Ouderen de dupe
Ondanks alle kritiek, de beloften van met name het CDA en de urenlange debatten in de Tweede Kamer blijken de afgelopen jaren minima en mensen die zorg nodig hebben, steeds meer aan koopkracht te verliezen. Dat betekent dat met name zorgbehoevende AOW'ers enorm de dupe zijn. Eind 2003 bleek al uit berekeningen uitgevoerd door het Nibud in opdracht van de ouderenorganisaties dat alleenstaande thuiswonende AOW'ers die zorg nodig hebben bijna 3 procent aan hun toch al minimale koopkracht verliezen. En dat die minimaal is, bleek wel uit berekeningen van het Nibud dat deze groep na het doen van de allernoodzakelijkste uitgaven, in 2003 en 2004 maar een bedrag tussen de 40 en 50 euro per jaar overhoudt voor extraatjes als vervoer, recreatie en cadeautjes.
Ondanks beloften om de koopkracht te repareren, lijkt de ingeslagen weg het tegendeel aan te tonen. Zo is gebleken dat de marktwerking in de zorg, waartegen onder meer de SP heftig ageert, leidt tot fors hogere kosten voor ouderen, die in de toekomst alleen nog maar hoger zullen worden. Inherent aan de ontwikkeling naar marktwerking, blijkt één op de drie verzekeringsmaatschappijen ouderen bovendien te weren op basis van een gezondheidsverklaring. Maar niet alleen de zorg verontrust. Ook op het gebied van arbeid bevinden veel ouderen zich in een patstelling. Zo zal het aandeel van de ouderen (65+) in de totale bevolking oplopen van 22 procent momenteel tot 40 procent in 2030. Dat betekent dat 80 procent van de bevolking niet meer tot de potentiële beroepsbevolking behoort. De regering wil daarom dat ouderen langer werken en heeft onder meer de sollicitatieplicht heringevoerd voor mensen vanaf 57,5 jaar. Met de huidige economische situatie lijkt er echter weinig perspectief voor ouderen te zijn en bovendien blijkt er in de praktijk sprake van leeftijdsdiscriminatie. Aan de 'vergrijzingstendens' kleeft echter ook een groot voordeel: omdat er steeds meer ouderen komen, kunnen zij een steeds grotere stem in het (politieke) kapittel krijgen. Aangezien 'eendracht macht' maakt, is het essentieel dat ouderen hun stem wel laten horen en/of actie ondernemen. Aansluiting bij een belangenorganisatie als een ouderenbond is dan een eerste vereiste. Die bonden worden steeds groter en laten massaler hun verontrusting horen over het aangekondigde beleid. Recent nog kwam de Unie KBO, met 264 000 leden de grootste ouderenorganisatie in Nederland, in het nieuws vanwege haar acties tegen de ophanden zijnde explosieve stijging van de nominale ziekenfondspremie met 10 tot 20 euro per maand. Volgens de Katholieke Bond voor Ouderen worden primaire uitgaven als wonen, zorg en energie onbetaalbaar voor de circa 300 000 huishoudens die alleen moeten rondkomen van de AOW. Naast aansluiting zoeken bij een van de ouderenorganisaties, zijn er nog andere punten die ouderen kunnen aangrijpen om hun (inkomens)positie te verbeteren. Zo blijkt dat 65-plussers het belastingbiljet vaak onvolledig of in het geheel niet invullen, verzuimen om een T-biljet aan te vragen als men geen belastingbiljet heeft ontvangen, en onvoldoende gebruikmaken van de Bijzondere Bijstand of gemeentelijke regelingen. Het zijn allemaal mogelijkheden die ouderen vandaag de dag niet meer ongebruikt kunnen én mogen laten.
