OPINIE
Overheid moet extra banen creëren voor mensen met een arbeidsbeperking
De meeste mensen met een handicap of chronische ziekte willen werken, maar kunnen geen baan vinden. De overheid heeft een voorbeeldrol en moet de banenafspraak nakomen, schrijven Illya Soffer, directeur van (Ieder)in, en Jan de Vries, voorzitter van CNV Connectief.
Werkgevers bij de overheid en in het bedrijfsleven spraken daarom af 125.000 extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking: de banenafspraak. Drie jaar onderweg valt er nog een hoop te verbeteren.
In plaats van met oplossingen te komen, lijken werkgevers bij de overheid van hun deel van de afspraak af te willen. Terwijl het enorme verschil tussen mensen met en zonder beperking op de alles behalve inclusieve arbeidsmarkt, hoognodig moet worden verkleind.
Door de lage arbeidsdeelname van mensen met een beperking of aandoening, heeft een groot deel van hen een structureel laag inkomen. Ook degenen met een goede opleiding. De groep die geen werk kan vinden, zegt de sociale contacten met collega's en de voldoening die werk geeft te missen. In verschillende onderzoeken geven velen aan meer te lijden onder het sociale isolement, dan onder hun beperking of aandoening. Een baan hebben gaat over veel meer dan alleen het inkomen.
Het sociaal akkoord van 2013 is een eerste stap in de juiste richting. Daarin is afgesproken dat de marktsector de komende jaren 100.000 extra banen voor mensen met een beperking realiseert, de overheid 25.000. Worden die doelstellingen niet gehaald, dan kan een (dwingend) quotum worden ingesteld. Het bedrijfsleven loopt voor op schema. De overheid daarentegen loopt schrikbarend achter. Het totale aantal banen voor mensen met een beperking bij de overheid daalde zelfs sinds het begin van de afspraak. Het quotum komt in zicht.
Open brief
Reden voor het Verbond Sectorwerkgevers Overheid (VSO) om in een open brief aan informateur Gerrit Zalm te schrijven dat de banenafspraak op de schop moet. Niet om meer banen te realiseren of op zijn minst de gemaakte afspraken na te komen, maar om de afspraak 'evenwichtiger' te maken voor de overheidssector. Dat is opmerkelijk want het verbond van overheids- en onderwijswerkgevers is namens de overheid betrokken bij de banenafspraak. Desondanks klaagt het VSO nu dat die oneerlijk zou zijn, omdat de overheid naar verhouding meer banen moet realiseren dan de marktsector en omdat de Quotumwet ongewenste effecten heeft, zo voorspelt het verbond.
De overheid heeft een voorbeeldrol, ook als werkgever. Waarschuwen voor ongewenste effecten nu de gemaakte afspraken niet uitkomen, is onnodige bangmakerij en niet fair richting de mensen die zijn aangewezen op de banenafspraak om een kans te maken op de arbeidsmarkt.
Waarom blijft de overheid zo schrikbarend achter bij het nakomen van deze afspraak? Daar moet de discussie over gaan. Pogingen om invloed uit te oefenen op de formatie moeten dan ook gaan over hoe de banenafspraak wel kan worden nagekomen. Pleiten voor het afzwakken van een afspraak die even niet uitkomt, past niet bij een betrouwbare overheid. Dezelfde overheid eist immers van mensen met een uitkering dat zij zich aan de afspraken houden en beboet hen als zij dat niet doen.
Het is een taak van de overheid te stimuleren dat mensen met een beperking kunnen meedoen in de samenleving, en dus ook op de arbeidsmarkt. Daarvoor is de banenafspraak hard nodig. We gaan ervan uit dat informateur Zalm en de onderhandelaars ervoor zorgen dat de afspraken worden nagekomen, zodat mensen met een beperking eindelijk aan het werk kunnen.
Illya Soffer is directeur bij (Ieder)in, netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Jan de Vries is voorzitter van CNV Connectief, vakvereniging voor onderwijs, overheid, publieke diensten en zorg & welzijn.
Lees ook: Werkgevers willen arbeidsbeperkten zonder beperkingen
