Oudere reist anders, toen: hotel Veldzicht, nu: Indonesië en VS

“En wat ze al helemaal niet pikken, is betutteld worden. Zo van: dat regelen we wel even, mevrouwtje”, zegt algemeen directeur L. J. Frankenhuis, van Kras Reizen, dat voor de Stichting Recreatie Ouderen vakantiereizen organiseert en zich daarmee de grootste reisorganisatie voor ouderen mag noemen.

Daar kan hij kort over zijn: “Dat rammen we er bij de opleiding van onze begeleiders meteen uit. Daarmee kun je bij ouderen niet meer aankomen. De oudere van vandaag is veel zelfstandiger dan vroeger, veel bereisder ook. Je ziet het om je heen. De oudere gaat langer met zijn auto met vakantie, kampeert langer, schaft zich steeds comfortabeler caravans aan. Op reisgebied hoef je hem niets meer te vertellen.”

Dat die individualisering doorzet blijkt, naar zeggen van Frankenhuis, ook uit de leeftijd van de boekers. “Zo'n vijftien jaar terug lag het gemiddelde rond de 70. Daarna groeide het aantal jongere ouderen van 55 tot 60 jaar en nu zie je de leeftijd weer langzaam omhoog kruipen. De mensen zijn fitter. Als het maar even kan, gaan ze er op eigen gelegenheid op uit, in hun eigen tempo. Een georganiseerde reis is voor velen nog een drempel. Dat merk je in de praktijk. Het boeken van de eerste reis is het moeilijkst. Daarna hebben ze er meestal veel minder moeite mee. Er zijn er die drie reizen tegelijk boeken.”

De snel groeiende groep 55-plussers lijkt ook voor de reisbranche een aantrekkelijke markt te worden. Maar nog slechts weinig reisorganisaties blijken daar met enthousiasme op in te springen. In de doorsnee reisbrochure blijft het aanbod beperkt.

Frankenhuis vindt dat vreemd. “Wij hebben dit jaar nu zo'n 20 000 boekingen en daar zit nog steeds groei in. We kunnen de vraag bijna niet meer aan.”

De verklaring voor die reserve lijkt voor de hand te liggen. De reizen zijn bewerkelijker en dus duurder. En waar in de nog steeds harde concurrentiestrijd elk tientje telt, houden de meeste organisaties het al snel voor gezien. En die prijs is nu juist iets waar de oudere, vaak met een goed aanvullend pensioen, veel minder naar kijkt dan de modale vakantieganger, is de ervaring van Frankenhuis. “De 55-plusser is geen prijskoper. Die gaat niet voor 99 gulden drie dagen naar Parijs, om vervolgens te klagen dat hij geen ontbijtbuffet krijgt. Hij heeft er begrip voor dat aan meer service ook een ander prijskaartje hangt. Waar hij wel zeer kritisch op let, is dat hij waar voor zijn geld krijgt, vooral comfort.” Dat merkt de balie meestal al bij het begin van het eerste telefoongesprek. “Is het niet te vermoeiend?”, is veelal de èèrste vraag.

Dat comfort uit zich doorgaans minder in vijf sterren-accommodaties alswel in de kleinere details. De voortdurende aanwezigheid van een begeleid(st)er (“niet van die jonge”) ook tijdens de vliegreis (“altijd een lijndienst, omdat die minder door vertraging wordt geteisterd dan de doorsnee charter”). Een helpende hand bij de afhandeling op het vliegveld. Gemakkelijk toegankelijke kamers, liefst op de begane grond. Een matje in de natte cel. Een haak boven het bad, zodat je je kunt optrekken. Vrijwel altijd zoutarme maaltijden. En, als het een busreis betreft, nooit van zeven uur 's morgens tot zeven uur 's avonds op de weg.

De eisen die aan deelnemers worden gesteld laten zich, blijkens de brochure, bondig samenvatten. De reiziger dient valide te zijn. Wat de reisorganisatie daaronder verstaat, wordt in vier punten uiteengezet: het zelfstandig in- en uit de bus kunnen stappen, een korte wandeling kunnen maken, een aantal treden kunnen lopen en voor de eigen bagage zorg kunnen dragen. “U dient daarbij in acht te nemen dat de begeleid(st)er zorg draagt voor de hele groep en niet voor één persoon”, waarschuwt de brochure.

Die waarschuwing blijkt te zijn opgenomen, omdat ervaring heeft geleerd dat er mensen zijn die zich onderschatten, maar ook die zich overschatten, die niet beseffen dat een rondreis vermoeiender is dan een standplaatsreis en dat, als je naar Praag gaat, je wel moet weten dat je daar met een bus niet in het centrum komt, legt Frankenhuis uit. “Daarom is juist voor deze groep informatie zo belangrijk. Eén verkeerd antwoord en de reis is naar de knoppen. Daar trainen wij de balies ook op. Op dóórvragen, om er achter te komen wie er aan de andere kant van de lijn staat.”

Als aan die voorwaarden wordt voldaan telt leeftijd nauwelijks meer. Van 55 tot 105 jaar, wat Frankenhuis betreft. “De praktijk is dat veel mensen tot zeer hoge leeftijd in staat zijn te reizen.”

Vaak ook ver. Hotel Veldzicht van weleer heeft plaats gemaakt voor een veel breder scala aan buitenlandse reisdoelen. Frankenhuis: “Wat de bestemmingen betreft, verschilt de brochure nauwelijks meer van die van andere reisorganisaties. Naast de traditionele reizen zit ook Oost-Europa er in, evenals Indonesië en Amerika.”