Partijen willen opheldering over rol AIVD in PRISM-schandaal

Vanmorgen schreef De Telegraaf dat 'ook de AIVD op internet meekijkt' door via een achterdeur gebruik te maken van PRISM. Als de AIVD een Amerikaans mailadres opgeeft als verdacht, is binnen vijf minuten (via PRISM, red) alles bekend, zegt een AIVD-agent. PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt weet dat de AIVD verzoeken indient bij de Amerikaanse collega's, maar wil niet dat Nederland meedoet aan het structureel bespioneren van burgers.

Ook minister Ronald Plasterk is tegen het grootschalig meekijken via internet. "Het kan nooit zo zijn dat de overheid maar rond kan shoppen op internet", zei hij vorige week nadat het PRISM-schandaal zich ontvouwde. "Privacy is een grondrecht."

De verontwaardiging van Plasterk vindt SP-Kamerlid Van Raak niet helemaal geloofwaardig. "Natuurlijk was de minister op de hoogte", zei hij op Radio 1. "Je laat de AIVD informatie opvragen via een bepaald systeem. Dan weet je toch dat dat systeem bestaat?"

Recourt vindt dat 'te makkelijk'. "Het enige dat we weten is dat de Nederlandse geheime dienst af en toe iets vraagt aan de Amerikaanse geheime dienst."

De Amerikaanse manier van werken kan vervelende gevolgen hebben voor Nederlandse burgers, legt Van Raak uit. "Je kunt zeggen: als je niks te verbergen hebt, wat klaag je dan? Maar deze datagegevens worden gebruikt voor datamining. Daarbij wordt niet gekeken naar persoonlijke kenmerken, maar naar algemene kenmerken. Zo kan het gebeuren dat je als Nederlander terecht komt op een Amerikaanse terrorismelijst. En dat kan grote gevolgen hebben."

Van Raak vermoedt dat in Nederland vergelijkbare systemen als PRISM actief zijn. "Er is een geheime aanbesteding gedaan", zegt Van Raak. "Dat is gewonnen door een bedrijf dat zijn oorsprong vindt in de Israëlische geheime dienst. Het kan zijn dat wij exact hetzelfde doen als de Amerikanen."

D66 wil via een hoorzitting met deskundigen meer te weten komen over de handelingen van de AIVD. "Niemand weet wat de AIVD wel en niet doet", zegt Kamerlid Kees Verhoeven. "Maar er moet toch wel enige controle op zijn. Als de overheid maar iedereen kan aftappen, komt de discussie over in wat voor wereld we willen leven."

Parlementaire controle op de AIVD vindt plaats in de zogeheten commissie 'stiekem', waarin alle fractieleiders zitting hebben. Zoals de naam al zegt, wordt over onderwerpen die in deze commissie zijn behandeld niet in het openbaar gesproken.

Ook GroenLinks wil weten tot hoe ver de oren en ogen van de AIVD reiken. "Als al onze e-mails, chats en telefoontjes afgeluisterd kunnen worden omdat bijna alle softwareontwikkelaars en elektronicafabrikanten meewerken, wil ik graag weten waar de AIVD meeluistert," zegt Liesbeth van Tongeren.

De digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom wil dat de AIVD direct stopt met het gebruik van PRISM. "We zijn geschokt dat de Nederlandse veiligheidsdiensten ook toegang hadden tot dit digitale sleepnet dat de Amerikaanse overheid in het geheim heeft uitgerold over miljoenen onverdachte burgers", zegt Simone Halink, surveillance-expert van Bits of Freedom. "We moeten precies weten wat hier gebeurt en willen dat de Minister zo snel mogelijk actie onderneemt om dit afluisterschandaal te stoppen."

Volgens Bits of Freedom krijgen de Nederlandse geheime diensten er met PRISM een 'enorm aantal afluistermogelijkheden bij en omzeilen zij de wettelijke regels die op hen van toepassing zijn'.

undefined