Pluto is klaar voor eerste close-up

De New Horizons-sonde is al 9 jaar onderweg. Vanmiddag om 13:50 uur komt zijn missie tot een hoogtepunt. Na een 4,76 miljard kilometer lange reis schiet de 2,5 meter grote sonde op luttele 12.500 kilometer de dwergplaneet aan de uiterste rand van ons zonnestelsel voorbij. De beelden zullen de harten van wetenschappers, maar ook publiek veroveren.

Koud en donker
Ze zullen een donkere en stijfbevroren miniwereld tonen, bedekt met methaan- en stikstofijs, en met een atmosfeer. Misschien zijn er zelfs wel vulkaanachtige activiteiten van water en exotische vloeistoffen te zien. Of stromen er rivieren van vloeibaar neon. Om de planeet heen draaien minimaal vijf rotsachtige manen, waarvan de grootste (Charon) ongeveer half zo groot is als Pluto zelf. Wetenschappers verwachten verrast te worden.

Het in kaart brengen van Pluto is om meerdere redenen bijzonder. Toen New Horizons op 19 januari 2006 werd gelanceerd, was Pluto de allerlaatste planeet van het zonnestelsel die nog nooit van dichtbij was gezien. De grote onbekende. Inmiddels wordt het ijzige hemellichaam tot de dwergplaneten gerekend, tegen de zin van sommige wetenschappers.

Alan Stern
Trouw sprak vorige maand met Alan Stern, leider van de ruimtemissie naar Pluto. "De afgelopen maanden zijn voor iedereen in het New Horizons-team extreem druk geweest. We zijn bezig met het aansturen van de sonde en het plannen van de missie, vooral de korte periode dat we in de buurt van Pluto zijn."

Omdat de ontmoeting van New Horizons zo kort is - hooguit een paar uur - heeft de planning ervan jaren in beslag genomen, vertelt Stern. "Je bent gebonden aan allerlei technische beperkingen. Bijvoorbeeld hoe snel de sonde kan draaien, en hoeveel data je tegelijkertijd kunt opslaan, en op welk punt je een bepaald instrument het beste kunt gebruiken. Dat ene puntje licht wordt door onze lenzen in de loop van enkele weken opeens een echte wereld. Het is al lang geleden dat zoiets gebeurd is."

Stern vergelijkt dat magische moment met een cadeautje onder de kerstboom. "Ik hoop niet op een specifieke ontdekking. Ik wil dat pakketje gewoon zo snel mogelijk uitpakken. Dát is het allerbelangrijkste."

Bijnamen
De beelden die de ruimtesonde de afgelopen weken en dagen terug naar de aarde stuurde laten nog veel aan de verbeelding over. Ze tonen niet veel meer dan een grijs bolletje met wat vage vlekken erop, die al bijnamen kregen als 'het hart', 'de walvis' en 'de donut'.

De kraters en bergen op de verre dwergplaneet zullen uiteindelijk officiële namen krijgen, waarschijnlijk gerelateerd aan ontdekkingsreizen of aan de onderwereld - Pluto was de Romeinse god van het dodenrijk.

In de afgelopen maanden kon iedereen via internet meehelpen met het samenstellen van de lijst met namen. Pluto-ontdekker Clyde Tombough, Luke Skywalker en Han Solo uit Star Wars en Smaug uit The Lord of the Rings staan op de lijst met mogelijke namen.

En dan
Nasa stelde vandaag al vast dat Pluto iets groter is dan tot nu toe werd aangenomen. De straal van de dwergplaneet bedraagt 1185 kilometer, 32 tot 48 kilometer meer dan gedacht.

Pas na middernacht wordt weer een levensteken van de New Horizon verwacht. Vandaag houdt de sonde zich slechts bezig met het maken van foto's en het doen van metingen. Tegelijkertijd naar Pluto kijken en gegevens naar de aarde sturen lukt niet. We zullen dus nog even geduld moeten hebben voor we weten hoe Pluto er van dichtbij uitziet.