Peilingen zaten er nog nooit zo ver naast

De peilers zaten er voor de PVV zo'n 5 zetels naast. Beeld ANP
De peilers zaten er voor de PVV zo'n 5 zetels naast.Beeld ANP

Niet eerder zaten de peilingen er zoveel zetels naast als gisteravond. Tijdens de verkiezingen van 2010 waren nog zestien tot achttien zetels aan verkeerde partijen toegekend, nu zaten ze er 24 tot 28 zetels naast.

Redactie Politiek

Dat ligt vooral aan de VVD en PvdA, die voor zó'n grote verassing zorgden, dat ook van de rest van de zetelverdeling niets meer klopte. Maurice de Hond had de VVD en PvdA vier tot vijf zetels te weinig toegekend, TNS Nipo zat er bij beide partijen zelfs zes zetels naast. Maar ook de SP had zich in de peilingen te rijk gerekend: de partij van Roemer had gemiddeld zo'n zes zetels meer dan het werkelijke aantal.

De zogenoemde gordijnbonus van de PVV - kiezers die bij onderzoeken niet willen toegeven dat ze op de partij van Wilders stemmen, maar dat in het stemhokje wel doen - is vanaf gisteren verleden tijd. Bij de vorige verkiezingen had de partij van Wilders elke keer een stuk meer zetels dan verwacht in de peilingen. Nu kreeg de partij door de peilers zo'n vijf zetels te veel toegekend.

Peilverbod
Het is gissen waarom Maurice de Hond, TNS Nipo en Ipsos Synovate er zoveel zetels naast zaten. De peilingen lagen afgelopen dagen al onder vuur, omdat ze te talrijk zouden zijn en in de media te veel aandacht zouden krijgen. Er werd zelfs opgeroepen tot een peilverbod in de periode voor de verkiezingen, zoals in verschillende Europese landen al het geval is.

Maar het kan ook zijn dat de grote groep zwevende kiezers - ongeveer 40 procent, althans volgens de peilers - gisteren pas in het stemhokje de knoop heeft doorgehakt. De laatste peilingen stammen van dinsdag.

Maurice de Hond zelf wijt het grote verschil tussen zijn peiling en de verkiezingsuitslag aan het strategische gedrag van de kiezer. Op het effect daarvan heeft hij altijd al gewezen, aldus De Hond in een reactie op Twitter.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden