Oudere moet leuren om hulpmiddel
Trapliften, drempelvervangers of een spoeltoilet - met dat soort hulpmiddelen kunnen ouderen vaak langer thuis wonen, precies zoals het kabinet wil. Maar volgens ouderenorganisaties zijn gemeenten veel te streng, vaag en traag als ouderen zich met een aanvraag voor hulpmiddelen melden. Om ouderen toch te kunnen helpen met de aanpassingen in hun woning heeft ouderenorganisatie Anbo nu zelf een fonds gelanceerd.
Gemeenten spelen dit jaar een grotere rol bij het verstrekken van maatschappelijke ondersteuning. Woonaanpassingen zijn daar een onderdeel van. Hulpbehoevende ouderen kunnen met een beroep op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) bij hun gemeente aanvragen indienen.
Geen traplift
Maar volgens de Anbo hanteren veel gemeenten te strenge criteria bij de beoordeling van aanvragen, zegt woordvoerder Joeri Veen. "Gemeenten zeggen dan bijvoorbeeld dat ouderen eerder hadden moeten anticiperen op hun aanstaande gebreken of dat ze de huidige woonsituatie afdoende vinden en dat ze het daarmee maar moeten doen."
Veen noemt het voorbeeld van een hoogbejaarde man uit Alphen aan de Rijn die geen traplift kreeg, omdat hij eerder had kunnen weten dat traplopen moeilijk zou worden.
"Gemeenten schieten tekort", zegt Veen. "Om geld te besparen willen we dat ouderen langer thuis wonen. Dan zijn we ook verplicht om hen te helpen."
Hoewel er geen exacte cijfers zijn van het aantal ouderen dat problemen heeft ondervonden bij het aanvragen van woonaanpassingen, herkennen seniorenorganisaties NVOG, PCOB en Unie KBO het beeld. "Dit is het onderschoven kindje in de hervormingen. De Wmo is heel open geformuleerd vanuit het idee dat gemeenten beter zicht op de persoonlijke situatie van ouderen hebben en dus beter maatwerk kunnen leveren", zegt Arno Heltzel van de Unie KBO. "Maar door de bezuinigingen verkopen ze vaak 'nee', terwijl het 'ja' had moeten zijn."
Meldpunt
Samen met de PCOB en Omroep Max stelde Unie KBO eind vorig jaar het Nationaal Meldpunt Ouderenzorg in. Daar kwamen 2200 klachten binnen van ouderen.
De inhoud van die klachten is vergelijkbaar met de bevindingen van de Anbo. Ouderen worden niet goed op de hoogte gebracht van hun rechten, krijgen pas hulp als het al te laat is, en krijgen geregeld het advies te verhuizen.
Met een tekort van 40.000 tot 80.000 seniorenwoningen is het niet makkelijk om een geschikte woning te vinden. Om die reden adviseren sommige gemeenten een deel van de ouderen om te verhuizen naar een verpleeg- of verzorgingshuis. Deze instellingen vallen niet onder de financiële verantwoordelijkheid van de gemeenten, maar onder het Rijk. "Dat maakt het verleidelijk om kwetsbare ouderen met een meervoudige hulpvraag te dirigeren naar het verpleeghuis", aldus Heltzel.
Volgens de ouderenorganisaties is deze constructie niet ideaal. "Een verpleeghuisplek kost de staat 80.000 euro per jaar per cliënt, terwijl woonaanpassingen maar een fractie van dat bedrag kosten."
'Een spoeltoilet kunt u natuurlijk ook best zelf betalen, zeiden ze'
Ria (99) en Jaap (92) Tesser wonen al veertig jaar in dezelfde woning in Uden. Ze hopen daar tot hun dood te blijven.
Abonnees lezen vandaag in Trouw een reportage over hun woonsituatie.
