor vele Finnen zijn de overeenkomsten tussen 1939 en 2022 opvallend, invoelbaar. En daar hebben ze geen ongelijk in." Oekraïne moet volgens Blinken gesteund blijven worden om tot een "rechtvaardige en duurzame vrede" te kunnen komen. Met die steun voor landen als Oekraïne is "de kracht die ze in zich hebben niet alleen immens, maar onstuitbaar". (ANP)

Het Zwitserse parlement heeft een wetsvoorstel dat leveranties van Zwitsers oorlogsmateriaal via via aan Oekraïne mogelijk zou maken, getorpedeerd. In het lagerhuis van de volksvertegenwoordiging is een wetsvoorstel gemaakt, de 'Lex Oekraïne', om andere landen toe te staan Zwitserse wapens aan Oekraïne te leveren maar in een zitting van beide Kamers is dat voorstel afgeschoten.

De Zwitserse wet staat niet toe dat wapens worden geleverd aan landen die in oorlog zijn. Daarom mag Duitsland bijvoorbeeld geen Zwitserse munitie voor Leopard-tanks die het eerder aanschafte aan Oekraïne leveren. Het wetsvoorstel moest een uitzondering op de regel maken, maar haalde het niet.

Onder de tegenstanders waren de Zwitserse Groenen en de rechtse Zwitserse Volkspartij. Beide vreesden dat het voorstel de Zwitserse neutraliteit in gevaar bracht en het land te dicht zou aanschuiven bij de militaire NAVO-alliantie. (ANP)

In het grootste deel van Oekraïne zijn op vrijdagochtend de luchtalarmen opgeheven die tijdens de nacht ervoor in praktisch heel het land hadden geklonken. De autoriteiten in hoofdstad Kiev stellen dat in de nacht van donderdag op vrijdag meer dan dertig door Rusland afgevuurde raketten en drones zijn neergehaald. Die zouden tegelijkertijd richting Oekraïne zijn gelanceerd.

Burgemeester Vitali Klytsjko van Kiev, die eerder in de nacht melding maakte van twee afzonderlijke aanvalsgolven, schreef op Telegram dat er geen oproepen voor de reddingsdiensten zijn binnengekomen in de stad. (ANP)

In heel Oekraïne klinkt in de nacht van donderdag op vrijdag weer luchtalarm vanwege Russische luchtaanvallen op diverse steden. Onder andere Kiev, Cherkasy en Vinnytsia liggen onder vuur.

“Er zijn explosies in de stad. De luchtafweer werkt”, liet burgemeester van Kiev Vitali Klytsjko weten in een eerste reactie. Enige minuten voegde hij daaraan toe: “Nog meer explosies in de stad”.

Sinds begin mei heeft Rusland zo'n twintig raket- en drone-aanvallen op Oekraïense steden uitgevoerd. (Reuters)

Nederland en de andere landen die Oekraïne aan meer Patriot-raketten willen helpen, kijken daarvoor volgens ingewijden onder meer naar Griekenland. De Europese top in Moldavië heeft nog geen concrete toezeggingen opgeleverd en een andere beoogde Europese leverancier valt waarschijnlijk af, aldus premier Mark Rutte. Maar het overredingswerk gaat de komende dagen door, verklaarde hij na afloop.

De Patriots zijn ‘extreem succesvol’ in het neerschieten van Russische raketten, zei Rutte. Oekraïne heeft er dringend meer nodig om zich te beschermen tegen de golven van Russische luchtaanvallen. “Wij zijn druk bezig om druk te zetten op landen binnen Europa en ook daarbuiten die veel Patriot-systemen hebben om mee te gaan helpen.”

Rutte wilde niet zeggen op welke landen hij mikt, ‘want dan voelen ze zich onder druk gezet’ en dat zou volgens hem maar averechts werken. Veel mogelijke leveranciers zijn niet-Europese landen en waren dus niet bij de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap van donderdag in Moldavië. Maar ‘we gaan de komende dagen ook in het telefooncircuit verder om te kijken of we andere landen ook kunnen bewegen Patriots naar Oekraïne te sturen’, zei hij na afloop van de top. (ANP)

Nederland wil nog eens tientallen Leopard 1-tanks kopen om aan Oekraïne te leveren. Het kabinet wil die kopen van een Zwitsers bedrijf, zeggen betrokkenen. Het is nog wel zaak daarvoor de toestemming van de Zwitserse regering te verkrijgen, die tot dusver terughoudend is met medewerking aan wapenleveringen.

Zwitserland, dat zijn traditionele neutraliteit koestert, houdt zich zo veel mogelijk buiten het conflict met Rusland. Het houdt daarom de export van wapens die bedoeld zijn voor Oekraïne in principe tegen. (ANP)

De Navo-landen willen niet alleen zorgen dat Oekraïne de oorlog met Rusland wint, maar ook voorkomen dat Rusland zich kan herpakken om het later nog eens te proberen. Dat zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg na afloop van overleg in het Noorse Oslo. Besluiten over de manier waarop zijn volgens hem nog niet genomen. Die komen pas aan bod bij de top in de Litouwse hoofdstad Vilnius, volgende maand.

De aanwezige ministers, onder wie de Nederlandse minister Wopke Hoekstra, hebben onder meer gesproken over wapenleveranties. Het is volgens Stoltenberg de bedoeling dat de Oekraïense krijgsmacht uiteindelijk ‘volledig interoperabel’ wordt met die van de Navo-bondgenoten. Dat houdt in dat het land westerse wapens gaat gebruiken in plaats van de oude Sovjetwapens die er nu nog veel in gebruik zijn. Zo wordt het voor Navo-landen makkelijker om bij te springen. Dat acht Stoltenberg voor Oekraïne ook nodig om de huidige uitputtingsslag te kunnen volhouden en winnen.

Navo-lidmaatschap

Er zijn volgens Stoltenberg geen besluiten genomen over toetreding van Oekraïne tot de Navo. “Alle bondgenoten zijn het erover eens dat de deur van de Navo open blijft”, zei Stoltenberg. “En alle bondgenoten zijn het eens dat Oekraïne lid zal worden van de Navo.” Die overeenstemming is er al langer.

Volgens Stoltenberg is nu het belangrijkste dat Oekraïne een ‘soevereine en onafhankelijke staat’ blijft. Navo-landen moeten meerjarig steun blijven bieden in de vorm van financiering, maar ook militaire steun als munitie en onderdelen. De Navo moet op lange termijn laten zien ‘dat president Poetin dit niet kan uitzitten’, dat de ‘Russische cyclus van agressie doorbroken wordt’. “Ik ben ervan overtuigd dat we consensus zullen bereiken op de top in Vilnius.”

Zweden

Stoltenberg vertelde ook over de discussies rond de toetreding van Zweden tot de Navo. Vooral Turkije lag tot nu toe dwars omdat de Zweden onder meer te weinig zouden doen tegen terroristen van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK).

Volgens de secretaris-generaal heeft Zweden inmiddels maatregelen getroffen, en moet daarom met de pas herkozen president Recep Tayyip Erdogan overeenstemming gevonden kunnen worden. Ze praten daar binnenkort over in Ankara. Als Turkije akkoord is, zegt Stoltenberg erop te rekenen dat de andere dwarsligger Hongarije ook overstag gaat en de Zweedse toetreding officieel gemaakt kan worden. (ANP)

Rusland heeft in het Turkse Istanbul de registratie stopgezet van vrachtschepen die over de Zwarte Zee naar Oekraïense havens moeten gaan om Oekraïense landbouwproducten, vooral graan, veilig door de oorlogszone te loodsen. Dat heeft het betrokken Oekraïense ministerie donderdag gezegd.

In juli afgelopen jaar kwam de zogeheten graandeal op initiatief van Turkije en de Verenigde Naties tot stand. Onderdeel was dat ook Rusland bepaalde producten zou kunnen exporteren. Rusland heeft door sancties problemen met de financiering, verzekering, betaling en vervoer van exportproducten.

Coördinatiecentrum

In Istanbul is het coördinatiecentrum voor de uitvoering van de deal en de vier betrokken partijen werken daar samen aan de veilige corridor voor de vrachtschepen die varen op Oekraïense havens. Maar volgens Oekraïense zegslieden ligt de uitvoering van de overeenkomst weer stil. Half april waren er ook problemen door Russische bedenkingen in het coördinatiecentrum waardoor de deal stil even kwam te liggen. Er liggen op dit moment vijftig schepen met vrachtopdrachten in Turkse wateren in afwachting van toestemming en de tocht naar Oekraïne. Daar ligt 2,4 miljoen ton graan op vervoer naar de internationale markten te wachten.

Rusland is vorige maand morrend akkoord gegaan met de verlenging van de overeenkomst. Maar het Kremlin vindt nog steeds dat de eigen export in strijd met de gemaakte afspraken belemmerd wordt. De baas van de Russische Federale Veiligheidsdienst FSB, Aleksander Bortnikov, klaagde in een vraaggesprek met persbureau Tass donderdag bovendien dat de veilige corridors in de Zwarte Zee volgens hem worden misbruikt om de Russische kust aan te vallen. (ANP)

Taiwan heeft omgerekend 4,6 miljoen euro bijgedragen aan Litouwse reconstructieprojecten in Oekraïne. De Aziatische eilandstaat zegt het Oost-Europese land als ‘evenbeeld’ van zichzelf te zien. “We hebben allebei te maken met autocratische regimes die er niet voor terugdeinzen hun wereldbeeld met geweld op te leggen”, zei onderminister van buitenlandse zaken Roy Chun Lee.

Het geld wordt besteed aan het herstel van een school en een kinderopvanglocatie. Litouwen trekt daar zelf bijna 10 miljoen euro voor uit. Met de Taiwanese bijdrage wordt extra apparatuur gekocht die gebruikt kan worden in het onderwijs, meldt de Litouwse overheid.

De Taiwanese onderminister zei ook graag Europese hulp te willen als zijn eigen land ‘op een dag te maken krijgt met toenemende militaire intimidatie vanuit China’. De Chinese regering ziet Taiwan als eigen grondgebied en probeert het eiland internationaal te isoleren. Dat leidde in 2022 tot een botsing tussen China en Litouwen, nadat het EU-land de banden met Taiwan had aangehaald. (ANP)

Navo-chef Jens Stoltenberg pleit tijdens een Navo-top in Oslo voor veiligheidsgaranties voor Oekraïne zodra de oorlog voorbij is. “We moeten voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt, dat het patroon van Russische agressie tegen Oekraïne echt stopt”, aldus Stoltenberg.

Navo-kopstukken zijn het erover eens dat het voor Oekraïne duidelijk moet zijn wat het land na de oorlog van de Navo kan verwachten. Als de Navo in zou staan voor de veiligheid van Oekraïne, zou dat Rusland van toekomstige aanvallen op het land moeten weerhouden.

Stoltenberg stelt een fonds voor van 500 miljoen euro per jaar waarmee Oekraïne de strijdkrachten kan moderniseren, zodat die voldoen aan de standaard van Navo-landen. Ook de Litouwse president Gitanas Nauseda pleit voor compensatie voor Kiev zolang Oekraïne geen Navo-lid is.

Oekraïne hoopt lid te worden van de Navo. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt om een ‘duidelijke boodschap’ tijdens een Navo-top in juli over het toekomstige toetreden van Oekraïne. Kiev pleit er al langer voor om versneld lid te worden van de Navo zodra de oorlog voorbij is. Om een nieuw lid toe te laten, moeten alle huidige Navo-leden unaniem instemmen met toetreding van een land. Een land kan niet tot de Navo toetreden zolang het in oorlog verkeert.

Volgens Navo-diplomaten zijn sommige leden terughoudend met het doen van toezeggingen over wanneer precies Kiev tot de Navo kan toetreden en kiezen zij liever voor bilaterale afspraken met Oekraïne zolang zij geen lid zijn. Als Oekraïne Navo-lid zou worden, valt het land onder bescherming van artikel 5 van de Navo. Dat artikel bepaalt dat een aanval op een Navo-lid wordt gezien als een aanval tegen de hele alliantie. Met name de Verenigde Staten zouden niet verder willen gaan dan de belofte die zij in 2008 aan Kiev hebben gedaan dat Oekraïne ooit lid kan worden. (ANP)

Nederland bekijkt of het nog meer Patriot-luchtafweerraketten of onderdelen daarvoor naar Oekraïne kan sturen. De bondgenoten van Oekraïne moeten het land dringend van meer luchtafweergeschut voorzien, zei premier Mark Rutte bij aankomst op de Europese top in Moldavië. Hij hoopt andere landen ook over te halen om Oekraïne Patriots te leveren.

Nederland heeft samen met Duitsland al een Patriot-systeem geleverd. Nederland nam twee lanceerinrichtingen en een aantal raketten voor zijn rekening. Maar de Russische luchtaanvallen op militaire en civiele doelen houden aan, en ook voor het voorgenomen tegenoffensief van Oekraïne is luchtverdediging belangrijk.

“Wij kijken heel goed wat wij nog kunnen doen”, zei Rutte op de top in een Moldavisch wijndomein op een paar kilometer van Oekraïne. Maar “je kunt niet alles wat je hebt leveren”. Nederland heeft de geavanceerde raketten ook nodig om het eigen luchtruim, bijvoorbeeld boven de haven van Rotterdam, te bewaken.

De ‘Patriot-coalitie’ van landen die Oekraïne van de raketten voorziet, ‘moeten we uitbreiden’, onderstreepte Rutte. “Er zijn natuurlijk meer landen die Patriots hebben en die nog niet leveren.” Dat zal hij op de top van de Europese Politieke Gemeenschap, een forum voor bijna vijftig Europese leiders, aansnijden. (ANP)

Als het minder goed zou gaan voor Oekraïne in de strijd tegen Rusland moet Europa volgens premier Mark Rutte niet afhaken, maar juist meer humanitaire, financiële en militaire steun geven. Dat is de belangrijkste boodschap die Rutte in zijn speech voor de bijna vijftig Europese leiders op een top in Moldavië meegeeft, zei hij zelf bij aankomst.

Het is ‘onvermijdelijk’ dat Oekraïne ergens in de komende maanden tegenslagen moet incasseren, betoogde Rutte bij het Mimi-wijnkasteel in het dorp Bulboaca, waar de top van de zogeheten Europese Politieke Gemeenschap plaatsvindt. Dat er een moment komt van ‘oei, de Russen hebben een goede zet gedaan’, vreest hij. Juist dan moet Europa ferm achter Oekraïne blijven staan.

In sommige landen neemt de steun voor Oekraïne onder de bevolking geleidelijk af. Maar volgens Rutte niet in Nederland. “Ik ben zo trots op ons land”, zei hij, erop wijzend dat dit conflict gaat over waarden en veiligheid. Rutte spreekt op de openingsceremonie, net als de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. (ANP)

Oekraïne is nog niet tevreden met de training die Oekraïense piloten binnenkort van onder meer Nederland krijgen om met F-16’s te vliegen. "Als we er een paar hebben, dán zijn we blij", zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky bij aankomst op een Europese top in Moldavië.

Oekraïne vraagt al lang dringend om moderne westerse gevechtsvliegtuigen om de strijd om het luchtruim niet van het Russische invasieleger te verliezen. Nederland en een groep andere landen willen komende zomer beginnen met het trainen van Oekraïense piloten. Dat is een eerste stap, zei defensieminister Kajsa Ollongren eerder. Het is volgens haar logisch om vervolgens te kijken of bijvoorbeeld Nederland de gevechtsvliegtuigen ook aan Oekraïne kan leveren.

Zelensky zal op de top van de Europese Politieke Gemeenschap in Moldavië, waar een kleine vijftig Europese leiders bijeen zijn, “spreken met enkele partners over de straaljagercoalitie", zei hij bij aankomst. “En over de Patriot-coalitie. Dat is ons nieuwe initiatief, dat we heel erg nodig hebben.” Ook de Patriots, waarvan één batterij door Nederland en Duitsland aan Oekraïne is geleverd, spelen een belangrijke rol in het afslaan van Russische luchtaanvallen.

Ook Rutte zal op de top de vorderingen van de F-16-coalitie met medestanders bespreken, zeggen diplomaten. Maar zij verwachten niet dat nieuwe landen al op de top zullen aankondigen zich ook aan te sluiten. (ANP)

De president van Oekraïne Volodymyr Zelensky is gearriveerd in Moldavië om deel te nemen aan een bijeenkomst met bijna vijftig Europese leiders. De top van de zogenoemde Europese politieke gemeenschap is een signaal aan Rusland van Europese eenheid.

Zelensky werd verwelkomd door de Moldavische president Maia Sandu. Hij zal de regeringsleiders en staatshoofden tijdens de openingsceremonie van de top in het Mimi-kasteel in Bulboaca toespreken. Ook premier Mark Rutte houdt een speech.

De tweede EPC-top, een initiatief van de Franse president Emmanuel Macron dat vorig jaar in Praag werd afgetrapt, wordt met opzet in Moldavië gehouden. Het straatarme en zich door Rusland bedreigd voelende landje vroeg vorig jaar kort na de Russische invasie in Oekraïne net als dat land het EU-lidmaatschap aan.

Zowel de bijeenkomst zelf als de plek waar de top wordt gehouden heeft een hoge symbolische waarde. Het wijnkasteel ligt hemelsbreed nauwelijks 20 kilometer van de grens met Oekraïne. Sandu benadrukte dat Europa ook opnieuw haar steun aan Oekraïne zal uitspreken. (ANP)

Bij een nieuwe Russische aanval op Kiev zijn in de nacht van woensdag op donderdag zeker drie doden, onder wie twee kinderen, en een onbekend aantal gewonden gevallen. Het is de dodelijkste aanval van de afgelopen maand.

Volgens het militaire bestuur van de stad had de aanval plaats aan de oostelijke kant van de hoofdstad, in het stadsgedeelte Desnyanskyi. Ook raakten flatgebouwen en een medische kliniek beschadigd.

Nadat eerder deze week een vrouw was omgekomen toen ze vanaf haar balkon naar een luchtaanval stond te kijken, hebben de autoriteiten van Kiev er bij de inwoners op aangedrongen om in schuilkelders of op andere veilige locaties te blijven.

De luchtverdediging van Oekraïne slaagt er weliswaar steeds beter in om de Russische drones en raketten te onderscheppen, maar in sommige gevallen veroorzaakt het vallende puin grote schade aan gebouwen, met doden en gewonden tot gevolg. Vooralsnog wijst het erop dat ook de laatste slachtoffers werden getroffen door vallend puin. (Redactie)

De Amerikaanse regering gaat Oekraïne meer militaire steun aanbieden om Russische aanvallen af te weren. Het ministerie van fefensie in Washington voorziet militair materieel ter waarde van nog eens 300 miljoen dollar (281 miljoen euro).

Het nieuwe pakket bevat onder meer luchtverdedigingssystemen en munitie voor de verschillende wapensystemen die eerder al door Washington aan Kiev werden geleverd.

Volgens de cijfers van het Pentagon hebben de VS sinds het begin van de oorlog al voor ongeveer 37,6 miljard dollar (35,2 miljard euro) militaire hulp verstrekt of toegezegd. (Belga)

De baas van het huurlingenleger Wagner heeft aanklagers gevraagd een onderzoek in te stellen naar topfiguren bij het Russische ministerie van defensie. Jevgeni Prigozjin wil dat wordt uitgezocht of zij zich voor en tijdens de oorlog in Oekraïne schuldig hebben gemaakt aan misdaden.

De huurlingenleider zegt meerdere instanties per brief te hebben benaderd. Prigozjin maakt zijn schriftelijke verzoek niet openbaar ‘omdat de opsporingsdiensten dit afhandelen’. Het is nog onduidelijk welke strafbare feiten volgens hem zijn gepleegd bij het ministerie van defensie. Dat departement heeft nog niet gereageerd. (ANP)

Lees ook: Wagner-baas hekelt luxeleventje Russische elite. ‘Dit kan alleen maar leiden tot een revolutie’

Rusland stelt het laatste grote oorlogsschip van Oekraïne maandag te hebben vernietigd. De Russische luchtmacht zou het schip genaamd Joeri Olefirenko met een precisieaanval hebben verwoest, zeggen de Russische autoriteiten woensdag.

Het schip was ten tijde van de veronderstelde aanval gestationeerd in de haven van Odessa, in het zuiden van Oekraïne. De bewering kan niet onafhankelijk worden geverifieerd. Oekraïense autoriteiten hebben het bericht nog niet bevestigd. (ANP)

 Rusland gaat honderden kinderen evacueren uit plaatsen aan de grens met Oekraïne. De veiligheidssituatie in de westelijke regio Belgorod zou steeds verder verslechteren. "De eerste driehonderd kinderen worden vandaag overgebracht naar Voronez", zei gouverneur Vjatsjeslav Gladkov via berichtendienst Telegram.

Gladkov sprak in zijn bericht over de verslechterende situatie in de Russische grensplaats Sjebekino. Die plaats zou in een week tijd zeker drie keer zijn bestookt met artillerie, met schade en slachtoffers tot gevolg. De gouverneur deelde een foto van uitgebrande auto's in de buurt van een speeltuin en een raket die is neergekomen op een weg.

Aanvallen beperken zich niet tot het grensgebied. De Russische hoofdstad Moskou was dinsdag het doelwit van een aanval met drones. Russische media berichten dat onbemande vliegtuigjes onder meer zijn neergehaald in de buurt van een buitenhuis van president Vladimir Poetin, al is onduidelijk of dat pand ook het doelwit was.

Poetin omschreef de drone-aanval op Moskou als een poging angst te zaaien. Oekraïne ontkende de drones te hebben gestuurd. (ANP/RTR/AFP)

Bij een olieraffinaderij in de Russische regio Krasnodar is een grote brand uitgebroken die waarschijnlijk is veroorzaakt door een drone, meldt de gouverneur van de regio op Telegram. Er zijn volgens hem geen slachtoffers gevallen. Krasnodar, een gebied met veel olie-industrie, ligt ten oosten van het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim.

Vorige week richtten twee drones nog materiële schade aan in de stad Krasnodar. En begin deze maand werd volgens het Russische staatspersbureau TASS de nabijgelegen olieraffinaderij in het plaatsje Ilski getroffen door een drone, waarop een opslagtank in brand vloog.

In de nacht van maandag op dinsdag was de Russische hoofdstad Moskou nog het doelwit geweest van droneaanvallen. Alle acht drones zouden zijn neergehaald. Wel was er volgens de burgemeester lichte schade aan twee gebouwen en vielen er twee gewonden. Rusland houdt Oekraïne verantwoordelijk voor de aanvallen, Kiev ontkent. (Belga)

Rafael Grossi, het hoofd van het Internationale Atoomenergieagentschap (IAEA), heeft dinsdag verschillende veiligheidsmaatregelen voorgesteld ter bescherming van de Zuid-Oekraïense kernsite in Zaporizja. Die kerncentrale is al maanden belegerd door Russische troepen.

“Er mogen geen aanvallen van eender welke aard plaatsvinden tegen de centrale, in het bijzonder niet tegen de reactoren, de opslag van gebruikte brandstof, of tegen andere kritieke infrastructuur of personeel”, zei Grossi dinsdag tijdens een vergadering van de VN-Veiligheidsraad in New York.

Hij riep Rusland en Oekraïne op om de regels te volgen om zo te verhinderen dat radioactieve stoffen zouden vrijkomen. Bovendien mag Zaporizja niet worden gebruikt als militaire basis of als opslagplaats voor wapens zoals tanks of artillerie die vanuit de centrale zouden kunnen worden ingezet. Ook moet de externe stroomvoorziening worden gewaarborgd en moet de centrale worden beschermd tegen sabotage.

Sinds maart 2022 is de centrale in handen van Russische strijdkrachten. Door gevechten in de buurt van Zaporizja afgelopen zomer werd gevreesd voor een nucleaire ramp. De zes eenheden werden daarom stilgelegd en worden nu enkel nog gekoeld. (Belga)

Oekraïne mag Rusland aanvallen als zelfverdediging, vindt de Britse regering. Volgens de Britse minister van buitenlandse zaken James Cleverly heeft Oekraïne principieel het recht om uit zelfverdediging buiten zijn eigen grondgebied toe te slaan, om het de Russen moeilijk te maken Oekraïens grondgebied te treffen.

“Legitieme militaire doelen buiten de eigen grens maken deel uit van het recht op zelfverdediging van Oekraïne”, zei Cleverly tijdens een persconferentie met zijn Estse ambtgenoot in de Estse hoofdstad Tallinn. Hij wilde echter geen commentaar geven op de drones die recent op de Russische hoofdstad Moskou terechtkwamen. “Ik heb geen details en ik ga niet speculeren over de aard van de droneaanvallen op Moskou”, zei hij. (ANP)

De droneaanvallen op Moskou afgelopen nacht waren volgens president Vladimir Poetin een poging om Rusland bang te maken en te provoceren. Het was volgens hem een aanval op burgerdoelen. Rusland houdt Oekraïne verantwoordelijk voor de aanvallen, al wordt dat door Kiev ontkend.

De Russische luchtafweer heeft ‘naar tevredenheid’ gewerkt, zei de president, maar wordt wel versterkt. Verder zou een aanval zijn uitgevoerd op het hoofdkwartier van de Oekraïense militaire inlichtingendienst.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat de droneaanvallen reden zijn om met de ‘hardst mogelijke maatregelen’ te reageren. (ANP)

Als de Russische president Vladimir Poetin naar Zuid-Afrika komt voor de top van de BRICS-groep, geniet hij diplomatieke onschendbaarheid. Volgens de Zuid-Afrikaanse autoriteiten geldt dat voor alle aanwezigen. Het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC) heeft een arrestatiebevel tegen Poetin uitgevaardigd vanwege de oorlog in Oekraïne.

Donderdag en vrijdag komen in Kaapstad ministers van buitenlandse zaken uit Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika samen. In augustus is een vergelijkbare top van de regeringsleiders. Voor beide bijeenkomsten geldt de onschendbaarheid. Het doel is dat de aanwezigen ‘de conferentie en degenen die die bijwonen beschermen’, zegt Zuid-Afrika.

Poetin is uitgenodigd voor de top in augustus. Het Kremlin zegt een afvaardiging naar de BRICS-top te sturen op ‘gepast niveau’, maar bevestigt niet dat de president zal komen. Gevraagd naar de mogelijkheid dat Poetin aangehouden kan worden, aangezien Zuid-Afrika lid is van het ICC, zei zijn woordvoerder Dmitri Peskov wel garanties te willen. “Natuurlijk rekenen we er ten minste op dat partnerlanden zich bij zo’n belangrijke bijeenkomst niet laten leiden door dit soort illegale besluiten.” (ANP)

De burgemeester van Moskou, Sergej Sobjanin, zegt dat de Russische hoofdstad dinsdag het doelwit is geweest van een droneaanval. Deze heeft volgens hem lichte schade veroorzaakt aan gebouwen en geen ernstig gewonden tot gevolg gehad.

“Deze ochtend, bij zonsopkomst, heeft een droneaanval lichte schade veroorzaakt aan verschillende gebouwen. Alle hulpdiensten van de stad zijn ter plaatse”, aldus de burgemeester van Moskou op Telegram. Gouverneur Andrej Vorobjov van de gelijknamige regio meldt via hetzelfde platform dat meerdere drones op weg naar Moskou zijn neergehaald.

Het is niet duidelijk wie achter de aanval zit. De hoofdstad ligt op ruim 1000 kilometer van Oekraïne en is zelden aangevallen sinds het begin van de Russische invasie in het buurland. Het Kremlin zei begin mei twee drones te hebben neergehaald die Oekraïne wilde gebruiken voor een aanslag op de Russische president Vladimir Poetin. Kiev ontkende betrokkenheid bij die vermeende aanval. (ANP)

Voor de derde keer binnen 24 uur heeft Rusland de Oekraïense hoofdstad Kiev bestookt met luchtaanvallen. Daarbij zijn volgens burgemeester Vitali Klytsjko een dode en drie gewonden gevallen.

In verschillende wijken in de stad loeiden de sirenes van het luchtalarm. ‘Een massale aanval!’, zo schreef de burgemeester op de Telegram-berichtenapp. ‘Verlaat je schuilplaatsen niet.’

Hoewel het luchtverdedigingssysteem zeker 20 aanvallen met drones wist af te slaan, werden verschillende gebouwen in de hoofdstad getroffen door vallend puin, waaronder in de historische wijken Podil en Pecherskyi. Daarbij werd ook een flatgebouw geraakt, waarna brand uitbrak. De twee bovenste verdiepingen van het gebouw zijn verwoest en reddingswerkers zoeken naar mogelijke slachtoffers onder het puin.

Klytsjko zei dat ten minste één persoon was overleden, één in het ziekenhuis was opgenomen en nog twee anderen gewond waren geraakt.

De aanvallen van dinsdag waren alweer de zeventiende luchtaanval van Rusland op de hoofdstad deze maand. (Trouw)