Oubollig? De elektrische cruiser verleidt jonger publiek

Fietsen, maar dan makkelijker. Sneller ook en minder vermoeiend. Het klonk verleidelijk, maar toch twijfelde de veertienjarige Kim Verhoeven toen ze van haar oma een elektrische fiets uit mocht zoeken.

Haar angst voor een oubollig model verdween snel toen ze op internet het brede assortiment aan e-bikes zag. Samen met haar grootmoeder koos ze voor een elektrische cruiser, een moderne fiets met een breed stuur en trapondersteuning. Voor Verhoeven een perfect vervoermiddel.

Even wennen
"Ik woonde in Leimuiden en moest elke dag ongeveer acht kilometer fietsen naar mijn school in Nieuw-Vennep. Veel wind, heuvels en bruggen maakten het soms ondraaglijk. En op mijn oude opoefiets zonder versnellingen kwam ik nauwelijks vooruit", vertelt Verhoeven. Toch was het even wennen om op een elektrisch aangedreven tweewieler te zitten. Met de trapondersteuning kon zij nu snelheden halen van zo'n 25 kilometer per uur. "De eerste paar keer zat ik met klamme handen aan het stuur. Vooral in de bochten was het aftasten hoe hard ik kon gaan."

Ongemakkelijk voelde de scholier zich niet op haar nieuwe fiets, al keken mensen soms verbaasd op als ze voorbij kwam. De fiets is geruisloos en bovendien zo gemaakt dat nauwelijks is te zien dat hij elektrisch is. De accu is verwerkt onder de pakkendrager voor het stuur en de motor zit verstopt in het wiel.

Elektrisch fietsen, zegt Verhoeven nu, is een ideale uitvinding voor jonge mensen. Ze komt niet meer vermoeid, bezweet of met een verwaaid hoofd op school aan. En door de snelheden die de e-bike kan bereiken is ze ook nog eens op tijd in de klas. Ook haar vriendinnen hebben de elektrische fiets uitvoerig getest en waren 'meteen verkocht'. Het enige minpuntje van de fiets voor de jonge druk bezette en soms vergeetachtige gebruiker is dat de accu regelmatig moet worden opgeladen. "Ik heb wel eens met een lege accu gestaan, dat is geen pretje. Veel oplaadpunten kon ik in de buurt niet vinden. Dan moet je gewoon zelf weer hard gaan trappen."

Meer fietsen
Volgens Mark Kuper, commercieel directeur van fietsfabrikant Sparta, zijn het afgelopen jaar significant meer elektrische fietsen verkocht aan jongere klanten. Meer dan de helft van de kopers was volgens hem jonger dan vijfenvijftig jaar. "Er is sprake van een trendbreuk. Van oorsprong is de elektrische fiets bedoeld voor mensen die trapondersteuning nodig hebben. Eind jaren negentig kwam Sparta met een product op de markt dat voornamelijk gericht was op zeventigplussers", zegt Kuper.

In 2003 kwam volgens hem de omslag. Er kwamen meer e-bikes op de markt, geschikt voor een nieuwe generatie gebruikers. De motor en de accu werden zo goed mogelijk verstopt en ook het model werd meer eigentijds.

Om trends te ontdekken, doet Sparta regelmatig onderzoek bij klanten en potentiële kopers. Volgens Kuper zijn in 2012 twee ontwikkelingen te verwachten: een nog sterkere leeftijdsdaling bij de gebruikers en een toename in stedelijk gebruik. Kuper denkt dat dit verschillende oorzaken heeft.

Gemakkelijke mobiliteit
"Er is een toenemende behoefte aan gemakkelijkere mobiliteit bij jongere mensen. Ze willen zo snel mogelijk ergens komen. Daarnaast is het stigma - dat de elektrische fiets alleen voor oude mensen is bedoeld - verdwenen en daarmee ook de drempel om een e-bike te kopen. We zijn nu ongeveer negen jaar verder en hebben al meer dan 450.000 elektrische fietsen verkocht. Het is een geaccepteerd fenomeen geworden." Fabrikanten spelen hier op in door meer vernieuwende modellen op de markt te brengen.

Sacha Boedijn, secretaris van de afdeling fietsen van RAI Vereniging voor de rijwiel en auto-industrie, meent dat ouderen nog altijd de grootste groep kopers zijn van de elektrische fiets. Maar ook zij ziet een ontwikkeling. "Er komen steeds meer sportieve modellen op de markt, naast de bestaande stads- en tourfietsen. Daar is kennelijk vraag naar."

Boedijn denkt dat de verkoop van e-bikes met name toe zal nemen bij forenzen. "Het is moeilijk een grote stad binnen te komen met de auto. Door de elektrische fiets zijn langere afstanden beter te behappen, waardoor de e-bike een aantrekkelijk alternatief wordt." Ook de overheid speelt volgens haar een belangrijke rol. "Het Rijk stelt geld beschikbaar voor een aantal 'fietssnelwegen', fietspaden gericht op het langeafstandsverkeer. Dit moet het fietsgebruik onder de forenzen stimuleren."

Betere accu's
Ook de accu maakt een ontwikkeling door. Volgens Boedijn kan de fietser steeds meer kilometers afleggen na één keer opladen. Mark Kuper van Sparta verwacht voor 2012 eveneens dat de techniek zich nog verder gaat ontwikkelen. "Er komen meer opties om het rijden aangenamer te maken. Zo heeft Sparta een fiets met hartslagmeter ontworpen. De mate van trapondersteuning wordt bepaald aan de hand van iemands hartslag. Ook komen er fietsen op de markt die zichzelf opladen in dalende gebieden. Als de fiets bergafwaarts gaat, vangt hij zijn eigen overtollige energie op. Zo wordt de accu automatisch opgeladen."

Boedijn merkt op dat ook voor een veilig gebruik van de elektrische fiets aandacht moet blijven. "De e-bike is veilig, want hij dient aan allerlei Europese normen te voldoen. Maar fietsers moeten hem wel veilig gebruiken."

De fietsersbond en enkele verkooppunten organiseren al een aantal 'opstapdagen' waarop mensen leren omgaan met de elektrische fiets. Op deze manier blijft het elektrisch fietsen aantrekkelijk voor de kwetsbare groep ouderen en wordt het eenvoudiger voor de jongere generatie e-bikers.

Stijgende verkoop van e-bikes
Een elektrische fiets, ook wel een E-bike genoemd, is een tweewieler die elektrisch aangedreven wordt. Dit gebeurt in combinatie met spierkracht. Het is de bedoeling dat de fietser zelf trapt en hierbij wordt ondersteund. De allereerste e-bikes richtten zich voornamelijk op ouderen. Tegenwoordig maken ook steeds meer jongere fietsers gebruik van een elektrische trapper. Volgens RAI Vereniging zijn er in 2010 1.186.000 fietsen in Nederland verkocht, waarvan 14 procent elektrisch aangedreven. Dit komt neer op ongeveer 166.000 E-bikes. Secretaris Sacha Boedijn verwacht dat de stijging doorzet. "Hoeveel elektrische fietsen er in 2011 zijn verkocht, is nog niet bekend. Wel weten we dat 17 procent van alle verkochte fietsen in het eerste halfjaar van 2011 elektrisch was. Over heel het afgelopen jaar verwacht ik een stijgende lijn." Elk jaar komen er nieuwe modellen op de markt. Naast de stads- en tourfietsen, winnen ook de sportfiets, omafiets en bakfiets aan terrein.

Fietsroutes met oplaadpalen voor accu's
Steeds meer mensen maken gebruik van een elektrische tweewieler om lange afstanden te fietsen. Hoewel de accu's steeds meer capaciteit hebben, is het vervelend als onderweg de batterij leegraakt. Daarom staan er langs verschillende fietsroutes oplaadpalen voor elektrische fietsen. Ook Natuurmonumenten heeft in samenwerking met Nuon langs bestaande fietsroutes oplaadpunten neergezet, te vinden via natuurmonumenten.nl/nuon. Vaak staan deze oplaadpalen bij bezoekerscentra van natuurgebieden. E-bikers kunnen daar een speciale oplaadsleutel (twee euro) kopen, waarmee zij toegang krijgen tot een oplaadpunt. Een van de routes die langs een oplaadlocatie loopt is fietsroute Nieuwkoopse Plassen, bij Woerden. Volgens Juriaan van Leeuwen, van het bezoekerscentrum Nieuwkoopse Plassen, is het gebruik van de oplaadpalen erg in trek. "Door ze te plaatsen hopen we zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met de mogelijkheden van elektrisch fietsen."

Lees ook de fiets- en wandelbijlage van Trouw. Dit weekend bij de (digitale) krant.