Personeelstekort in de zorg is in een jaar tijd bijna verdubbeld

Het personeelstekort is al jaren een van de grootste problemen in de zorgsector. De stijging van het aantal vacatures laat zien dat het probleem nog lang niet is verholpen. De cijfers van het UWV geven geen volledig beeld van de arbeidsmarkt, maar zijn wel een goede indicatie. De uitkeringsinstantie telt alle vacatures op haar eigen site Werk.nl. Die zijn zowel afkomstig van werkgevers die direct een advertentie op de site plaatsen als van andere vacaturesites.

Het grootste tekort zit bij de verpleegkundigen en verzorgenden die ouderen medische hulp aan huis geven en in verpleeghuizen werken. Vooral de laatste jaren weten de roostermakers niet hoe zij de gaten moeten vullen. Personeel dat wel op de rol staat, moet vaak extra diensten draaien en een stapje harder lopen.

Zoals het nu gaat, kan het niet langer, zegt het zorgpersoneel dat in september meedeed aan een ledenraadpleging van de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN). 85 procent van de 17.000 leden geeft in het onderzoek aan last te hebben van de personeelstekorten en de werkdruk die dat oplevert. Zij komen ook met een oplossing voor de korte termijn: flink snoeien in de overbodige regels. Als iemand nu een kopje thee wil, moet er dertien keer in het registratiesysteem worden geklikt, stelt V&VN.

Werkdruk

Uit protest vult een deel van het verplegend personeel vandaag geen overbodige formulieren meer in. Een sympathieke actie, vinden de werkgeversverenigingen Actiz en BTN. “Maar het probleem is groter dan de administratieve last alleen”, zegt woordvoerder Maarten Oosterkamp van BTN. “Verplegers en verzorgers worden overvraagd doordat zij meer zorg moeten bieden die ook nog complexer is.”

Dat heeft te maken met de vergrijzing en het kabinetsbeleid om ouderen langer thuis te laten wonen. Die ouderen hebben ook nog eens meer en complexere zorg nodig.

De hoge werkdruk is een belangrijke reden dat de uitstroom in de zorg relatief hoog is. Werkgevers willen de uitstromers graag terug om de tekorten op te vullen. “Van de groep mensen die de ouderenzorg verlaat, wil meer dan 60 procent niet meer terugkeren naar de sector”, zegt woordvoerder Evedien Tukkers van Actiz. Toch zeiden de uitstromers het werk zelf wel leuk te vinden. Het was vooral de werkdruk waar zij moeite mee hadden.

De hoge werkdruk is ook terug te zien in het ziekteverzuim, stelt zorgdirecteur Jef Mol van Zorggroep Elde. “Werknemers raken gefrustreerd door de omstandigheden waarin zij moeten werken. Maar nu er extra geld naar de zorg gaat, kunnen we daar op inspelen. Mensen vinden korte diensten bijvoorbeeld niet fijn. Dan moeten ze direct rennen en zijn ze alleen maar druk bezig. Nu kunnen we de diensten weer verlengen. Dat geeft een beetje lucht. Daarnaast nemen we een groep nieuw personeel aan.”

De komende jaren zijn er tot 125.000 extra medewerkers in de zorg nodig. Mol beseft dat het een moeilijke klus wordt zoveel nieuwe mensen binnen te halen. De laatste jaren levert een vacature minder reacties op dan vroeger. “Al komt er op sommige functies meer respons dan op andere. De gewone verpleeghuiszorg is minder populair. De revalidatieafdeling en het hospice bijvoorbeeld weer wel.” Dat kan volgens Mol komen doordat daar meer tijd is om de patiënt aandacht te geven.

Wijkverpleegkundige onmisbaar voor de zorg in de buurt

De wijkverpleegkundige is allang niet meer de zuster die billen wast. Omdat ouderen langer thuis wonen heeft zij zwaardere cliënten. Door vergrijzing en vervroegde ontslagen uit het ziekenhuis, zijn het er bovendien meer. Ook krijgt zij steeds meer sociaal-maatschappelijke taken, bijvoorbeeld het signaleren van schulden of psychische problemen. De wijkverpleegkundige is daarmee een onmisbare schakel geworden voor de zorg in de buurt. Maar ze voelt zich niet altijd serieus genomen, door al die formulieren die ze moet invullen en de enorme werkdruk die zij ervaart. Is de wijkverpleging klaar voor de toekomst?

Trouw loopt een week mee bij de Vierstroom in Gouda.

Als u iets kwijt wilt over de wijkverpleging, kunt u iedere dag tussen 12-13 uur terecht op De Baan 325 in het centrum van Gouda of een mail sturen naar popup@trouw.nl.

Vrijdag om 15.00 uur zal de pop-upredactie verpleegkundige Volker Coenraads interviewen over zijn werk. Heeft u vragen over zijn werk als man in een vrouwenwereld? Stel deze morgen tijdens de livestream op onze Facebookpagina.